Hegemonik bir süreç olarak Türkiye kentleşmesi

Abstract

Bu çalışma Türkiye'de egemen sınıflar lehine işleyen kentleşme sürecinde toplumsaliknanın nasıl üretildiğini incelemektedir. Türkiye hızla modernleşen, kentleşen vedemokratikleşen bir ülke haline gelirken eşitsizlikler de sınıfsal, kentsel ve bölgeseldüzeyde artmaktadır. Buna rağmen devlet bu eşitsizliklerden kaynaklananmemnuniyetsizliği ortadan kaldıracak mekanizmaları üretebilmekte ya daüretilmesine göz yummaktadır.Ancak bu mekanizmalar Türkiye'nin modernleşme projesinin aracı olarakdüşündüğü kent planlama sisteminden önemli sapmalar göstermekte ve modernleşmeprojesinden ciddi tavizler gerektirmektedir. Devlet, toplum ve piyasa gizli birsözleşme etrafında sessizce bir araya gelirken, ortaya son derece niteliksiz ve eşitsizbir kentsel çevre çıkmaktadır. Bu kötü tablodan doğması gerekenmemnuniyetsizlikler de çeşitli yeniden dağıtım mekanizmaları ile azaltılmaktadır.Gramsci'nin hegemonya yaklaşımı iktidarın sürdürülmesinde baskı ve iknaarasındaki dengeye işaret etmesi bakımından önemli bir açıklama biçimidir. Türkiyekentleşmesi incelendiğinde yapılaşmış çevrenin oluşmasında çeşitli dönemlerdebaskı ve ikna politikalarının kullanıldığı görülmektedir. Kentsel toplumsal hareketlerve öngörülemeyen kentsel gelişmeler baskı ve zor ile ortadan kaldırılabildiği gibi,gündelik yaşamın her alanında ortaya çıkan eşitsizliklerden kaynaklananmemnuniyetsizlikler de kırsal toprak, kentsel toprak ya da imar haklarının yenidendağıtımı türünden politikalarla ikna üretebilmektedir.Çalışma, araştırma amacının ve yönteminin anlatıldığı girişin ardından hegemonyakuramı ve kent planlama ilişkisinin kurulduğu birinci bölümü, Türkiyekentleşmesinin hegemonik bir süreç olarak değerlendirildiği ikinci bölümü ve imaraflarının örnek olay olarak incelendiği üçüncü bir bölümü içermektedir. Sonuçbölümü daha insancıl bir kentleşme ve kent planlama sistemi için önerileriçermektedir.Anahtar Sözcükler: sosyal adalet, hegemonya, kentleşme, kent planlama, imar affı.

The thesis examines the production of social consent, in a capitalist urbanisationprocess in which only the dominant classes benefit. As Turkey become a moremodern, urban and democratic country, social, urban and regional inequalities risesdramatically as well. However, the state produces or let produced the mechanismsthat will ease the dissatisfaction up to these inequalities.These mechanisms force deviate urban planning system which has chosen as a toolof modernisation and also compensate the modernisation project. As the state,society and market agrees on a hidden social contract, a very low quality and unequalurban environment occurs. The possible dissatisfactions of this picture are decreasedvia redistribution mechanisms.Garmsci?s theory of hegemony is quite important in the name of highlighting thebalance of getting consent and domination in order to maintain power. Examining theperiods of urbanisation of Turkey, a variety of domination and consent policies usedcan be observed in creating the built environment. On one hand, it can be seen thaturban social movements, unexpected urban developments can be controlled by usingpower, on the other hand consent policies like redistribution rural areas, urban areasand building permits are produced against the dissatisfactions come out throughdaily life.The study contains an introduction which aim and methodology explained and thefirst chapter which integrates the hegemony theory to urban planning, second chapterthat evaluate Turkey urbanisation as a hegemonic process, and a third chapter thatexamines building amnesties as a case study. The conclusion maintains the ideas fora more humanist planning system and urbanisation process.Keywords: Social Justice, Hegemony, Urbanisation, Urban Planning, BuildingAmnesty.