Kentsel tasarım, uygulama araçları, sorunlar ve öneriler

Abstract

ÖZET Kentlerin fiziki yapısındaki işlevsel ve estetik bozukluklar, kentsel bütünlüğün ve kimliğin kayboluşu fiziki çevrenin düzenlenmesinde kentsel tasannu kentlerin gündemine getirmiştir. Yeni bir meslek olarak gelişmeye başlayan kentsel tasarım günümüzde süreci, uygulama araçları ve teknikleri ile kendi uzmanlık alanım oluşturmuştur. Böylece kentsel tasarım yapılanmış çevrenin düzenlenmesinde, değişim ve gelişimin yönlendirilmesinde bir gereklilik olarak karşımıza çıkmaktadır. Tezin birinci bölümünde kentsel tasarım, kentsel tasarımcı ve kentin gözlemlenmesi, potansiyellerin ve sorunların ortaya konmasından başlayıp, tasarım, uygulama ve değerlendirmeye kadar uzanan kentsel tasarım sürecine ilişkin konulara değinilmektedir. ikinci bölümde kentsel tasarımın uygulama araçları anlatılmıştır. Kentsel tasarımın uygulama araçları proje, tasarım kontrol parametreleri ve yönetsel araçlardır. Ölçekler arası bir disiplin olan kentsel tasarım içeriği, uygulama araçları ve metodlan, süreci, bu süreçte yer alan rol gurupları ile planlamadan ve mimariden farklı bir yapı sergilemektedir. Yapılanmış çevrenin yönlendirilmesinde planlamayı tamamlayan ve mimariye veri üreten bir görev üstlenmektedir. Kentsel sürekliliğin sağlanabilmesi, yerel ve çevresel kimlik değerlerinin korunabilmesi ve başarılı kentsel mekanların oluşturulabilmesi için planlamadan mimarlığa geçen sistemin, bu iki disiplinin arasında yer alan kentsel tasarım süreci ile tamamlanması gerekli koşuldur. Tezin üçüncü bölümünde Türkiye'de kentsel tasarım üretim süreci ve bu sürece ilişkin sorunlar yer almaktadır. Türkiye'de kentsel tasarım yaklaşımı proje bazında gelişmiştir. Yapılı çevreyi yönlendiren teknik ve hukuksal belgelerde ve kurumların yapılanmasında henüz yer almayan kentsel tasarım isteğe bağlı bir hizmet olarak algılanmaktadır. Bu nedenle yapılanmış çevreyi yönlendiren yasaların planlama tasarım bütünlüğü içerisinde, kentlerin yaşadığı deneyimleri dikkate alarak, yeniden yapılanması kaçınılmazdır. Çağın kentlerin yapışma getirdiği dinamizmi kentlerin gelişimini yönlendiren alanlara da yaymak böylece sağlanabilir. II

SUMMARY URBAN DESIGN IN TURKEY: MEANS OF IMPLIMENTATIONS, PROBLEMS AND SOME PROPOSALS Presented by: Mukadder ÇETİZ Supervisor: Prof.Dr. Aykut KARAMAN Urban Design, as it develops brings about problems to be clearified in areas of means of implimentations, technics and legal aspects. This is concerned with the means of implimentations and administrative process of urban design in Turkey. ît reviews the means in terms of project types, the institutional actors and legal procedures. Their roles and limitations are discussed. The problems faced ` before, during and after `aplication proceses of urban design projects are described in comperasion to current city planning practices and regulations. A flow diagram is proposed for the organization of the relationships between urban design project, process and administrative bodies.