Harran ovası şartlarında farklı ekim zamanlarının ikinci ürün olarak yetiştirilen mısır (zea mays L.) bitkisinde verim, verim unsurları ve fizyolojik özelliklere etkisi

Abstract

ÖZET ? Mehmet TANRIVERDİ ÖZET YÜKSEK LİSANS TEZİ HARRAN OVASI ŞARTLARINDA FARKLI EKİM ZAMANLARININ İKİNCİ ÜRÜN OLARAK YETİŞTİRİLEN MISIR (Zea mays L.) BİTKİSİNDE VERİM, VERİM UNSURLARI VE FİZYOLOJİK ÖZELLİKLERE ETKİSİ MEHMET TANRIVERDİ KSÜ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ TARLA BİTKİLERİ ANABİLİM DALI DANIŞMAN : Prof. Dr. Sadrettin KARAALTIN Yıl : 1999, Sayfa : 55 Jüri : Prof. Dr. Sadrettin KARAALTIN : Prof. Dr. Mustafa ÇÖLKESEN : Yrd. Doç. Dr. Semih ÇAĞLAR Bu araştırma, Harran Ovası şartlarında farklı ekim zamanlarının ikinci ürün olarak yetiştirilen mısır {Zea mays L.) bitkisinde verim, verim unsurları ve fizyolojik özelliklere etkisini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Çalışmada, dört farklı ekim zamanı (10, 20, 30 Haziran ve 10 Temmuz) ve üç mısır çeşidi (RX.788, C.7993, Akpınar) kullanılmıştır. Çeşitlerin çiçeklenme süresi, bitki boyu, ilk koçan yüksekliği, gövde çapı, nod sayısı, koçan boyu, koçan kalınlığı, koçandaki sıra sayısı, koçandaki tane sayısı, tek koçan verimi, koçan kılıfının koçan ağırlığına oranı, bitki başına koçan sayısı, yaprak alanı, yaprak alanı indeksi, yaprak alanı süresi, bin tane ağırlığı ve tane verimleri incelenmiştir. Ekim zamanlarına göre en yüksek ortalama tane verimi 20 Haziran ekiminden (961.6 kg/da), en düşük verim ise, 10 Temmuz ekiminden (757.9 kg/da) elde edilmiştir. Çeşitler arasında en yüksek ortalama verim RX.788 çeşidinden (1093.4 kg/da), en düşük ortalama verim ise, Akpınar çeşidinden (452.5 kg/da) alınmıştır. Ekim geciktikçe çiçeklenme süresi, bitki boyu, gövde çapı, nod sayısı, koçan boyu, koçan kalınlığı, koçandaki sıra sayısı, koçandaki tane sayısı, tek koçan verimi, bin tane ağırlığı ve tane verimi azalırken bitki başına koçan sayısı ve yaprak alanı süresi artmıştır. Koçan kılıfının koçan ağırlığına oranı ekim zamanlarından etkilenmemiştir. Ekim zamanları, incelenen diğer özellikler yönünden istatistiksel olarak önemli farklılık oluşturmuştur. Anahtar Kelimeler : Mısır, Ekim Zamanı, Çeşit, Verim, Verim Unsurları, Fizyolojik Özellikler. II

ABSTRACT Mehmet TANRIVERDİ ABSTRACT MSc THESIS EFFECT OF DIFFERENT SOWING DATES ON YIELD, YIELD COMPONENTS AND PHYSIOLOGICAL CHARACTERISTICS OF SECOND CROP MAIZE (Zea mays L.) UNDER CONDITIONS OF HARRAN PLAIN MEHMET TANRTVERDI DEPARTMENT OF FIELD CROPS INSTITUTE OF NATURAL AND APPLIED SCIENCES UNIVERSITY OF KAHRAMANMARAŞ SÜTÇÜ İMAM Supervisor : Prof. Dr. Sadrettin KARAALTIN Year : 1999, Page : 55 Comitte : Prof. Dr. Sadrettin KARAALTIN : Prof. Dr. Mustafa ÇÖLKESEN : Yrd. Doç. Dr. Semih ÇA?LAR This research was performed in order to determine the effects of different sowing dates on yield, yield components and physiological characteristics at second crop maize under the conditions of Harran Plain. Four sowing dates (10, 20, 30 June and 10th July) with three cultivars (RX.788, C.7993, Akpinar) were used in the investigation. Time of anthesis, plant height, the first ear height, stem diameter, node number, ear length, ear diameter, kernel number of rows, number of ear kernel, ear yield, ear weight to ear cover ratio, number of ear per plant, leaf area, leaf area index, duration of leaf area, 1000 kernel weight and grain yield were investigated. According to the results, the highest and the lowest average yield were obtained in the sowing dates on June 20th (961.6 kg/da) and July 10th (757.9 kg/da), respectively. While the highest average yield was 1093.4 kg/da for RX.788 maize cultivar, the lowest yield was 452.5 kg/da for Akpinar cultivar. Considering the studied characteristics, it was observed that late sowing dates decreased the time of anthesis, plant height, stem diameter, node number, ear length, ear diameter, ear number of rows kernel, number of ear kernel, ear yield, 1000 kernel weight and grain yield, but number of ear per plant and duration of leaf area increased. Ear weight to ear cover ratio has not been influenced by sowing date. The effects of sowing dates on other characteristics were found to be statistically significant. Key Words: Maize, Sowing Date, Cultivar, Yield, Yield Components, Physiological Characteristics. Ill