Ussal ve sürdürülebilir bir kentleşme olgusu ve süreci yaratılması koşulları üzerine bir araştırma

Abstract

ÖZET Bu çalışma kapsamında sürdürülebilir şehircilik, sürdürülebilir kentleşme, kentleşme süreçleri, ussal ve sürdürülebilir kentleşme süreçlerinin koşulları ve örnekleri ve bunların sonuçları ortaya koyulacaktır. Bu konuda bir çalışma yapmak, kentlerin ve kırsal alanların bugün içinde bulundukları duruma çözüm olabilecek bir yaklaşım olan ussal ve sürdürülebilir kentleşme olgusunun sağlanması için gerekli olan koşulları araştırmak gereğinden doğmuştur. Ancak sadece sürdürülebilir bir kentleşme anlayışını tek başına ele almak yeterli olmayacağından ve sürdürülebilir bir kentleşme olgusu yaratabilmek ve bunu uygulayabilmek için konuya büyük ölçekte bakmak gerektiğinden, ilk bölümde sürdürülebilir şehircilik olgusu incelenmiştir. Ülke yasal sistemi bağlamında düzenlenmesi gereken ve ülke yapısına uygun olarak gelişme ve kentleşme kararlarını otaya koyan sürdürülebilir şehircilik sistemi, sürdürülebilir kentleşmenin temelini oluşturmaktadır. Çünkü bir üst sisteme ve yasalara dayandırılmayan kararlar geçerli olmayacaktır ve bütünlük teşkil etmeyeceğinden uygulamada sorunlar baş gösterecektir. Bu nedenle bir üst sisteme ihtiyaç duyulmaktadır. Yerel yönetimler de uygulayacakları politikaların ülkesel şehircilik sistemi ile uyumlu olup olmadığını araştırmak ve uygun hale getirmek zorundadırlar. Sürdürülebilir kentleşme sisteminin bir üst sistem ile desteklenmesinden başka; alt koşulların da bu türde bir kentleşmeyi desteklemesi gerekmektedir. Bunlar; yasal, fiziksel, ekonomik ve sosyal koşullardır. Yine yasal düzenlemelerle ve yerel bazda da katılımla, ussal ve sürdürülebilir bir kentleşmeyi gerçekleştirebilmek için koşulların en sağlıklı biçimde sağlanması gerekmektedir. Aslında konuya bütüncül bir şekilde bakıldığında; hem ülkesel bir şehircilik sisteminin varlığı, hem sürdürülebilir kentleşmenin varlığı, hem de onu sağlayan koşulların varlığı birbirleri ile ilintilidir. Bu üç inşartın bir arada olabildiği toplum, gelişmiş toplum şeklidir. Sağlam bir yasal sisteme sahip olan ülkeler aynı zamanda ekonomik ve sosyal olarak da gelişmiş bulunduklarından üstten alta kadar her aşamayı başarıyla gerçekleştirmektedirler. Gelişmekte olan ülkelerde ise; hem yasal sistemlerde boşluklar bulunmaktadır, hem de ekonomik ve sosyal açılardan gelişmişlik yeterli boyutta değildir. Bütün bu genel açıklamalarla beraber aslında ussal ve sürdürülebilir kentleşme yaratılması sürecinde yer alan birçok olgu mevcuttur. Konu sadece devlet ve yerel yönetim düzeyinde ele alınmamalıdır. Yurtdışı öneklerine bakıldığında; ülkesel sistemden sonra bölgesel, yerel kuruluşların ve sivil girişimlerin bir çok önemli roller üstlendikleri görülmektedir. Yerel yönetimlerin birliğinden oluşan bölge birimleri gerekli kararları getirdikten sonra, yerel birimler de uygun politikalarla uygulamaya geçmektedirler. Yerel ölçekte akademik birimler ortaklı, karma girişimlerle geliştirilen bilimsel veriler ışığında, mekanların gelişimleri hakkında vizyon oluşturularak yön verilmektedir. Ayrıca faal olan bu tür organizasyonlar değişen süreçlerle birlikte gelişmeleri de takip edebilmektedirler ve böylece sürdürülebilir kentleşmenin devamlı bir şekilde oluşturulması ve uygulanması sağlanmaktadır. Sonuç olarak, ussal ve sürdürülebilir kentleşme olgusunun yaratılması ve uygulanması için, ülke ölçeğinden başlayıp bireye inerek gerekli bilincin oluşturulması ve düzenlemelerin yapılması gerekmektedir. iv

ABSTRACT In this thesis; sustainable urbanism, sustainable urbanisation, urbanisation processes, sensible and sustainable urbanisation conditions and examples of the conditions and results of these subjects will be presented. The idea of making a thesis about this subject is born from the need of, searching for the conditions about ensuring sensible and sustainable urbanisation that will be a solution for the problems of urban and rural areas. But it will not be enough to search for just sustainable urbanisation. To create sustainable urbanisation fact and to apply it, it is needed to look at the subject wider. Because of this reason, in the first section sustainable urbanism fact is examined. Sustainable urbanism system, that is reflecting the urbanisation and development decisions, which is suitable for the country, is forming the base of sustainable urbanisation. Because the decisions, which don't lean on a higher system and laws, won't be able to be valid. And because of not being whole, there will be lots of problems in the applying period. So, a higher system is needed. And local managements have to investigate about, if their politics are fitting with the urbanism system of the country. So they have to make their politics in the same way with the principles of urbanism system of the country. At the same time, also lower conditions have to support sustainable urbanisation. These lower conditions are; lawful, physical, economical and social conditions. To make real a sensible and sustainable urbanisation, with lawful orderings and participation, lower conditions have to be provided in a healthy way. In fact, if we look at the subject in a whole way; either the existence o^? urbanism system of country and sustainable urbanisation, or the /owe/conditions those shape it, all are connected with each other. If these three conditions are available in a community, then it is called developed community. These developed communities provide all the steps successfully. Bu in the communities, which just in the way of developing, there are gaps in the lawful systems and social and economical conditions are not good enough. After these general explanations, in fact in the processes of creating sensible and sustainable urbanisation there are lots of existing facts. Subject shouldn't just be thought at the level of government and local management. In the examples of other countries; after the country system, regional and local organisations and NGOs are taking important roles about the future of cities and towns. After the regional unions, which is consist of local managements, take necessary decisions, local unions are applying these politics. In the local scale, academic organisations are giving scientific decisions and forming a vision about the developing ways of space. In addition, these kind of organisations, those are active, are able to follow the changes according to the changing processes. And by this way, continuously sustainable urbanisation is being provided. As a result, to create and apply sensible and sustainable urbanisation; required conscience should be formed starting from the level of country, ending in the only human and again required orderings should be done. VI