Yanığa bağlı gelişen uzak organ hasarında gonodal hormonların etkisi

Abstract

ÖZET Sepsise bağlı morbidite ve mortalite oranlarında cinsiyet faklılığının rol oynadığı ve erkeklerde bu oranların daha yüksek olduğu düşünülmektedir. Kadınlarda immün fonksiyonların daha iyi olması, dişi seks steroid lerinin varlığının yanında, immün sistemi baskılayıcı etkiye sahip olan androjenik hormonlarının yokluğuna bağlanmaktadır. Bu çalışmada, erkek sıçanlarda oluşturulan deneysel yanık modelinde uzak organ hasarının derecesi, gonadal hormonlardaki değişiklikler, eksojen östrojen ve kastrasyonun organ hasarındaki koruyucu rolü araştırıldı. Deneyler kontrol, yanık öncesi tedavi ve yanık sonrası tedavi gruplarında yapıldı. Yanıktan sonra testosteron seviyesinde azalma saptandı. Östrojen tedavisi alan gruplar dışında yanıktan sonra östradiol seviyesinde değişiklik saptanmadı. Yanığın organ ağırlığı üzerinde belirgin bir etkisinin olmadığı görüldü. Yanıktan sonra kastrasyon ve östrojen, TNF değerini azaltmakta, anti-androjen tedavi ise TNF artışını engellemektedir. Yanıktan iki saat sonra karaciğer ve akciğerde, 24 saat sonra karaciğer, akciğer ve midede MPO aktivitesi artmaktadır. Yanıktan önce siproteron asetat tedavisi bu artışı azaltmaktadır. Yanıktan sonra kastrasyon ve yüksek doz östrojen tedavisi, karaciğer ve akciğerde MPO aktivitesini azaltmakta, antiandrojen tedavi ise bu artışı engellemektedir. Yanıktan iki saat sonra sadece akciğer TBARS seviyesinde görülen artışın, yanık öncesi kastrasyon ve östrojen tedavisi ile azaldığı saptandı. Yanıktan sonra meydana gelen histolojik değişiklikleri, kastrasyon ve östrojen tedavisi azaltmaktadır. Sonuç olarak, erkek sıçanlarda yanıktan sonra testosteron seviyesi azalmakta, MPO akvitesi tüm dokularda artmakta ve TBARS düzeyi ise erken dönemde akciğerde artmaktadır. Erkek sıçanlarda yanık öncesi uzun süreli anti-androjen tedavisi, yanık sonrasında kastrasyon, yüksek doz. östrojen ve antiandrojen tedavisi organlardaki bu değişiklikleri azaltmaktadır. 42

İNGİLİZCE ÖZET (SUMMARY) Gender differenees exist in the morbidity and death rates from sepsis which are found to be higher in men than in women. Better-maintained immune functions observed in females are not only due to the presence of female sex steroids but also in part due to the absence of male androgenic hormones which are immunosuppressive. In this study, in an experimental rat model of thermal injury, the extent of distant organ damage, changes on sex steroids and the putative protective roles of exogenous estrogens and castration on distant organ injury were evaluated. Experiments were done in the control and thermal injury groups treated with sex steroids before or after the injury. While testosterone levels significantly decreased following burn injury, estradiol levels did not change. Tissue weights did not significantly change after thermal injury. Postburn castration and estradiol treatment decreased the elevated TNF levels. Postburn cyproterone acetate administration prevented the TNF level increase. MPO was elevated in liver and lung tissues at second hour postburn and remained elevated at 24th hours. MPO level in stomach tissue was increased at 24th hour postburn. Cyproterone acetate treatment before burn induction decreased MPO levels in all tissues. Postburn castration and estradiol treatment led to a decrease in MPO levels in liver and lung tissues. Postburn cyproterone acetate treatment prevented the elevation of MPO levels in liver and lung tissues. TBARS was elevated in the lung tissue at second hour postburn. Castration and estradiol treatment prior to burn injury induction decreased TBARS levels in the lung tissue. Postburn castration and estradiol treatment ameliorated the histologic changes. In conclusion, following after thermal injury, testosterone levels were decreased and tissue-associated MPO activity was increased in all tissues. TBARS was only increased in lung tissue, early postburn. Long term anti-androgen therapy administered before burn induction, postburn castration, estradiol and cyproterone acetate treatments prevented the pathological changes in the distant organs. DOKÜMANTASYON MERKEZİ