Sıçanlarda kafa travması sonrası artan serbest oksijen radikalleri üzerine sevofluranın etkisi

Abstract

ÖZET Çalışmamızda sıçanlarda kafa travması sonrasında erken dönemde sevofluran uygulanmasının, travma sonrası birinci saatte SOR'nin yapımı üzerindeki etkisi araştırılmıştır. 31 adet erişkin sıçana 100 mg/kg ketamin ve 0.6 mg/kg largaktil intraperitoneal uygulandıktan sonra kraniektomi yapılmıştır. Üç gruba ayrılan sıçanlardan I. gruptakilerde (kontrol) kraniektomi sonrasında, II. gruptakilerde kraniektomi sonrasında kafa travması oluşturulduktan sonra ve III. gruptakilerde ise kafa travması sonrasında 4 lt/dk oksijen içinde %1.5 sevofluran anestezisi uygulandıktan soma kemiluminesans metodu ve lipid peroksidasyonu yöntemi ile SOR ölçülmüştür. Kemiluminesans metodu ile ölçülen luminol ve lusijenin SOR miktarının direkt göstergesi ve lipid peroksidasyonun son ürünü olan MDA dokuda oluşan SOR miktarının indirekt göstergesi olarak kabul edilmiştir. Travma oluşturulan sıçanlarda luminol-lusijenin ile beyin dokusundaki SOR konsantrasyonu 29700-35600 cpm/mg protein ve MDA konsantrasyonu 29435 nmol MDA/g yaş doku olarak saptanmıştır. Sevofluran uygulandıktan sonra ise beyindeki SOR'nin luminol-lusijenin ile 12900-17050 cpm/mg protein ve MDA konsantrasyonunun 10490 nmol MDA/g yaş doku değerlerine kadar azaldığı bulunmuştur (p<0.05). Sonuç olarak; sevofluramn sıçanlarda kafa travmasını takiben erken dönemde verildiğinde travma soması birinci saatte beyin dokusunda lipid peroksidasyonunu ve SOR miktarını azalttığı gösterilmiştir. Bu veriler sevofluramn posttravmatik erken dönemde SOR tutucu etkisinin olduğunu destekler niteliktedir.