Hemşirelerin çalışma ortamı özellikleri ile yenilikçi davranışları arasındaki ilişkinin belirlenmesi

Abstract

Bu çalışma, hemşirelerin çalışma ortamı özellikleri ile yenilikçi davranışları arasındaki ilişkinin ve yenilik desteğinin bu ilişkideki aracılık rolünün belirlenmesi amacıyla tanımlayıcı ve ilişki arayıcı tasarımda gerçekleştirildi. Araştırmanın evrenini, İstanbul ili Avrupa yakasında bulunan kamuya bağlı bir üniversite hastanesi, özel bir üniversite hastanesi ve iki eğitim ve araştırma hastanesinde çalışan toplam 2360 hemşire oluşturdu (N=2360). Orantılı kota örnekleme yöntemi kullanılarak belirlenen araştırmanın örneklemini 618 hemşire oluşturdu (n=618). Veriler, Tanıtıcı Bilgi Formu, Hemşirelik İş İndeksi-Hemşirelik Çalışma Ortamını Değerlendirme Ölçeği, Yenilikçi Davranış Envanteri ve Yenilik Destek Envanteri kullanılarak toplandı. Verilerin istatistiksel analizinde, tanımlayıcı analizler, korelasyon ve regresyon analizi kullanıldı. Aracılık rolünün anlamlılık testinde ise Bootstrapping yöntemi kullanıldı. Analiz sonucunda, hemşirelerin yenilikçi davranışlarının ve yenilik çıktılarının yüksek düzeyde olduğu belirlendi. Hemşirelerin çalışma ortamı özelliklerinin alt boyutlar düzeyinde puan ortalamasının ortalamanın biraz üzerinde, yenilik desteğinin alt boyutlar düzeyinde puan ortalamasının orta düzeyde olduğu belirlendi. Çalışma ortamı özellikleri alt boyutları, yenilik desteği alt boyutları, yenilikçi davranış ve yenilik çıktıları arasında zayıf düzeyde anlamlı ilişki saptandı. Hemşirelerin yenilikçi davranışları üzerine etkili olan değişkenler, lisansüstü mezunu olma, kamuya bağlı üniversite hastanesinde çalışma (negatif), yeni yöntem geliştirme, çalışma ortamı özelliklerinden `kaliteli bakım için gerekli hemşirelik kaynakları` ve `hekim-hemşire-meslektaş iletişimi`, yenilik desteğinden `yönetsel destek` ve `kültürel destek` olarak saptandı. Hemşirelerin yenilik çıktılarında ise yenilikçi davranış puanının anlamlı etkisi saptandı. Yenilik desteğinin, çalışma ortamının yenilikçi davranış ile ilişkisinde kısmi, yenilik çıktıları ile ilişkisinde tam aracılık rolü saptandı. Araştırmanın bulguları, hemşirelerin yenilik çıktıları oluşturmaları için yenilikçi davranış göstermeleri gerektiğini, kamuya bağlı üniversite hastanesinde çalışan ve lisansüstü mezunu olan hemşirelerin yenilikçi davranışlarının, gerekli hemşirelik kaynaklarının sunulması ve hekim-hemşire-meslektaş iletişiminin geliştirilmesi, yeniliğe ilişkin yönetici desteğinin ve kültürel desteğin arttırılması ile sağlanması gerekliliğini ortaya koymaktadır. Buna göre yönetici hemşireler, çalışma ortamlarını hemşirelerin yenilikçi davranış göstermelerine fırsat sağlayacak şekilde düzenlemeli ve yeniliğe ilişkin desteklerini arttırmalıdır. Anahtar kelimeler: Hemşire, çalışma ortamı, yenilikçi davranış, yenilik destek, yenilik çıktıları

This study was conducted in descriptive and correlational design in order to determine the relationship between nurses' work environment characteristics and innovative behaviors and the mediating role of innovation support in this relationship. The population of the study consisted of 2360 nurses working in a public university hospital, a private university hospital and two training and research hospitals in the European side of Istanbul (N=2360). 618 nurses constituted the sample of the study which was determined by using proportional quota sampling method (n=618). The data were collected using the Introductory Information Form, Practice Environment Scale of the Nursing Work Index, Innovative Behavior Inventory and Innovation Support Inventory. In the statistical analysis of the data were used descriptive analysis, correlation and regression analysis. Bootstrapping method was used in the meaningfulness test of the mediating role. As a result of the analysis, it was determined that the innovative behaviors and innovation outcomes of the nurses were in high level. It was determined that nurses' work environment characteristics were slightly above the average of the average of score at the subscales level and the average of score at the subscales level of the innovation support was moderate level. A correlation that is positive, significant and weak level was determined between the work environment characteristics subscales, innovation support subscales, innovative behavior and innovation outcomes. The variables that affect on the nurses' innovative behaviors were determined that having postgraduate degree, working in a public university hospital (negative), developing new methods, `nursing foundations for quality care` and `collegial nurse-physician relations` from work environment characteristics, `managerial support` and `cultural support` from innovation support. In nurses' innovation outcomes were found a significant effect of innovative behavior score. Innovation support was determined to have partial mediating role in the relationship between work environment and innovative behavior, full mediating role in the relationship between work environment and innovation outcomes. The findings of the study indicated that nurses should demonstrate innovative behavior in order to create innovation outputs, that innovative behaviors of nurses who work in public university hospital and have postgraduate degree should be provided with the necessary nursing foundations and that collegial nurse-physician relations should be developed, it should be provided by increasing the managerial support and cultural support for innovation. Accordingly, nurse managers should organize their work environments in a way that allows nurses to demonstrate innovative behavior and increase their support for innovation.Key words: Nurse, work environment, innovative behavior, innovation support, innovation outcomes