Türk Tip 2 diabetik hasta populasyonunda anjiotensin dönüştürücü enzim polimorfizminin diabetik nefropati ve diğer vasküler komplikasyonlar ile ilişkisi

Abstract

ÖZET Diabetes Mellitusla ilgili morbidite ve mortal iteden daha çok kardiovasküler hastalıklar ve diabetik nefropati sorumlu tutulmaktadır. Renin-anjitensin sisteminin genotipik anormallikleri diabetik komplikasyonların gelişmesinde risk faktörü olarak kabul edilmektedir. Biz çeşitli diabetik komplikasyonları olan insuline bağımlı olmayan diabetes mellituslu (NIDDM) hastalarda anjiotensin konverting enzim (ACE) genindeki insersiyon (l)/delesyon (D) polimorfizmlerinin ilişkisini çalıştık. 3 yıldan daha uzun süreli NIDDM ile izlenen 159 hastayı (Ort. Yaş 58,1 ±12,1 yıl) inceledik. (Ortalama diabet sürelesi; 11,7+8 yıl). Kontrol grubu olarak 44 sağlıklı gönüllü (Ort. Yaş 55,3+9,9) aldık. I/D polimorfizmi PCR tekniği ile incelendi ve alleller ethidium boyamasından sonra %2'lik agar jel ile gösterildi. Diabetik nefropatisi, hipertansiyonu, retinopatisi ve nöropatisi olan ve olamayan NIDDM'lilerde genotip dağılımında fark yoktu (P>0,05). DD genotipinin periferik arter hastalığı ile ilişkili olduğu tespit edildi (P=0,05). İD genotipi iskemik kalb hastalığı (P=0,03) ve kardiomyopati (P=0,05) ile ilişkiliydi. II/ID/DD genotipleri ve l/D allellerinin cinsiyet açısından aralarında anlamlı fark yoktu(P>0,05). II genotipindeki hastaların serum glukoz (P=0,02) ve HbA1c (P=0,005) değerlerinin anlamlı olarak yüksek olduğu bulunurken diğer yandan DD genotipindekilerde de serum kreatinin düzeyleri (P=0,05) anlamlı olarak yüksek bulunmuştu. Ailede diabet ve diabet komplikasyonları ile hiçbir genotip korelasyonu bulunmadı (P>0,05). Sonuç olarak; çeşitli düzeylerde diabetik nefropatisi olan NIDDM'li hastalarda ACE geninin DD/ID/II genotipleri ile ilişki yoktur (P>0,05). Sadece renal replasman tedavisindeki hastalarda diğer diabetikler ve kontrol grubuna göre daha fazla olarak D alleli tespit edildi. ACE gen polimorfizminin diabetik nefropati ile ilişkisi olmamasına rağmen DD ve İD genotipleri kardiovasküler ve periferik arter hastalığı için iyi birer genetik marker olabilir. Aday genlerin NIDDM komplikasyonları polimorfizmlerinin rollerinin anlaşılabilmesi için izlem çalışmalarına ihtiyaç vardır. 40

SUMMARY Cardiovascular disease and diabetic nephropahty account for much of the morbidity and mortality associated with diabetes mellitus. Genotypic abnormalities of the renin- angiotensin system have been suggested as a risk factor for the development of diabetic complications. We studied the relationship between an insertion(l)/deletion(D) polymorphism in angiotensin converting enzyme (ACE) gene in non-insulin dependent diabetes mellitus (NIDDM) patients with various diabetic complications. We examined 159 patients (Mean age 58.1 ±12.1 years) with NIDDM of more than 3 years duration. (Mean duration of diabetes; 11.7±8 years). As control we took 44 healthy volunteers (Mean age 55.3+9.9 years). The l/D polymorphism was analyzed with PCR technique and alleles were visualized on %2 agarose gels after ethidium staining. Distribution of genotypes was not significantly different NIDDM patients with and without nephropathy, hypertension, retinopathy, neuropathy. The DD genotype was found to be related with peripheral arterial diseases (P=0.05). ID genotype was related with ischemic heart disease (P=0.03) and cardiomyopathy (P=0.05). No significant gender difference was found between ll/ID/DD genotypes and l/D alleles. Serum glucose (P=0.02) and HbA1c (P=0.005) values were significantly high in II genotyped patients, on the other hand serum creatinin (P=0.05) values were high in DD genotyped group. No genotype correlation was found between diabetes and complications in relatives of the patients (P>0.05). In conclusion there is no significant association between DD/ID/II genotypes of ACE gene in NIDDM patients with various degrees of diabetic nephropathy (P>0.05). Only patients with diabetic nephropathy who were on renal replacement therapy had D allele more than other diabetic patients and control subjects. Though there is no correlation with diabetic nephropathy ACE gene polymorphism DD and ID genotypes can be a notable genetic marker for cardiovascular and peripheral arterial disease. Follow-up studies is needed to achieve a better understanding of the role of candidate gene polymorphisms on the development of complications of NIDDM. 4I