Konut sorununun çözümünde konut finansmanının rolü

Abstract

ıu `KONUT SORUNUNUN ÇÖZÜMÜNDE KONUT FİNANSMANININ ROLÜ` Meltem Güvenç Danışman: Yrd. Doç. Dr. Fatma Unsal ÖZET Konut sektörü kentsel yaşamı bütünüyle etkilemektedir. Kent planlama disiplini içinde kentsel yaşam kalitesini artırabilmek amacıyla `konut` önemli bir çalışma alanıdır. Konut sektörünün kent üzerinde yaratabileceği olumsuz etkileri üç kategoride sınıflandırabiliriz. Bunlar fiziksel, sosyal ve ekonomik etkilerdir. Gelişigüzel yapılan yer seçimleriyle kentsel makro form bozulmakta, doğal afetlerin oluşmasına yada oluştuğu taktirde etkilerinin artmasına neden olmaktadır. Yapı standartları gözetilmemekte, eldeki kısıtlı kaynaklarla yapılan konutlar insan gereksinimlerine cevap vermemektedir. Ayrıca plansız gelişme dolayısıyla kentsel hizmetler yetersiz kalmaktadır. Bunların yanı sıra mevcut kaynakların (kapital, toprak, hava, su, enerji, malzeme, işgücü vb.) sürdürülebilirlik ilkeleri doğrultusunda kullanılmaması dolayısıyla ortaya çıkan ve çıkacak sorunları da beraberinde getirmektedir. Ekonomik gücün getirdiği yapılanma koşulları toplumsal açıdan segregasyonu arttırıcı yönde etki göstermekte ve birlikte hareket etme potansiyelini azaltmaktadır. Kentsel ekonomi içinde de önemli bir sektör olan konut sektörünün desteklenmemesi diğer sektörleri olumsuz yönde etkilerken, üretimini ve istihdam oranını azaltıcı yönde bir etkiye sahiptir. Tüm bu olumsuz etkileri azaltmak ve ortadan kaldırmak için kent planlama disiplini içinde `konut` üzerinde önemle durulmalı ve sorunların nedenlerine inilerek çözülmelidir.IV Cumhuriyet'in kuruluşundan bugüne kadar konut sorunu dört farklı döneme ayrılarak incelenmiştir. Her dönem çeşitli konut sunum biçimlerini getirmiş ve bu durum kentlerde değişik izler bırakmıştır. Konut politikaları sorunlara çözüm üretmek adına gündeme gelse de uygulama açısından her zaman yetersiz kalmıştır. Konut sorununa ivme kazandıran diğer bir faktör de konutun finansman boyutudur. Gelir dağılımının dengesiz olduğu ülkemizde bireyler konut ihtiyacını karşılamak amacıyla devletten ve diğer finansal kuruluşlardan yeterince destek alamamışlardır, özellikle alt ve orta gelir grubu bu konuda en fazla zararı görmüştür ve çoğu zaman bireysel çözümlere terkedilmiştir. Sonuç olarak konut sorununun çözümüne konut finansmanına gerekli önem verilmeli, kurumsallaşmasına ve örgütlenmesine katkı sağlanmalıdır. Bu nedenlerle konut finansmanında özellikle gelişmiş ve gelişmekte olan ülke deneyimlerinden faydalanma yoluna gidilmeli ve mevcut yapının çeşitlendirilmesine ilişkin alternatifler önerilmelidir. Bunlardan Türkiye için geçerliliği daha yüksek olan Menkul Kıymetleştirme - İpoteğe Dayalı Menkul Kıymetleştirme yönteminin potansiyellerinin değerlendirilmesi gerekli görülmektedir.

`THE ROLE OF THE HOUSING FINANCE IN THE RESOLUTION OF THE HOUSING PROBLEM` Meltem Güvenç Advisor: Assistant Professor Dr. Fatma Unsal SUMMARY: The housing problem affects the urban life as whole. The `house` is an important working area within the urban planning discipline for increasing the urban life quality. The potential impacts of the housing sector on the city can be classified under three categories, which are the physical, social and economic impacts. The haphazard location selections damage the urban macro form and cause natural disasters or worsen their impacts. Building standards are not observed but the houses build with limited available resources cannot respond to the requirements of the people. Moreover, the urban services become inefficient due to unplanned development. Furthermore, there are and will be problems arising from the use of the available resources (such as the capital, land, air, water, energy, material and labour) regardless of the sustainability principles. The building conditions brought about by the economic power has a social impact of increasing the segregation and decreasing the collective action potential. The lack of support to the housing sector has a negative impact on the other sectors and decreases the production and employment levels. In order to lessen and remove all those negative impacts, the `house` must be emphasised within the discipline of urban planning and the problems must be sorted out from their origins.VI The housing problem in the Republican era until today was studied under four periods. Each period brought about various housing presentation forms and this left different traces in the cities. Although some housing policies were on the agenda in different periods for solving the problems, they were always inefficient in practice. The financial aspect of hosing is another factor that accelerates the housing problem. In our country where the income distribution is unbalanced, the individuals cannot get sufficient support from the state and the other financial institutions for their housing needs. Especially the lower and middle-income groups suffered the biggest losses and they are often left alone with individual solutions. As a result the housing finance must be taken seriously as required and get help to institutionalise and organise itself. Therefore especially the experiences of the developed and developing countries must be used for the housing finance and alternative ways must be proposed in order to diversify the present structure. Among those ways, the potentials of Securitisation and the Asset Based Securitisation, which appear to be the best suitable methods for Turkey, must be exploited.