Fener`deki 17. yy. kargir mimarinin irdelenmesi ve Ayios Yeorgios Metokhi Kütüphanesi örneğinde günümüze uyarlanabilecek bir rehabilitasyon önerisi

Abstract

ÖZET Bu çalışmada Fener Bölgesi'ndeki XVII. yy kargir mimarlık yapıtları incelenmiş ve bir çoğu günümüze ulaşamayan bu binaların tesbiti yapılmış ve günümüzde var olanlara koruma önerisi getirilmiştir. Bu binaların koruma ve rehabilitasyon önerileri Ayios Yeorgios Metokhi Kütüphanesi örneğinde irdelenmiştir. Birinci bölümde, XVII. yüzyıl kargir mimarisini incelediğimiz Fener Bölgesi'nin, Bizans'tan günümüze tarihsel gelişim süreci anlatılmıştır. Fener'deki değişimin en köklü nedenlerinden biri olarak İstanbul'un alınışı incelenmiştir. Fener'de yaşayan azınlık grupları ve yoğunlukları irdelenmiştir. Bunun sonucunda Fener'in bir Rum yerleşmesi olduğu belirtilmiştir. Fener Bölgesi'nin mimarisi, dini ve sivil olarak iki maddede incelenmiş, Rum azınlık eğitiminin merkezi sayılabilecek Fener'deki eğitim binaları, sivil binaların kapsamında değerlendirilmiştir. Fener'in sosyo-ekonomik ve kültürel yapısı incelenerek bölgedeki geçmişten günümüze olan değişiklikler ortaya konulmuştur. İkinci bölümde, Fener' in XVII. yüzyıl kargir binalarının mimarisi konum ve mimari özelliklerine göre irdelenmiştir. Günümüze ulaşan XVII. yüzyıl kargir binalarla ilgili analizler oluşturulmaya çalışılmıştır. Üçüncü bölümde, XVII. yüzyıl kargir mimaride günümüzde görülen bozulmalar irdelenmiştir. Bozulmanın nedenleri fiziksel ve sosyo-ekonomik etkenler olarak iki bölümde incelenmiştir. Dördüncü Bölümde, XVII. yüzyıl kargir mimarinin korunması ve rehabilitasyonu için gereken önlemler irdelenmiştir. Sosyo-ekonomik önlemlerde günümüz koşullarıyla incelenmiştir. XVII. yüzyıl kargir mimarisi Ayios Yeorgios Metokhi Kütüphanesi örneğinde irdelenmiştir. Yapının tarihi, konumu, mimari özellikleri, yapıdaki bozulmalar tesbit edilmiştir. Buverilerden binanın restorasyonu ve yeniden kullanımı için gerekli müdahele türleri saptanmıştır. Ayios Yeorgios Metokhi Kütüphanesi örneğinde irdelenen Fener'deki XVII. yüzyıl binaları için koruma önerileri getirilmiştir. ANAHTAR KELİMELER:MİMARİ, RESTORASYON, XVII.YY, FENER, RUM II

SUMMARY In this study, XVII. century stone buildings in Fener district are investigated. The buildings which most of them could not reach 21. century are determined. Proposed protection measures has been also given for the ones which still exist today. The protection and rehabilitation proposals given for the buildings has been examined by taking Ayios Yeorgios Metokhi Library as a archetype. In the first chapter, Fener District's historical development process from Byzantium to today has been explained in terms of architecture of XVII. century stone buildings. Istanbul's conquest has been examined in detail as one of the most important reasons leading to the radical change in the area, Minority groups and their density in Fener has been evaluated. As a result, Fener in the past has been considered as a Greek residential area. The architecture of Fener district has been examined mainly in two items; religous and civilian. Education buildings in Fener which can be considered as a center for education of greek minority has been evaluated under the scope of civilian buildings. The changes from past to today has been explained by analyzing Fener's socio-economical and cultural structure. In the second chapter, architecture of XVII. Century stone buildings in Fener has been examined in detail according to the location and architectural characteristics. A typological study has been constituted by analyzing XVII. century stone buildings which reachs today. In the third chapter, deformations which is detected in XVII. Century stone buildings architecture has been investigated. The reasons behind the deformations has been explained under two sections as physical and socio- economical factors. IllIn the fourth chapter, necessary measures which should be taken for protection and rehabilitation of architecture of XVII. Century stone buildings has been examined in detail. Socio-economical measures has been anayzed by taking conditions prevailing today into the consideration. The stone building samples which belongs to XVII. Century architecture and stand still has been evaluated in this scope. The building has been analyzed in terms of history, location, architectural characteristics and deformation. By taking the features of the building into the consideration, necessary actions for restoration and reuse has been determined. Protection proposals has been concluded for XVII. century buildings in Fener which is examined taking Ayios Yeorgios Metokhi Library as a reference sample. KEYWORDS:ARCHITECTURE, RESTORATION, XVII.YY, FENER, GREEK IV