İstanbul Karasurları`nın korunması ve surların restorasyon teknikleri üzerine bir araştırma

Abstract

ÖZET Tezin birinci bölümünde; İstanbul'un kuruluşu ve dünyaya hükmeden imparatorlukların başkenti olması ile sonuçlanan süreçte, büyüyen kenti çevreleyen surların değişimi ve gelişimi, politik olaylarla bağlantılı olarak anlatılmıştır. Sur yapıları açısından, kentin coğrafik biçimlenmesi ve surların tarihsel süreçte üstlendiği rolün önemine değinilmiştir. İstanbul'un savunma stratejilerinin oluşturduğu sur sistemleri, konumlarına ve yapısal özelliklerine göre incelenmiştir. ikinci bölümde; sur mimarisinin Anadolu'da kronolojik gelişimi, yapım teknikleri, malzeme ve mimari eleman özellikleri ile birlikte incelenmiştir. İstanbul sur sisteminin, daha önceki devirlerde yapılmış surlarla olan etkileşimi irdelenmiştir. İstanbul Karasurlarının farklı dönem ve konuma sahip özellikleri açısından, Theodosios ve Ayvansaray (Blakhernai) surları olarak iki ayrı bölümde, yapım teknikleri, malzeme özellikleri ve mimari elemanlarının ayrı ayrı analizleri yapılmıştır. Üçüncü bölümde; kentin son sınırlarını belirleyen ve günümüzde de mevcut olan Karasurlarının, II. Theodosios döneminde inşa edilmesi ile başlayarak, Bizans, Osmanlı ve Cumhuriyet dönemlerinde geçirmiş olduğu tahribat, onarım ve değişikliklerin, kronolojik sırayla belirlenmesine çalışılmıştır. Dördüncü bölümde; çağdaş koruma kuramının dünyada gelişimine paralel olarak, dünyada kent surlarının korunması ile ilgili örnekler incelenmiş, İstanbul Karasurları için koruma yaklaşımı için öneriler getirilmiştir. Karasurları'nın koruması, yasal, sosyo-ekonomik ve yapısal boyutları ile ele alınmış, sorunların tespiti yapılarak, çözüm için öneriler sunulmuştur. Sonuç bölümünde; İstanbul Karasurlarının önemi vurgulanarak, günümüzdeki durumun kısaca analizi ve çözümleri değerlendirilmiştir. IV

ABSTRACT In the first chapter, the development of and the changes in the city walls of Istanbul through the historical process resulted in the construction and the rising of the city to become the capital of the major empires were articulated in connection with the political events. The geographical formation of the city and the importance of the roles played by the walls in the historical process were considered in respect of wall structures. The wall systems determined by defence strategies have been examined in terms of the position and structural features of the walls. In the second chapter, the chronological development of the architecture of the city walls in Anatolia was examined togather with the construction techniques, building material and architectural elements. The interaction between the wall system of Istanbul and those built in previous ages was discussed. Considering the positional features and the time dimention, the land walls of Istanbul were divided into two sections as the Theodosian and the Ayvansaray (Blakhernai) walls, and the construction techniques, material and architectural elements were analysed separetely. The third chapter attempted to identify in chroological order the damages, repairs and changes occured in the city walls determining the final borders of the city and currently in existance over the time from the period of Theodosios II to Bizantian, Ottomanian and Republican periods. In the fourth chapter, in parallel with the developments in contemporary conservation theory the examples pertaning to the conservation of the city walls in the world were examined and the proposals were developed for the conservation of the land walls of Istanbul. The conservation of the land walls was considered in legal, socio- economical and structural terms. In this respect the problems were identified and proposals for solution were suggested. In the final chapter stressing the importance of the land walls of Istanbul, the present situation was analysed briefly, and the solutions were discussed. V