Ağrılı postmenopozal osteoporozu olan kadınlarda subkutanöz salmon kalsitonin kullanımının ağrı, yaşam kalitesi ve plazma beta-endorfin seviyeleri üzerine etkisi: Tek kör plasebo kontrollü bir çalışma

Abstract

ÖZET Osteoporozda en sık görülen fiziksel yakınma bel ve sırt ağnsıdır. Ağrı genellikle fraktür sonrası ortaya çıkmaktadır. Ancak makrofraktür olmadan gerek iskemiden kaynaklanan kemik ağrısı gerekse omurgadaki destek dokulardan kaynaklanan ağrılarda olmaktadır. İyi bir analjezik olduğu bilinen kalsitoninlerin kemik ağnstndaki etki mekanizmaları tam olarak bilinmemekle birlikte beta-endorfin düzeylerinde artış yaparak etkili olduğu sanılmaktadır. Bu çalışmada bel, sırt veya yaygın vücut ağrısı olan postmenopozal osteoporozlu kadınlarda 15 gün süre ile 100 IU subkutan salmon kalsitoninin plazma beta- endorfîn seviyeleri, ağrı ve yaşam kalitesi üzerine etkilerini araştırdık. Çalışmamız tek kör, plasebo kontrollü olarak planlandı. Tedavi grubunu yaş ortalaması 58.17+5.36 (46-65) olan 30 hasta, plasebo grubunu ise yaş ortalaması 58.77+5.15 (46-65) olan 26 hasta oluşturdu. Tedavi öncesi ve sonrası plazma beta-endorfin seviyeleri; tedavi öncesi 1. hafta ve 2. hafta sonunda görsel analog skalası (GAS), modifiye yüz skalası (MYS), Nottingham sağlık profili, Beck depresyon ölçeği (BDÖ) değerlendirmeleri yapıldı. Başlangıç beta-endorfin değerleri tedavi grubunda ortalama 30.66+42.23 pg/ml (3.06-176.03); plasebo grubunda 30.28+17.19 pg/ml (1.59-75.21) olarak bulundu. 2. hafta değerleri ise tedavi grubunda 98.91+117.07 pg/ml (14.23-353.93) ve plasebo grubunda 27.07±18.28 pg/ml (1.59-83.39) olarak bulundu. Başlangıç ve ikinci hafta değerleri tedavi grubunda plasebo grubuna göre istatistiksel olarak anlamlı oranda yüksek bulundu (p<0.001). Her iki grupta GAS, MYS ve BDÖ skorları tedavi sonunda anlamlı olarak düzeldi (p<0.05). Fakat bu düzelmenin tedavi grubunda daha anlamlı olduğu görüldü (p<0.05). Tedavi grubunda NSP'nin tüm subgruplannda skorlar anlamlı olarak azalırken, plasebo grubunda sadece ağrı, yorgunluk ve uyku subgruplannda anlamlı azalma olduğu görüldü (p<0.05). 78Yine bu skorlardaki azalma tedavi grubunda daha anlamlı olarak bulundu (p<0.05). Çalışmamızda ağrılı postmenopozal osteoporozu olan kadınlarda 100 IU/gün salmon kalsitonin 15 gun, subkutan olarak uygulanması ile plasma beta endorfîn seviyelerinde anlamlı bir artış saptadık. Ağrıda azalma sonucu postmenopozal kadınlarda fiziksel aktivitede artış ve yaşam kalitelerinde düzelme olduğunu gözlemledik. Sonuç olarak; kalsitoninin plazma beta-endorfin seviyelerini artırarak analjezik etki gösterdiğini, ağrının azalmasıyla yaşam kalitesinin de arttığım düşünmekteyiz. 79

SUMMARY Back pain is the most frequent symptom in osteoporosis. Although pain usually occurs after fractures, it may be originated by ischemia and supporting tissues of the spine without having any macrofractures. Calcitonin is an efficient analgesic agent for bone pain for which mechanisms are not well known; it is believed that it induces a beta-endorphin level increase. In this study, 100 IU salmon calcitonin with subcutaneous injection or placebo injection was given for two weeks to postmenopausal women who had back and body pain due to osteoporosis. We investigated the effectiveness of calcitonin on plasma beta- endorphin level, pain and the quality of life in patients with osteoporosis. There were thirty patients whose mean age was 58.17+5.36 (46-65) in the treatment group and twentysix patients whose mean age was 58.77+5.15 (46-65) in the placebo group. A baseline level of plasma beta-endorphin was measured and repeated after two weeks. Patients' pain and the quality of life were evaluated by using visual analogue scale (VAS), the modified face scale (MFS), Beck Depression Scale (BDS) and Nottigham health profile (NHP) at baseline, and at the end of the first and second weeks. In the treatment group, the baseline level of beta-endorphin was 30.66+42.23 pg/ml (3.06-176.03) and 98.91+117.07 pg/ml (14.23-353.93) at the end of the second week. In the placebo group, the baseline level of beta-endorphin was 30.28+17.19 pg/ml (1.59-75.21) and 27.07+1 8.28. pg/ml (1.59-83.39) at the end of the second week. In this study, it has been statistically shown that the measurements of the treatment group that was given 100 IU salmon calcitonin with subcutaneus injection were significantly higher (p<0.001) than those of the placebo group. Although in both groups, VAS, MFS and BDS scores have been improved (p<0.05) at the end of the treatment, the improvement was much higher (p<0.05) in the treatment group than in the placebo group. While all subgroups' scores of NSP in the treatment group have significantly decreased, in the placebo group 80only the scores of pain, fatique and sleep subgroups showed some decrease in their scores (p<0.05). The decrease of these subgroups was even more significant in the treatment group (p<0.05). As a result, our study has shown that calcitonin is a very powerful! analgesic agent as it increases the beta-endorphin level. Consequently, it reduces the pain in postmenopausal women and improves their physical activities and the quality of life. We therefore believe that calcitonin should be given to those who have painful symtoms in osteoporosis. 81