Kentsel yoksulluğun aşılmasında sürdürülebilir mahalle yenileştirmesi yaklaşımı ve Küçükçekmece örneği

Abstract

IIÖZETYoksulluk, belki de ticaretin keşfinden beri kendini göstermekte olan,yaratılan sınıfsal farklılıklarla daha da perçinlenerek, kentin göbeğinde yüzümüze birgecekondu mahallesi olarak, köhnemeye terk edilmiş tarihi kent merkezi olarak ya daartık dayanacak gücü kalmamış, vasıfsız, işsiz insanlar olarak vuruyor. Sanayidevrimi ile birlikte ortaya çıkan bir kavram olarak kentsel yoksulluk, kentinbünyesine yerleşen, küreselleşmenin negatif bir sonucu olarak ortaya çıkan,yenilmesi için uluslararası platformlarda da kabul gören sürdürülebilirliğin şartolduğu, kentsel mekana gecekondulaşma ve köhneme olarak yansıyan ve genelanlamda ekonomik, sosyal ve fiziksel yoksullukla bağlantılı olan çok bileşenli birkavramdır.Son günlerde `kentsel dönüşüm' olarak sıkça sözü edilen bu kalıcı mücadelearacı, çalışmamızda, dünya literatürüne daha yakın bir anlam taşıdığı için `kentselyenileştirme' olarak karşılık bulmaktadır. Ülkemizin şu anda içinde bulunduğudurumu 100 yıl öncesinde yaşayan İngiltere, gündeminden hiç indirmediği kentselyoksulluğa karşı, kentsel yenileme, sıhhileştirme ve yenileştirme projeleriyle, AvrupaBirliği üyeleri arasında en ileri düzeyde olan ülke olarak, dönemin sosyal, politik veekonomik çerçevelerine göre şekillenen çeşitli yenileşme modelleri uygulamış ve herbir model, bir önceki modelin eksikleri kapatılarak, en ideal yöntem arayışınageçilmiştir.Avrupa Birliği kapısında bekleyen ülkemizde varolan kentsel yoksullukgerçeğini, dönemsel olarak politik, ekonomik ve sosyal çerçeveleri irdeleyerek, genişkapsamlı bir geçiş sürecinin yapısal sorunları şeklinde ele almak gerekmektedir. Tümdünya adına dönüm noktası diyebileceğimiz 1980 yılı, çalışmamız için de önemli birayıraç durumundadır. Ana başlığımızın alt açılımı olan gecekondulaşma sürecini iseyine bu dönemlere bağlı kalıp, alt dönemlere indirgeyerek irdeleyeceğiz. Buradanhareket ederek varacağımız nokta, gecekondulaşma sürecinin kendiliğinden değil,dönemlere ait politik, ekonomik ve sosyal tavırların ürünü olduğudur.Vaka çalışmamızın mekânsal konusu olan Küçükçekmece, diğerbelediyelerden farklı olarak çok geniş gecekondu alanlarına sahiptir ve özellikleIIIAyazma mevkii kentsel yoksulluğun canlı örneklerinin yaşandığı bir gecekondubölgesidir. Bugün, gecekondulaşmanın önüne geçebilmek için ve mevcut gecekondualanlarını iyileştirerek, oralarda yaşayan halkı yoksulluktan kurtarabilmek için, ıslahimar planlarından ve imar aflarından çok daha ötede bir çözüme ve yeni birörgütlenme biçimine ihtiyaç duyulmaktadır. Kentsel yenileştirme çalışmaları,görünen amaç olarak insani kaygılar gütmesi ve sonuç ürün olarak da söz konusualanlardaki ekonomik yapıya yapacağı katkılarla, kentsel yoksulluğu yenmede enönemli girişim olarak kabul edilebilir. Bu anlamda İngiltere'nin yaşadığıtecrübelerden yararlanmak da kalıcı çözüm üretme sürecimizi kısaltabilmemiz içinoldukça önemli bir adım olacaktır.Anahtar Kelimeler: Kentsel yenileştirme, kentsel yoksulluk, katılım,sürdürülebilirlik, gecekondulaşma, köhneme

IVABSTRACTUrban poverty appears as a gecekondu district, a deprivated city center orfeeble and unemployed people during the discovering of commerce. Urban povertyexisted with industrial revulotion. It settle down structure of cities and come intobeing negative result of globalisation. Sustainability is the most important needed toprevent urban poverty and this stuation accepts around the international authorities. Itreflect to urban such as gecekondus and slums. General meaning of urban povertyrelated with economic, social and phisical poverty and have a lot of components.In Turkey, the `urban transformation? is the most popular conception of thesedays. But we are use `urban regeneration? conception, because of world literature.England experienced our situation 100 years ago. England has given the mostsuccessful examples of urban renewal since begining of 19th century. It is a sample ofa lot of different cities in Europe Union countries.The study area Küçükçekmece-Ayazma have large gecekondu areas and aliveurban poverty examples which make it different from the other municipalities. Urbanpoverty reality which existed in our European Union Membership candidate country,was studied around the politic, economic and social frames. 1980 which was theturning point for whole world is very important parenthesis in this study. Today weneed a new resolution and a new organisation except our classical planningapproaches to prevent gecekondus and urban poverty. We can accept that urbanregeneration studies are an important initiative to prevent urban poverty. Also, resultof the England practies is the project which practices except the public participationcan not be successful.Key Words: Urban regeneration, urban poverty, public paticipation, sustainability,gecekondus, deprivation