Farklı azot kaynakları ve azot düzeylerinin pamuğun (Gossypium hirsutum l.) tarımsal ve teknolojik özellikleri ile bazı bitki besin elementlerinin alımı üzerine etkileri

Abstract

60 ÖZET Bu çalışmada, Kahramanmaraş koşullarında Maraş-92 pamuk çeşidine farklı azot dozları (0, 5,10,15 ve 20 kg N/da) ve değişik azot kaynağı (amonyum sülfat, amonyum nitrat ve üre) uygulanmış; deneme bitkisinde, tarımsal ve teknolojik özellikler ile bazı bitki besin maddesi alımları incelenmiştir. Gübre kaynağından; bitki boyu, meyve dalı sayısı, çırçır randımanı, lif uzunluğu, lif inceliği, lif mukavemeti, yaprak alanı, toplam yaprak alanı, yaprak alan indeksi özellikleri ve yaprakta P, Mg, Fe, Cu, Zn ve Mn içerikleri etkilenmemesine karşın; bitkide koza sayısı, koza ağırlığı, koza kütlü ağırlığı, 100 tohum ağırlığı, kütlü pamuk verimi, lif verimi özelliklen ile yaprakta N, ve K içerikleri önemli derecede etkilenmiştir. Gübre dozunun etkisi ise; bitki boyu, meyve dalı sayısı, bitkide koza sayısı, koza ağırlığı, koza kütlü ağırlığı, 1 00 tohum ağırlığı, kütlü pamuk verimi, çırçır randımanı, lif mukavemeti, yaprak alanı, toplam yaprak alanı, yaprak alan indeksi ve lif verimi özellikleri ile yaprakta N, P, K, Mg, Fe, Cu, Zn ve Mn içerikleri önemli bulunmasına karşın; lif uzunluğu ve lif inceliği özellikleri önemsiz bulunmuştur. Maraş-92 pamuk çeşidinde incelenen tüm özelliklere göre; gübre kaynağı etkinliği bakımından, Amonyum Sülfat > Üre > Amonyum Nitrat şeklinde sıralama izleyip, en uygun gübre dozu olarak 1 5 kg N/da uygulaması belirlenmiştir.

fil SUMMARY In this study, under Kahramanmaraş conditions, different nitrogen doses (0, 5, 10, 15 and 20 kg/da) and different nitrogen sources (Amonium Sulphate, Amonium Nitrate, Ürea) were applied to Maraş-92 cotton variety and on experiment plant, agricultural and technological properties and some plant nutrients were investigated It was determined that, while nitrogen sources had no effect on plant height (cm), number of monopodium branches, ginning out-turn percentages, fiber length (mm), fibres finesse (mic), fibre strength, leaf area (cm2), total leaf area (cm2), leaf area index properties and P, Mg, Fe, Cu, Zn and Mn content of leaves, had significant effect on number of balls/plant, ball weight (g), weight of seed cotton, 1 00 seed weight (g), yield of seed cotton, fiber yield, properties and N and K content of leaves. Nitrogen doses significantly effected on on plant height (cm), number of monopodium, number of ball/plant, ball weight (g), weight of seed cotton, 100 seed weight (g), Yield of seed cotton, ginning out-turn percentages, fibre strength, leaf area (cm2), total leaf area (cm2), leaf area index, fiber yield properties and N, P, K, Mg, Fe, Cu, Zn and Mn content of leaves, however, no significant effect on fiber length (mm), fibres finesse (mic.) were found. As a final, in terms of properties mentioned obove in Maraş-92 variety, efficiency of nitrogen sources was determined as Amonium Sulphate > Urea > Amonium Nitrate. Also, the most suitable nitrogen dose for properties investigated was found as 15 kg N/da.