Ticari mekanların oluşum özelliklerinin mekan tasarımında değerlendirilmesi ve Uzun Çarşı için bir öneri

Abstract

ÖZET Yerleşik yaşama geçildikten. sonra karşılıklı alışveriş eyleminin sosyal yaşam üzerindeki etkinlisinin artması ile kentlerde ticaret merkezleri her dönende canlılığını korumuştur. Tez çalışmasında, ticaret merkezinin, kentin yerleşim bölgesi ile ulaşıra alanı arasında yer aldığını, merkezde bulunan ticari mekan kuruluşunun her dönemde yaya dolaşımının esas alındılı mimari mekanlardan oluştuğunu göstermeyi amaçlamaktadır. ilk şehir devletlerinden günümüze kadar, kentin ticaret merkezi yönetim ve dini yapıları ile birlikte alışveriş mekanlarının beraber yer aldığı, tarihi, coğrafi, sosyal ve kültürel yönlerden etkinliği olan bölgelerde yeralmıştır. Sanayi Devriminin gerçekleşmesinden sonra ticaret merkezlerinde değişimler yaşanmıştır, özellikle nüfus artışı kentin yatay ve dikey olarak gelişimi hızlandırmıştır. Yine kentte birçok ciddi sorunları ortaya çıkarmıştır. Bu arada tarihi kentlerde ticaret alanları yoğunluk kazanmış, kentte her tür Ürünün alınıp satıldığı yerler haline gelmiştir. Yine kentte yapılan imar çalışmaları ile yapı adaları arasındaki bütünlük, sokakların insani ölçüleri tarihi çevre karakteri yitirilmiştir. Geleneksel çarşı dokusunun bozulması ile birlikte, ticari mekanlar da fiziki olarak yıpranmışlardır. Bu gelişmelerin olumsuz sonuçları karşısında Batıda, tarihi merkezlerin araç trafiğinden arındırılarak, yaya dolaşımına bırakılması sağlanmıştır. Kent merkezinde ticaret alanları mekan kuruluşları bakımından aynen korunmuş, günün şartlarına uygun fonksiyon verilerek çevreyle bütünlükleri saplanmıştır. Bu bölgelerdeki tarihi yapıların kent ölçeğindeki..prestijleri esas alınarak yapılan düzenlemelerde, mekan kuruluşları bakımından somut birer örnek olarak varlıklarını sürdürmektedirler. Tarihi kentlerin ticaret alanları bu tür bir durumla karşı karşıya bulunmaktadır. Kent in doğal yapısını koruması ve tarihi değerlerini kentin teknolojik gelişmelerinden olumsuz yönde etkilenmemesi için bölgenin mekan kuruluşunun değerlendirilmesinin gerekliliği böylece ortaya çıkmaktadır.