Tiroid hormonlarının glukoz metabolizmasına ve endotel fonksiyonlarına etkileri

Abstract

Özet: Hipotiroidide koroner arter hastalığı sıklığının arttığı bilinmektedir. Bu çalışmanın amacı ateroskleroz gelişimi ile ilişkili olduğu bilinen insulin direncinin, homosistein, Lp(a), fîbrinojen, lipid profilinin, endotel fonksiyonlarının hipotiroidideki durumunu ve hipotiroidi tedavisi ile değişimini ortaya koymaktır. Kontrol grubunu oluşturan sağlıklı beş deneğin ve hipotiroidisi gösterilmiş 18-50 yaşlan arasında 11 bayan hastanın tedavi öncesi ve levotiroksin tedavisi sonrası tiroid fonksiyon testleri, lipid profilleri, Lp(a), homosistein ve fîbrinojen düzeyleri ölçülmüştür. Ayrıca, öglisemik hiperinsülinemik klemp metodu ile hesaplanan insulin hassasiyetleri (M mg/kg*dk) ve brakial arter çapında hiperemiye bağh vazodilatasyon miktarı ölçülerek endotel fonksiyonları değerlendirilmiştir. Hipotiroid hasta grubunda tedavi öncesi ve tedavi sonrası vücut kitle indekslerinde, kan basıncı değerlerinde, HDL kolesterol ve trigliserit düzeylerinde, vücut kompozisyonunda farklılık saptanmamıştır. LDL kolesterol, total kolesterol, bazal insulin düzeylerinde ve aterosklerotik risk göstergeleri olan Lp(a), fîbrinojen, homosistein düzeylerinde LT4 tedavisi ile düşme ve hiperemiye bağh vazodilatasyon miktarlarında anlamlı artış saptanmıştır. İnsülin hassasiyetini değerlendirmek için kullanılan M değerleri hipotiroid hastalarda tedavi öncesi dönemde ötiroid döneme ve kontrollere göre anlamlı olarak azalmıştır. M değerleri ile tiroid hormonları arasında, homosistein ve fîbrinojen ile TSH düzeyleri arasında anlamlı pozitif korelasyon, M değerleri ile TSH arasında, homosistein ve fîbrinojen ile tiroid hormonlarının düzeyleri arasında, hiperemiye bağh vazodilatasyon miktarı ile fîbrinojen düzeyleri arasında anlamlı negatif korelasyon saptanmıştır. Sonuç olarak hipotiroidide insülin hassasiyeti azalmıştır. Hipotiroidi tedavisi hem insülin direncinde hem de aterosklerotik risk belirteçlerinin düzeylerinde düzelme sağlamaktadır.

Summary: Hypothyroidism has been associated with increased cardiovascular disease risk. The aim of our study was to evaluate the effects of levothyroxine treatment in hypothyroid patients on insulin resistance, Lp(a), homocystein, fibrinogen levels, lipid profile, endothelial function which are risk factors for the development of atherosclerosis. Eleven hypothyroid women (Age: 18 - 50) were evaluated before and after 6 months of levothyroxine treatment for lipid profile, Lp(a), homocysteine, fibrinogen levels, flow-mediated endothelium-dependent vasodilatation and insulin sensitivity using the euglycemic hyperinsulinemic clamp method (M =Glucose utilization rate mg/kg*min). The same evaluation was done in five healthy women. Body mass index, blood pressure, HDL cholesterol, triglyceride levels and body composition were similar in hypothyroid patients before and after levothyroxine treatment. LDL cholesterol, total cholesterol, basal insulin levels, and atherosclerotic risk markers Lp(a), fibrinogen, homocysteine levels were all decreased and flow-mediated endothelium- dependent vasodilatation was improved with treatment. M value was significantly decreased in untreated hypothyroid patients compared with controls and treated hypothyroid patients. There was a significant positive correlation between M values and thyroid hormones, TSH and homosistein, TSH and fibrinogen levels. A significant negative correlation was observed between M values and TSH levels, homocysteine levels and thyroid hormones, fibrinogen and thyroid hormones, amount of flow-mediated endothelium-dependent vasodilatation and fibrinogen levels. In conclusion, insulin sensitivity is decreased in hypothyroidism. Treatment of hypothyroidism improves both insulin sensitivity and atherosclerotic risk factors.