Öğretim elemanlarının örgütsel adalet ve örgütsel özdeşleşme algılarının akademik entelektüel liderlik davranışlarına etkisi: İstanbul Üniversitesi ve İstanbul Üniversitesi- Cerrahpaşa Örneği

Abstract

Yükseköğretim sistemlerinin büyümesi, üniversitelerde yaşanan değişim ve dönüşümler, üniversitelerin örgütsel özellikleri ve akademik entelektüel liderlik tartışmalarını beraberinde getirmiştir. Bu çalışmada, öğretim elemanlarının akademik entelektüel liderlik davranışlarının yordanmasında, örgütsel özdeşleşme ve yönetim süreçlerinde örgütsel adalet algılarının rolünü belirlemek amaçlanmıştır. Araştırmanın verileri, 2018-2019 eğitim öğretim yılı içerisinde toplanmıştır. Araştırmanın evrenini ve örneklemini İstanbul Üniversitesi ve İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa'nın çeşitli fakültelerinde görev yapan öğretim elemanları oluşturmaktadır. Örneklemdeki öğretim elemanlarının SCI, SSCI ve AHCI kapsamındaki dergilerde makale sayıları, 0 ile 209 ve diğer dergilerdeki makale sayıları, 0 ile 341 arasında değişmektedir. Yönetim görevi bulunan öğretim elemanlarının oranı, %25,5'tir. Verilerin analizinde, Bağımsız Grup t-Testi, Tek Yönlü Varyans Analizi, Pearson Korelasyon Analizi, Scheffe Testi ve Çoklu Doğrusal Regresyon Analizi ve Chaid çözüm tekniği kullanılmıştır. Araştırmanın sonuçları; üniversite, yönetim görevi, unvan, kıdem ve görev yapılan üniversitedeki çalışma yılı değişkenlerinin, öğretim elemanlarının entelektüel liderlik davranışları üzerinde etkisi olduğunu göstermektedir. Öğretim elemanlarının bilişsel-davranışsal-duygusal örgütsel özdeşleşme algılarının yüksek düzeyde olduğu belirlenmiştir. Ayrıca, akademik entelektüel liderlik davranışlarının, orta düzeyde olduğu; bilişsel-davranışsal-duygusal örgütsel özdeşleşme ve yönetim süreçlerinde örgütsel adalet algıları ile pozitif yönde ilişkili olduğu belirlenmiştir. Bilişsel-davranışsal-duygusal örgütsel özdeşleşme, örgütleme sürecinde örgütsel adalet ve değerlendirme sürecinde örgütsel adaletle birlikte, temsilci olma'daki varyansın %19'unu açıklamaktadır. Öğretim elemanlarının rehber olma, temsilci olma, kazandırıcı olma, gözetici olma ve savunucu olma davranışlarının yordanmasında, bilişsel-davranışsal-duygusal örgütsel özdeşleşmelerinin rolü olduğu belirlenmiştir. İstanbul Üniversitesi öğretim elemanlarının savunucu olma düzeylerinin, İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa'nın öğretim elemanlarınkinden yüksek olduğu belirlenmiştir. Araştırmanın diğer sonuçları, çalışmanın temel ve alt problemlerine ait bulgular ve alan yazındaki diğer çalışmalar doğrultusunda tartışılmış ve öneriler sunulmuştur.

The growth of higher education systems, changes and transformations in universities, have brought along debates regarding academic intellectual behavior and organizational characteristics of universities. The aim of this study is to determine the role of organizational identifıcation and organizational justice in management processes perceptions predicting the academic intellectual leadership behaviors of teaching staff. The data of the study were collected during the 2018-2019 academic year. The population and sample of the research consist of teaching staff working in various faculties of Istanbul University and Istanbul University-Cerrahpasa. The number of articles in the journals included in the SCI, SSCI and AHCI of the teaching staff in the sample ranged between 0 and 209 and the number of articles in other journals between 0 and 341. The rate of teaching staff who serve in management is 25,5%. In the analysis, Independent Samples t Test, One-Way Analysis of Variance (ANOVA), Pearson Correlation Analysis, Scheffe Test, Multiple Linear Regression Analysis and CHAID (Chi-Squared Automatic Interaction Detector) algorithm were used. Results show that teaching staff's, university, administrative duties, titles, seniority and working years at current university have influence on their academic intellectual leadership behavior. It was identified that the cognitive-behavioral-emotional organizational identification perception was high. It was identified also that the academic intellectual leadership behavior was moderate and cognitive-behavioral-emotional organizational identification perception and organizational justice in management processes perception were positively correlated. Cognitive-behavioral-emotional organizational identification, organizational justice in organization process, and organizational justice in evaluation process, together describe 19% of the variance in the being ambassador. Teaching staff's cognitive-behavioral-emotional organizational identification, have role of predicting the behaviours of their being mentor, being ambassador, being acquistor, being guardian and being advocate behaviors. It was identified that the `being advocacy` behaviours of Istanbul University teaching staff's were `high` from those of Istanbul University-Cerrahpasa teaching staff's. Other results of the study were discussed in terms of the findings of the basic and subordinate problems of the study and other studies in the literature and suggestions were offered.