İzmir Levanten evleri ve günümüzdeki kullanımlarının iç mimarlık açısından irdelenmesi

Abstract

ÖZET Geçen yüzyıllarda önemli bir liman kenti olan İzmir'de, ticaret yapmak için gelen Avrupalıların zamanla birbirleriyle beraber yaşaması ve evlenmesi sonucu levanten bir topluluk oluşmuştur. Ticaretle uğraşan bu topluluklar, kentin kültürel yapısını da renklendirmekteydi. 17. yüzyılda, İzmir gösterdiği ticari gelişimle çok sayıda yabancıyı çekmekteydi. Kıyı boyunca, Punta bölgesinde yerleşen bu yabancı topluluklar ve levantenlerin yaşadığı bölge, Frank Mahallesi olarak anılmaktaydı. Burada yaşayan Avrupalılar, Frank Sokağında ticari etkinliklerini sürdürmekteydi. Bu bölgede bulunan levanten evlerinin mimari özellikleri incelendiğinde benzer özellikler taşıdığı görülür. Merkezi ve yandan girişli olmak üzere iki grupta sınıflandırılan yapıların çoğu ahşap kagirdir. Sakız adasındaki yapılardan etkilendiği varsayılan binaların cephelerinde ve iç mekanlarında, neoklasik tarzda süslemeler görülür. Mermer kaplı giriş holü, bahçeye açılan şömineli yaşama mekanı ve üst katında yatak odaları bulunan bir ana bina, ve içinde mutfak ve banyonun yeraldığı servis amaçlı kullanılan ikinci bir binadan oluşan, iki cepheli bu evler, bitişik düzendedir. Bugün çok azı konut olarak kullanılan bu evlerin büyük bir kısmı lokanta, kafe, bar ve lokal olarak işletilmekte, diğerleri sanat galerileri, özel sağlık merkezleri, dershaneler olarak kullanılmaktadır. Kordon' da bulunan örnekler arasında, konsolosluklar, deniz acentaları ve müzeler bulunmaktadır.

SUMMARY The terms '`levant`` and `levantine` are described in the first section. This section is about the 'levantine peoples` first appearence in İzmir, when and why the Europeans came to this city, where they came from, where and how they lived. The commercial life in the city and the settlements of the different communities living in the city are explained. The region `Punta` where the levantmes had lived and 'Rue de Franque` which was once the most popular street in city, also take place in this section. Architectural characteristics of the houses and classification levantine of these residences are mentioned in this second part. The space organization of houses and for what purposes they are being used now are investigated. At the third section, case studies for new uses of these houses were made in Alsancak and some examples are given with photographs.