Prostat adenokarsinomunda görüntü analizi sisteminin tanısal ve prognostik değeri ile AgNOR ve klinikopatolojik parametrelerin prognostik önemi

Abstract

ÖZET Görüntü analizi sistemi ve AgNOR yöntemi son yıllarda kullanımı yaygınlaşan, tumoral hücrenin morfometrik ölçümleri ile proliferatif potansiyelini gösteren yöntemlerdir. Her iki yöntemin de değişik tümörlerde diagnostik ve prognostik değeri olduğu çeşitli çalışmalarda vurgulanmaktadır.Radikal prostatektomi uygulanan prostat kanserli olguların heterojen biyolojik davranışları olmasından dolayı bu hastalarda prognozun belirlenmesinde rutin kullanımda başvurulan yöntemlerin (grade, evre, cerrahi şuur durumu ve pre-operatif serum PSA değeri) her bir hastanın değerlendirilmesinde sınırlı kalmaktadır. Bu nedenle rutin kullanımdaki yöntemlerin yanısıra görüntü analizi sistemi ile AgNOR yönteminin prognostik katkısı araştırılmıştır. Görüntü analizi sisteminin sağlayacağı kantitatif ölçümlerin prostat kanserli olgularda diagnostik amaçla kullanılabilir olup olmaması da değerlendirilmiştir. Bu amaçla çalışmamızda radikal prostatektomi uygulanmış 49 prostat adenokarsinomu hastasının iğne biyopsi materyallerinde görüntü analizi sistemi kullanılarak tumoral hücrelerin nükleer alan, nükleer çevre ve yuvarlaklık faktörü(form faktör) ölçümleri yapılmıştır. Bu olgulardan 28'inde non-tümöral alanlarda aym yöntem ile nükleer alan ve nükleer çevre ölçümleri yapılmıştır. 43 olguda AgNOR yöntemi uygulanarak AgNOR sayıları elde edilmiştir. Prostat adenokarsinomlannda görüntü analizi yöntemi ile saptanan nükleer alan, nükleer çevre ve yuvarlaklık faktörü (form faktör) ve AgNOR sayılarının Gleason grade' leme sistemi ve hastalığın progresyonu ile ilişkili olmadığı saptanmıştır.Rutin kullanımda başvurulan tümör grade' lemesi ve tümörün patolojik evrelemesi ile nüks arasında ilişki bulunmaz iken, nüks açısından cerrahi sımrda tümör pozitifliği ile pre-operatif serum PSA değerlerinin yüksek öngörü değeri olduğu belirlenmiştir. Görüntü analizi yöntemi ile nükleer alan ve çevre ölçümlerinin prostat adenokarsinomlannda iyi diferansiye tümör alanlarım non-tümöral alanlardan ayırt etmede güvenilir bir yöntem olarak kullanılabileceği saptanmıştır. Sonuç olarak görüntü analizi yöntemi ile yapılan morfometrik değerlendirmenin ve AgNOR sayımlarının prostat kanserlerinde prognozu belirlemede rutin yöntemlere katkı sağlamadığı, bununla beraber görüntü analizi yönteminin prostat kanseri tanısında diagnostik değeri olduğu saptanmıştır. 65