Kentsel dönüşüm ve sarıgöl örneği

Abstract

Tarih boyunca çeşitli biçimlerde ortaya çıkan kentsel dönüşüm, 1980'li yıllarda devlet vekamu sektörü karşısında kentlerin ve özel sektörün ön plana çıkışı ve geçmiş kentsel dönüşümuygulamalarının ortaya çıkardığı sorunlarla birlikte, günümüzün tartışılan konularından biriolmayı sürdürmektedir. Sanayi devrimiyle kentlerde meydana gelen hızlı nüfus artışı vekentleşme, kontrolsüz ve plansız bir büyüme yaratmıştır. Sanayileşmenin getirdiği yenifonksiyon ve işlevlere uygun olmayan geleneksel kent dokuları köhnemeye maruz kalırkenfabrika çevrelerinde, işçilerin yaşadığı sağlıksız kentsel yerleşim alanları oluşmuştur. Önceleriişçi sınıfıyla sermayedarlar arasında yaşanan mekânsal ayrışma günümüzde toplum içindefarklı grupların, tercih, istek ve beklentilerine göre çeşitlilik göstermektedir. Üst ve orta gelirgrupları bütçelerine göre farklı alternatifler arasında yer seçimi tercihi yapabilmekteyken, kentyoksulları kentsel dönüşüm adı altında sunulan projelerle, kendi dayanışma ve yardımlaşmailişkilerinden koparılarak, kentsel hizmet ve servislerin görece daha düşük olduğu alanlarasürülmektedirler.Dünyada ve Türkiye'de uygulanan kentsel dönüşüm türlerinin ve araçlarının bu çalışmadaincelenen Gaziosmanpaşa Sarıgöl mahallesiyle örtüşen özelliklerini ortaya koymak içinöncelikle diğer kentsel ayrışma biçimleriyle benzerlikleri ortaya çıkarılmaktadır. Böyleliklebenzer alanlara geçmişte uygulanan projelerin ortaya çıkardığı sorunların değerlendirilmesiyapılarak Sarıgöl Mahallesi için uygun çerçeve çizilmiştir. Sarıgöl Mahallesi halkını yerindenetmeyen, ekonomik, sosyal ve fiziksel yaşam koşullarını iyileştirmek meydana gelecekherhangi bir dönüşüm projesinin temel amacı olmalıdır. Bu doğrultuda mahallede işsizlik,yoksulluk, altyapı, eğitim ve sağlık hizmetleri öncelikli çözülmesi gereken konular olarakortaya çıkmaktadır.Anahtar Kelimeler : Kentsel Dönüşüm, Kentsel Yoksulluk, Kentsel Ayrışma,

Urban regeneration which came into picture in various ways through history is still one of themost argued issues in hand becuase, in 1980?s, cities and private sector became predominantamong nation states and public sector, and the former urban regeneration implementations?problems were visible. Rapid population growth and urbanization driven by industrialrevolution created an unbounded and planless development. The traditional urban fabricbecame subject of dilapidation because of the new functions and roles industrializationbrought and new, unhealthy settlements for the workers started to gather around factories. Theinitial spatial disintegration among workers and stockholders shows a variety today in thesociety according to different groups? preferences, desires and expectations. While upper andmoderate incomers can choose among different alternatives for inhabitance according to theirbudget, urban poor is driven away from their solidarity and mutual aid to areas with weakerurban services, in the name of urban regenration projects.In order to display the features of implemented urban regeneration projects around the worldand Turkey which overlap with Gaziosmanpaşa Sarıgöl neighbourhood, the similarities withother urban disintegration forms were revealed initially. Thus, the appropriate frame forSarıgöl neighbourhood was constructed by evaluating the problems of earlier projectsimplemented for similar areas. An urban regeneration project which will be made for Sarıgölneighbourhood must aim not displacing the residents and improving economic, social andphysical life conditions. In this direction, unemployment, poverty, infrastructure, educationand health services are the issues which have to be handled at first hand in the neighbourhood.Key Words : Urban Regeneration, Urban Poverty,