Kıyı bantlarının düzenlenmesinin kentsel tasarım yaklaşımı içinde ele alınması

Abstract

Kıyı Bantlannın Düzenlenmesinin Kentsel Tasarım Yaklaşımı İçinde Ele Alınması y ÖZET Globalleşmenin ortaya koyduğu `yarışan kentler` kavramı sonucunda, kentlerin gerek kimlik gerekse ekonomik yapılarında önemli değişimler meydana gelmeye başlamıştır. Kent yapısı kompakt, merkezi güçlü, ekonomik yapısı kuvvetli ve imaj değeri yüksek mekanlar talep edilmeye başlanmıştır. Bu noktada kentin ihtiyacı olan prestij mekanı için uzun süredir ihmal edilmiş olan bir alan, kıyı bantları gündeme gelmiştir. Özellikle 1970'li yıllardan sonra kuvvet kazanan yenileşme konsepti içinde kıyı mekanları kent merkezinde prestijli alanlara dönüştürülmeye, kent içinde global değerleri karşılayacak mekanlar elde edilmeye başlanmıştır. Bu noktada kentsel tasarım bir araç olarak kullanılmıştır. Baltimore örneğinin dünya çapında bir başarı kazanmasından sonra, önemli kent merkezlerinin hepsinde benzer dönüşümler yaşanmaya başlamıştır. Bu projelerin uzun soluklu olmaları sebebiyle büyük çoğunluğu günümüzde de devam etmekte ve halen tartışılmaktadır. Ülkemizde ise kıyı mekanları, uzun zamandan beri tartışılan fakat yasal sorunlar yüzünden uygulama yapılmamış alanlar olarak varlıklarını sürdürmektedirler. Ege ve Akdeniz kıyılarında, özellikle Turizm Teşvik Yasasından sonra patlayan yapılaşma, burada belirtilen kriterlerden çok uzak ve ikinci konutu teşvik edici bir biçimde gelişmiş, günümüzde ise doyum noktasına yaklaşmıştır. Fakat bu süreç içinde önemli miktarda kıyı alanı çarpık yapılaşmıştır. Bu çalışmada, ağırlıklı olarak örnekler üzerinden, kıyı bandı kavramı tartışılmakta ve tasarım süreci içindeki yeri incelenmektedir. Bu şekilde, özellikle tarihi kent merkezlerimizde halen bulunan potansiyel alanlar için bir yaklaşım aranmaktadır. Türkiye'de mevcut olan yasal yönetsel karmaşa dahilinde bu yapıyı kurmak, kıyı alanlarının geleceği için hayati önem taşımaktadır. Ancak sonuçta ortaya konan bütün yaklaşımlar, politik ortamdaki karışıklık giderilmeden bir anlam taşımamaktadırlar.

Kıyı Bantlarının Düzenlenmesinin Kentsel Tasarım Yaklaşımı içinde Ele Alınması Yi ABSTRACT As a result of globalization and it's outcoming term `Gompetative Cities`, there has been a major chance both in cities identity and economic structure. A massive demand on city structures that are compackt, economicly powerful and with a strong image has began. At this point waterfronts, which were abondened for a long time, started to got attraction for building up a new prestigios area. Especially when regeneration concept gained strength after 1970's, there has been a massive change, to gain prestigios, globally renowed areas on waterfront's that are close to city centers. At this time, urban design became a tool for regeneration. After Baltimore example gained a huge worlwide success, new projects started in important cities through the world such as London and New York. Most of these projects still on run because of the time needed to realize, while there is still debates going on. In Turkey, waterfronts are existing as structures that are long time argued but nothing done because of the current legal situation. On Aegean and Mediterranean coasts, there has been a building boom, especially after the Tourism Development Law was made, which is poor in quality and summer housing oriented. Today this structure slowed down, but during this time a mass of coastline was ruined because of low quality and unregulated housing. In this thesis, waterfront has been discussed as a concept and studied in given urban design process. Within this system, there is a search for an approach to imply on potential areas which are still existing, especially areas in historic city centers. For the future of waterfronts, it is fatal to assemple a system, because of the present complex situation in legal sturucture. But without restructuring the political mind - system, there is no use to talk about such an approach.