Türkiye`de kentsel kültür mirasının korunması ve sivil duyarlılık

Abstract

ÖZET Çalışma, kültürel değerlerin korunmasının bir `aydınlanma` bilinci ve planlama etiği olduğu gerçeğiyle, koruma politikalarının ülke genelinde nasıl algılandığı ve ele alındığı ile başlamaktadır. Türkiye'de, tarihsel süreç içinde gelişimi ve değişimini aktaran I. Bölümü takiben, n. Bölüm'de katılımcı planlama anlayışının bir gereği olan sivil girişimlerle birlikte yerel yönetimlerin, koruma politikaları ve uygulamaları konusunda yaptıkları çalışmalar, uluslararası ve ulusal örneklerle incelenmiştir. IH. Bölüm İse Türkiye'de kültürel değerlerin korunması ve sivil duyarlılığın yükselmesine ilişkin önermeleri içermektedir. Çalışma, kültürel değerlerin korunması ve yaşatılması kapsamında, demokratik ve katılımcı planlamanın örneklerinin yaşanabileceğini gösteren 1990'lı yılların sonunda bitmektedir. 21. yüzyılın eşiğinde ve küreselleşme politikalarından en çok etkilenecek olan Türkiye için, kültürel değerlerin korunması, evrenselden geleneksele düşüncesiyle yerelin yaşatılması, örgütlenme ve çoğulculuk anlayışının, katılımcı planlama ile birlikte ele alınması, çalışmamın temelini oluşturmaktadır. Türkiye'de, bugüne değin ağır aksak işleyen kentsel kültür mirasın korunma sürecine, sivil girişimlerin daha etkin olduğu yaklaşımların, varolan sorunlara çözüm olacağı inancıyla, örneklerle durum değerlendirilmesi yapılmıştır. Bu anlamda çalışmam, yerkürede yaşanan değişim rüzgarlarını da gözönünde bulunduran önerilerle tamamlanmıştır. Sivil girişimlerin koruma düzleminde daha etkin olması, onları felsefi düzeyde de anlamlı ve önemli bir aktör olarak kabul etmeyi beraberinde getirecektir. Bir gün, Türkiye'de sivil duyarlılığın hak ettiği yere gelebilmesi ve kültürel değerlerin korunması için verilen eğitimin, uygulamalı olarak sokaklara taşınması en büyük temennimdir.

SUMMARY This study, on the background of preserving the cultural heritage is an enlightening conscious and a planning ethic, starts with the perception of conservation policies and how they considered in countrywide. First section explains the changes and the development of conservation policies in Turkey and in the second section national and international examples, which are prepared by the local government, civilian initiative and public participation about the conservation policies and applications are examined. The third section is concern about propositions for cultural heritage and rising civilian act in Turkey. Research ends at the date of late 1990's, which proofs that, the examples of democratic and participating planning can live, in the extent of preserving and keeping alive the cultural heritage. At the beginning of the 21.th century Turkey will be mostly effected by the globalisation policies. Conservation of the cultural heritage, sustaining local values with the perception of universal to traditional, and the understanding of organisation and pluralism that considered with the public participated planning constitutes the basis of my study. In Turkey, the process of preserving the cultural values in cities is slow and irregular. With the belief of the civilian initiative will be the best solution for the existing problems, evaluation made on the examples. In this case, my work completes with proposals, which considers the winds of change on all over the world. When the civilian initiative gets more activation on the conservation field, then it will be considered as an important factor in the philosophical level. I wish, one day civilian act takes the place that it deserves and the education that is given for the conservation of the cultural heritage spread out to the streets with the application projects. VI