Macun dolgu tasarımında bakır-kurşun-çinko cevher zenginleştirme atıklarının karakterizasyonu

Abstract

Madenlerin cevher hazırlama tesislerinde zenginleştirilmesi sonucunda oluşan atık malzeme çevresel tehlike açısından bertarafı büyük önem taşır. cevher hazırlama tesis artıkları sülfür içeriği fazla olması sebebi ile tehlike arz etmektedir. Sülfür içeriği yüksek olan atıklar çevre için zararlı ve zehirli gaz içerdiğinden dolayı da canlılar için tehlikelidir. Bu tür artıkların bertarafı için birçok yöntem geliştirilmiştir. Yöntemler arasında en çok tercih edilen macun dolgu yöntemidir. Macun dolgu , pasa adını taşıyan maden tesis atıklarının macun dolgu tesislerinde belirli miktarda su veya bağlayıcı malzemeler (çimento ve/veya silis dumanı, cüruf, uçucu kül gibi puzolanik malzemeler) eklenerek homojen bir şekilde hazırlanan karışımdır. Macun dolgu sistemiyle artıklar yerüstünde depolanabildiği gibi yeraltında da depolanabilir. Yeraltında genellikle cevher üretim boşluklarını doldurmak ve gerekli dayanımı sağlamak için kullanılır.Macun dolgu yeraltında kullanılması için belirli özelliklere sahip olması gerekir. Öncelikle kullanılan malzemenin tane boyut dağılımı 20 micron altı taneler ağırlıkça en az %15 olması gerekir. Bir diğeri de dolgunun yeraltındaki dayanım özellikleridir. Dayanımının ölçüldüğü yöntemlerden arasında sıkça kullanılan Tek Eksenli Basınç dayanımı testidir. 28 günlük kür süresi geçiren dolgu malzemesinin dayanımları 0,7 – 4 MPa arasında değişmesi istenilen bir durumdur. Bu tez kapsamında Karadeniz Bölgesinde işletilmekte olan Bakır Cevheri Hazırlama Tesis artığı 7,14,28 ve 56 günlük kür süreleri içinde %3,%5,%7,%9,%11 çimento karışım oranlarında yeraltı macun dolgu olarak kullanımının uygunluğunun araştırılması konusu ele alınmıştır

Waste material generated as a result of the enrichment of mines in ore preparation plants disposal in terms of environmental hazard is of great importance. Residues from ore preparation plants are dangerous due to the high sulfur content. Wastes with high sulfur content are hazardous to the environment as they contain harmful and toxic gases for the environment. Many methods have been developed for the disposal of such residues. Among the methods, the most preferred paste filling method. Paste filler is a homogeneous mixture prepared by adding a certain amount of water or binder materials (cement silica fume, slag, fly ash) to the paste filling facilities of the mine plant wastes. With the back filling system, residues can be stored above ground or underground. It is often used to fill ore production cavities and provide the required strength.Paste filler must have certain properties to be used underground Firstly the particle size distribution of the material used should be at least 15% by weight of the particles below 20 micron. Another is the underground strength properties of the filling. Uniaxial compressive strength test is one of the methods used to measure its strength. It is desirable that the strength of the filler material, which has a curing time of 28 days, varies between 0.7 and 4 MPa. The aim of this study was to investigate the suitability of using as underground filler at 3%, 5%, 7%, 9%, 11% cement mixture ratios in curing periods of 7,14,28 and 56 days.