Geleneksel Afyonkarahisar evlerinin korunması için öneri araştırması

Abstract

ÖZET Ülkemizde, yavaş yavaş gelişmekte olan tarih bilincine paralel olarak, tüm insanlığın ortak malı olarak tarihi ve kültürel değerlerin korunması, yaşatılması ve gelecek kuşaklara aktarılması, çağdaş insanlığın doğal görevi olarak kabul edilmektedir. Bu değerlerin gelecek kuşaklara özgün niteliklerini bozmadan aktarabilmeleri ve kullanılabilir olmalarının sağlanmasına bağlıdır. Bu çalışmanın amacı, Çağdaş kullanım şartlan altında tarihi evlerin korunma ve kullanılabilme imkanlarının incelenmesidir. Hıdırlık tepesi çevresinde yoğun olarak bulunan bu evler kent dokusunu oluşturan geleneksel sivil mimari örneklerindendir. Geleneksel Afyonkarahisar evini tanıyabilmek için konu çeşitli yönleri ile incelenmiştir. Çalışmanın birinci bölümünde; Afyonkarahisar ili'nin tanıtımına yer verildi. İl' in tanıtımında ilçelerden çok kent merkezinin tanıtımına yer verilmeye çalışıldı. Bu bölümde ilin genel konumu, kentin tarihçesi, coğrafi özellikleri, sosyal yaşantısı ve yaşam biçimi tanıtılmıştır. İkinci bölümde; kent dokusunun geçirdiği evreler üzerinde duruldu. Ayrıca kent'de bulunan Anıtsal Tarihi eserler' e, tarihi çekirdeğin korunulacak bölümlerine değinilmiştir. Üçüncü bölümde; Türkiye Evi kavram-kapsamı ele alındı, Türkiye evi elemanları ile tanıtıldı. Anadolu konut mimarisinde bölgesel farklılıklar üzerinde duruldu. Dördüncü bölümde; Geleneksel Afyonkarahisar evi, mimari mekanları yapı öğeleri ve mimari elemanları tanıtıldı. Ayrıca evleri tehdit eden nedenler üzerinde durulmuştur. Beşinci bölümde; İnceleme bölgesinin tanıtımına yer verilmiş, incelenen sokaktaki evler tesbit edilmiştir.Altıncı bölümde; Afyonkarahisar evlerinde çağdaş gereksinimlere uygun restorasyon önerisinde bulunulmuş, ekler kısmında geleneksel Afyonkarahisar evlerinden örnekler verilmiş, yöreye özgü mimarlık ve yapı terimlerini içeren bir sözlük kısmı ilave edilmiştir. Ayrıca ekler kısmında geleneksel Afyonkarahisar evlerine ait örnekler ve rapor yer almaktadır.

ABSTRACT With the gradual increase of consciousness on history in our country, the preservation, sustenance, and transshipment of historical and cultural values-the common heritage of mankind- to next generations have came to be appreciated as the natural resposibility of modern human beings. The transshipment of these values to next generations without deforming their original charecteristics depends on the assurance of their protection and useability. The purpose of this study is to analyze the preservation and useability of historical houses under contemporary living conditions. Mostly located in the vicinity of Hıdırlık Tepesi (Hill), these houses are examples of civillian architecture that form city structure. The subject is examined in several aspects to get to know traditional Afyonkarahisar houses. In the first chapter, Afyonkarahisar is introduced. City center rather than districts was the focus of the introduction. In this chapter, general standing, short history, geographical features, social life, and life style of the city were presented. In the second chapter, the phases that the city structure has undergone so far were examined. Beside this, monumental historical works, and parts of historical sites that need protection were dealt with In the third chapter, comprise of Turkey house concept was introduced. Regional differences in Anatolian house architecture were examined. In the fourth chapter, traditional Afyonkarahisar house, architectural units of architectural site and architectural elements were presented. In addition to these, factors that threaten these houses were also dealt with in this chapter.In the fifth chapter, research region and the houses located within the research area were chosen. In the last chapter, restoration suggestions appropriate to contemporary needs were offered. Examples of Afyonkarahisar houses, a report, and a lexicon of technical terms of architecture and structure peculiar to the region were supplied in appendices.