Kahramanmaraş koşullarında pamukta temel gelişme döneminde görülen zararlılardan tütün tripsi (thrips tabaci L. ) `nin verim ve verim unsurlarına etkisi üzerine araştırmalar

Abstract

ÖZET YÜKSEK LİSANS TEZİ KAHRAMANMARAŞ KOŞULLARINDA PAMUKTA TEMEL GELİŞME DÖNEMİNDE GÖRÜLEN ZARARLILARDAN TÜTÜN TRİPSİ {Thrips tabaci L.)'NİN VERİM VE VERİM UNSURLARINA ETKİSİ ÜZERİNE ARAŞTIRMALAR Nazife EROGLU KSÜ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ BİTKİ KORUMA ANA BİLİM DALI DANIŞMAN: Doç.Dr. Cafer MART Yıl :2001, Sayfa: 65 Jüri : Doç.Dr. Cafer MART *- : Prof. Dr. Mustafa OĞLAKÇI : Yrd. Doç. Dr. A.Arda IŞIKBER Pamukta erken donemde görülen zararlılardan biri olan Tütün tripsi {Thrips tabaci L.)'nin Kahramanmaraş yöresinde 1999-2000 yıllarında populasyon seyrinin incelenmesi, doğal düşmanlarının tespiti, verim ve verim unsurları üzerine etkilerinin belirlenmesi amacıyla ele alınan bu çalışmada pamuğun fide döneminde haftalık, sonraki dönemlerde 15 günde bir yapılan periyodik gözlemlerle populasyon değişimi saptanmıştır. Kontrol parselinde herhangi bir ilaç uygulanmamış, tripsten arındırılmış parsellerde imidacloprid. dimethoate ve aldicarb etkili maddeli preparatlar kullanılarak thripsten arındırma yapılmış; bitki boyu, bitkide odun ve meyve dalı sayısı, ilk meyve dalı boğum sayısı ve ana sap boğum sayılan, ilk oluşan kozaların kütlü ağırlığı, koza sayısı, dekara verim, erkencilik ve lif özellikleri belirlenmiştir. Çalışmalar sonucunda zararlıyla bulaşık parsellere oranla zararlıdan korunan parsellerde yoğunluk çok düşük seyretmiştir. Odun dalı sayısında 1999 yılında yapılan denemede tripsden korunan ve korunmayan parsellerde belirgin bir fark olmamakla birlikte, 2000 yılında kontrol parsellerine oranla, tripsden korunan parsellerde sayısal bir düşme görüldüğü; meyve dalı sayısı bakımından zararlının belirgin bir farklılık ortaya çıkarmadığı belirlenmiştir. İlk meyve dalı boğum sayıları 1999 yılında yapılan denemede birbirine benzemekle birlikte, 2000 yılında yapılan denemede tripsden korunan parselde bu değerin korunmayan parsele oranla düşük olduğu görülmüştür. Birinci el yüzdeleri arasında istatistiki bir fark bulunmamakla birlikte, tripsden korunan parsellerde bu değerin kontrol parseline oranla daha yüksek olduğu bulunmuştur. 1999 Yılında tripsden korunan parselde önemli verim artışı görülürken, tripsden korunmayan parsellerde daha az verim alınmış; 2000 yılında ise karakterler arasındaki fark istatistiki olarak önemli olmamakla birlikte tripsden korunan parselde daha yüksek verim alınmıştır. Lif uzunluğu, lif mukavemeti ve lif inceliği açısından tripsden kaynaklanan bir fark görülmemekle birlikte, çırçır randımanı yönünden tripsden korunan parsellerde daha yüksek değer elde edilmiştir. Anahtar Kelimeler: Pamuk, Erken dönem zararlıları, Thrips tabaci, Verim

ABSTRACT MSc THESIS INVESTIGATIONS ON THE EFFECT OF TOBACCO THRIPS (Thrips tabaci L.) OCCURRING AT EARLY STAGE OF COTTON, ON THE YIELD AND YIELD COMPONENTS UNDER KAHRAMANMARAŞ CONDITIONS Nazife EROGLU DEPARTMENT OF PLANT PROTECTION INSTITUTE OF NATURAL APPLIED SCIENCES UNIVERSITY OF KAHRAMANMARAŞ SUTCU IMAM Supervisor: Assoc.Prof. Dr. Cafer MART Year :2001, Pages:65 Jury : AssocProf. Dr. Cafer MART : Prof. Dr. Mustafa OGLAKCI : Assist.Prof.Dr.A.Arda ISIKBER In this study conducted between in 1999 and 2000 to observe the population increase of tobacco thrips (Thrips tabaci L.), which is one of insect pests occurring at early growing stage of cotton, and to determine their natural enemies and its effects on yield and yield components, the population change of tobacco thrips was determined by weekly observations at basic growth stage and biweekly at latter stages. Whilst no insecticide was applied in control (untreated) plots, imidacloprid, dimethoate and aldicarb active ingredients were used in treated plots. Yield components such as plant height, number of monopodial branches and sympodial branches, the number nodes first sympodial branch and total number of nodes, weight of first bolls, number of the bolls per plant, yield per decare, earliness and fiber properties were determined. In conclusion of the studies, population density was observed to be lower at treated plots than at untreated (control) plots. Whilst there was no difference in the number of main branches among the plots in 1999, there was a numerical decrease in the number of main branches at treated plots compared with untreated plots in 2000. Thrips were found to have no significant effect on the number of fruiting branches. The number of nodes emerging from first fruiting branches was higher at treated plots in 2000 than at untreated plots, whilst it was similar in 1999. Although there was no statistically difference in earliness (% first hand picking), it was higher at treated plots than at untreated plots. In 1999, it was found that there was significantly higher yield at treated plots than at untreated plots. Although there was not statistically difference in crop yield among the plots in 2000, crop yield was found to be slightly higher at treated plots. Whilst thrips were found to have no effect on lint length, lint strength and lint fineness, there was significantly higher value in cotton out-turn yield at treated plots. Key words: Cotton, Early season pests, Thrips tabaci, Yield II