Mimari tasarım eğitimine bütüncül/metaforik bir yaklaşım

Abstract

Tez, mimari bütüne, mimari tasarım olgusuna ve bu bağlamda mimari tasarımeğitimine bütüncül bir yaklasım gelistirme amacındadır. Bu amaç doğrultusunda,konuyu, olumlamacı tutumları ve indirgemeci tavırları asan yorumsal/hermenötikselbir boyuta tasır. Bunu yaparken, metaforu, bütüncül bir yaklasım stratejisi olarakgörür.Bölüm 1'de; bütüncül yaklasım, mimari tasarım ve eğitimine bütüncül yaklasımınkarakteristiği açıklanmaktadır.Bölüm 2'de; bütünün kapsamı sorununa değinilmektedir. Özne-nesne etkilesimininbütün üzerindeki ontik etkisi ele alınmaktadır. Bütün içindeki farklılasmalar,katmanlasmalar betimlenmektedir. Bütüne bilinçli bir dısarıdan bakısta, evrene bakısaçılarının yarattığı farklı bütün kavramlarının tanımları yapılarak, bütüncülyaklasımın kapsamı ortaya konmaktadır. Bu kapsamda, olgular karsısında,öznelliğin yarattığı kültürel, düsünsel ve bilimsel kavramların, süreçlerin vedurumların, evrenin kesfedilmesiyle olusan bilgi üzerindeki etkisi ele alınmaktadır.Bu etkilerin, dil ve mimari bütün ile olan iliskisi kurulmaktadır.Antik Yunan'dan baslayarak, Batı düsüncesinin karakteristiği ve evrene bakısındakideğisim ve dönüsümün, mimarlığa, mimari tasarım düsüncesine ve mimari tasarımeğitimine etkisi değerlendirilmektedir. Kültürel, bilimsel ve düsünsel bütüne bakısaçılarına göre indirgemeci yaklasımlar ile bunların mimari tasarıma yansımalarısaptanmaktadır. Mimari tasarımın indirgenme süreci değerlendirilirken, hermenötiğinbütüncüllüğü ortaya konmakta; mimari tasarım eğitimine yönelik perspektifleryaratılmaktadır. Bu perspektiflerde yorumun sınırları, kurgusallığı, dille iliskisi,deneyimin bütüncül olanı anlamadaki fenomenolojisi ve yorumun mimari tasarımüzerindeki etkileri vurgulanmaktadır. ?ndirgemeci mimari tasarım yaklasımlarınınbiçimsel ve yapısal özellikleri betimlenmektedir.Bölüm 3'de; bütüncül olana yönelinmekte, mimari tasarım eğitimindeki paradigmatikolusumların, eğitimde, öğretme/öğrenme ile iliskisi kurulmaktadır. Bütüncülyaklasımda, öğrenme, metafor ve diyalog iliskisinin deneyimsel, metaforikolusumunun hermenötikselliğine bağlı olarak, öğrenme/öğretme iliskisindeki anlamaolgusunun, tarihsellik içindeki çözümlenmesinin ve fenomenolojisinin kavramsalçerçevesi olusturulmaktadır. Mimari tasarım eğitiminde, öğreten-öğreneniliskisindeki diyaloglarda, bütünün tasarlanmasında ve anlasılmasında, metaforunbütünü olusturmadaki/bütünlestirmedeki potansiyeli ortaya konmaktadır. Metafordakidisiplinlerarası ve bütünlerarası iliskilendirici potansiyel; bütünü ve bütüncül olanıanlamlandırma ve açıklamaya dönük, hermenötiksel, fenomenolojik, psikolojik,dilbilimsel ve yapısal temeller, mimari tasarım eğitiminin diyalog ortamında elealınmaktadır. Mimarlık tarihinde, metaforun sanatsal yaratıcılığının paradigmatikliğitanımlanmaktadır.Bölüm 4'de; önceki bölümlerde yer alan, bütüne ve bütüncül olana yönelik gerçekler,ontolojik-estetik, epistemolojik-evrensel, mantıksal-dilsel, yapısal-biçimsel,deneyimsel-tarihsel birlik olusturucu bakıs açılarına göre özetlenmektedir. Bugerçeklerin ısığında, mimari tasarım eğitiminde, metaforun, sonlu ile sonsuzyorumunun paradigmatik salınımına yönelik bütüncül bir çerçeve betimlenmektedir.

The aim of the thesis is to improve holistic approach to architectural designphenomenon and in this context, to architectural whole and architectural designeducation. On this aim, the thesis carries the subject to interpretical / hermeneuticaldimension, going beyond positive and reductionist attitudes. Doing so, it perceivesmetaphor as an holistic approach strategy.In part 1; holistic approach and the characteristics of holistic approach toarchitectural design and education is explained.In part 2; ?whole? extention problem is mentioned. Ontic influence of subject-objectinteraction on the ?whole? is considered. Differentiations and strafications in the?whole? is described. Perceiving ?whole?, conciously, from out side; the extention ofholistic approach is brought up according to different whole concepts, created byview points to cosmos. On this extention, in the relation with phenomenon, theeffects of cultural, intellectual and scientifical concepts, processes and states; whichare created by subjectivity; on the knowledge by the exploration of cosmos isconsidered. The relations of these effects with language and architectural whole, areestablished.Beginning from Archaic Greek, the effect of characteristics of Western thinking andthe change and transformation on the perception of cosmos, to architecture,architectural design thinking and architectural design education is evaluated.Reductionist approaches, according to the view points to cultural, scientifical andintellectual whole and their reflections to architectural design is determined. As thereduction process of architectural design is determined, the holisticity ofhermeneutics is brought up; the perspectives to the architectural education iscreated. On these perspectives, the limits of interpretation, its constructivity, itsrelation with the language, the phenomenology of experience on understanding theholistic being and interpretation effects on architectural design are emphasized.Formal and structural properties of reductionist architectural design approaches aredescribed.In part 3; gone towards to holistic being, the relations of teaching/learning in theeducation with the paradigmatic formations in the architectural design education isestablished. In the holistic approach, the conceptual frame of analysing in historicityand phenomenology is constituded according to being hermeneutical of experiential,metaphoric formation of learning, metaphor and dialog relationship. In thearchitectural design education, in teacher/learner dialogs, designing andunderstanding the whole, the potential of metaphor on establishing/integralizing the?whole? is brought up. The interdiciplinarity and interwholeness potential,establishing relations of metaphor, hermeneutical, phenomenological, psychological,linguistics and structural foundations, which go towards to explanation andunderstanding of whole and holistic being, are considered in the dialogs ofarchitectural design education. In the history of architecture, the paradigmatical ofartistic creativity of metaphor is defined.In part 4; the realities directed towards to whole and holistic being, which are placedin the previous parts, are summarized according to unitified view points; such as;ontologic-esthetic, ephistemologic-universal, logical-linguistic, structural-formal,experiential-historical. In light of these realities; in the architectural design education,a holistic frame directed towards to finite-infinite interpretation of metaphor isdescribed.