Radyoizotop x-ışını fluoresans tekniği ile numune analizi

Abstract

ÖZET YÜKSEK LİSANS TEZİ Radyoizotop X- Işını Fluoresans Tekniği ile Numune Analizi Erdal KUÇUKONDER KSÜ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ FİZİK ANABİLİM DALI DANIŞMAN : Doç. Dr. Adnan KÜÇÜKÖNDER Yü : 1999, Sayfa : 36 Jüri : Doç. Dr. Adnan KÜÇÜKÖNDER Doç. Dr. Kemal KIYMIK Yrd. Doç. Dr. Fikret ANLI Kahramanmaraş ili, Türkoğlu ilçesi mevkiinde bulunan, madenlerden çıkarılan maden cevherinin, zenginleştirme aşaması öncesi, kalitatif ve kantitatif analizi, XRF tekniği ile yapıldı. XRF tekniği ile analizler, diğer klasik kimyasal metodlara göre daha hızlı, ucuz ve numuneyi tahribata maruz bırakmadan yapılır ve bulunan sonuçlar daha doğru ve hassas bulunmaktadır. Bu araştırma için, amaca uygun olarak maden bölgesinden faal durumdaki madenlerden cevher örnekleri alındı. Alman maden cevherleri, kırma, öğütme ve eleme işlemlerinden geçirildi. Eleme işlemi sonrası, kalitatif değerlendirme yapıldı. Numunedeki Cr ve Fe elementleri tespit edildi. Daha sonra, numune için kritik kalınlık tayini yapıldı. Çalışmalarda numune için 200 Mesh parçacık büyüklüğü ve çalışma kalınlığı 200 mg ve üzeri alındı. Yapılan deneysel çalışmalarda, deney geometrisi, numunede bulunan Cr ve Fe' nin fluoresans fotonlarınm maksimum sayım değerine göre ayarlamaları yapılarak, kolimasyon şartları belirlendi. Çalışmada Am-241 (59.543 KeV) y - ışınları kaynağı kullanıldı. Sayım sistemi olarak, Si(Li) katıhal sayacı ile bağlantılı, çok kanallı analizör (4096 kanal) ve NEM modüller kullanıldı. Kantitatif değerlendirmede numunelerdeki Cr ve Fe elementlerinin yüzde oranları, standart ilave metodu ile yapıldı. Anahtar Kelimeler y- ışınlan, Karakteristik X- ışınları, XRF Tekniği, Türkoğlu ilçesi, Kahramanmaraş.

ABSTRACT MSc THESIS Sample Analysis with Radioisotope X-Ray Fluorescence Technique Erdal KÜÇÜKÖNDER DEPARTMENT OF PHYSICS INSTITUTE OF NATURAL AND APPLIED SCD3NCE UNIVERSITY OF KAHRAMANMARAŞ SÜTÇÜ İMAM Supervisor: Doç. Dr. Adnan KÜÇÜKÖNDER Year: 1999, Pages: 36 Jury: Doç. Dr. Adnan KÜÇÜKÖNDER Doç. Dr. Kemal KTYMDX Yrd. Doç. Dr. Fikret ANLI Quantitative and qualitative analysis, before riching process, of the ore that was brought to light from the mines around Turkoğlu disctrict in Kahramanmaraş was carried out through the XRF technique. By means of XRF technique, analyses are not only carried out faster and cheaper than any other present chemical analysis methods, but also samples are not damaged and the results are seen to be the most trustworthy as well. For this research, in accordance with the aim, the samples were carefully picked up around the active mines and they were seriously examined through crush, grind and selecting processes. After the qualitative evaluation, Cr and Fe elements in the samples were detected. Then, critic thickness determination was carried out and particle size and 200 mg work thickness were determined. After that process, colimation conditions of Cr and Fe that was seen in the samples were also determined. In this study, Am-241 (59.543 Kev) y-Rays source, and as a counting system, NIM modules and multi-channeled analyser (4096 channeled) related to Si(Li) detector was utilised. In the quantitative evaluation, the ratio of the elements in the samples was done with the standart addition method. Key words : y-Rays, Characteristic X-Rays, XRF Technique, Turkoğlu district in Kahramanmaraş II