Kahramanmaraş koşullarında azot miktarlarının üç ekmeklik buğday çeşidinde (Triticum aestivum L. ) verim ve verim unsurlarına etkisi

Abstract

ÖZET MerveŞİRİKCİ KAHRAMANMARAŞ SÜTÇÜ İMAM ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ TARLA BİTKİLERİ ANABİLİM DALI YÜKSEK LİSANS TEZİ ÖZET KAHRAMANMARAŞ KOŞULLARINDA AZOT MİKTARLARININ ÜÇ EKMEKLİK BUĞDAY ÇEŞİDİNDE {Triticum aestivum L.) VERİM VE VERİM UNSURLARINA ETKİSİ MERVE ŞİRİKCİ DANIŞMAN: PROF. DR. AYDIN AKKAYA Yıl: 2002 Sayla: 49 Jüri : Prof. Dr. Aydın AKKAYA : Prof. Dr. Mustafa ÇÖLKESEN : Yrd. Doç. Dr. Kadir YBLMAZ Bu çalışma, Kahramanmaraş koşullarında azot miktarlarının üç ekmeklik buğday çeşidinde verim ve verim unsurlarına olan etkisini belirlemek amacı ile 2000- 2001 ürün yılında yürütülmüştür. Araştırmada, ekmeklik buğday çeşidi olarak Seri- 82, Genç-99 ve Golia, azot dozu olarak 50, 100, 150, 200 ve 250 kg/ha N miktarları kullanılmıştır. Çeşitlerin; vejetatif peryod, tane dolum peryodu, ekim-olgunlaşma süresi, bitki boyu, başak uzunluğu, metrekaredeki başak sayısı, başaktaki tane sayısı, başaktaki tane ağırlığı, bin tane ağırlığı, hektolitre ağırlığı, biyolojik verim, hasat indeksi ve tane verimi incelenmiştir. Tane dolum peryodu, bitki boyu, başak uzunluğu, başaktaki tane sayısı, başaktaki tane ağırlığı, bin tane ağırlığı, biyolojik verim ve hasat indeksi yönünden çeşitler arasındaki farklar önemli bulunurken, vejetatif peryod, ekim-olgunlaşma süresi, metrekaredeki başak sayısı, hektolitre ağırlığı ve tane verimi yönünden önemsiz bulunmuştur. Vejetatif peryod, tane dolum peryodu ve ekim-olgunlaşma süresi azot dozlarındaki artışa paralel olarak artmış, en uzun süreler 250 kg/ha N uygulamasından elde edilmiştir. Başak uzunluğu, hektolitre ağırlığı, biyolojik verim ve tane verimi yönünden en yüksek değerler 150 kg/ha N uygulamasından, bitki boyu, metrekaredeki başak sayısı, başaktaki tane sayısı, başaktaki tane ağırlığı ve bin tane ağırlığı yönünden ise en yüksek değerler 200 kg/ha N uygulamasından elde edilmiştir. Hasat indeksi azot dozlarının artması ile azalmış, en yüksek hasat indeksi 5 kg/da N uygulamasından elde edilmiştir. Anahtar Kelimeler: Ekmeklik Buğday, Azot Dozu, Verim, Verim Unsurları m

ABSTRACT MerveSİRİKCİ UNIVERSITY OF KAHRAMANMARAŞ SÜTÇÜ İMAM INSTITUTE OF NATURAL AND APPLIED SCIENCES DEPARTMENT OF FIELD CROPS MSc THESIS ABSTRACT THE EFFECTS OF NITROGEN DOSES ON YIELD AND YIELD COMPONENTS OF THREE BREAD WHEAT VARIETIES {Triticum aestivum L.) IN KAHRAMANMARAŞ CONDITIONS MERVE ŞİRİKCİ Supervisor: PROF. DR. AYDIN AKKAYA Year: 2002 Pages: 49 Jury : Prof. Dr. Aydın AKKAYA : Prof. Dr. Mustafa ÇÖLKESEN : Yrd. Doç. Dr. Kadir YILMAZ This field trial was carried out to determine the effects of nitrogen doses on yield and yield components of three bread wheat varieties (Triticum aestivum L.) in 2000-2001 crop year in Kahramanmaraş conditions. In this trial bread wheat varieties were Seri-82, Genc-99 and Golia, nitrogen doses were 50, 100, 150, 200 and 250 kg N/ha. Vegetative period, grain filling period, days to maturitiy, plant height, spike height, spike number m ~2, grain number per spike, grain weight per spike, 1000 grain weight, test weight, biomass, harvest index and grain yield were tested. The differences among the varieties for grain filling period, plant height, spike height, grain number per spike, grain weight per spike, 1000 grain weight, biomass and harvest index were significantly important, while the differences for vegetative period, days to maturitiy, spike number m ~2, test weight and grain yield were Vegetative period, grain filling period and days to maturitiy paralelly increased by increasing nitrogen doses and the longest periods were obtained from 250 kg N/ha. The highest values for spike height, test weight, biomass and grain yield were obtained at 150 kg N/ha, for plant height, spike number m ~2, grain number per spike, grain weight per spike and 1000 grain weight were obtained at 200 kg N/ha. The doses of 50 kg N/ha resulted in the highest harvest index and increasing nitrogen dose decreased harvest index. Key Words: Bread Wheat, Nitrogen Doses, Yield and Yield Components. rv