19.yy`dan günümüze modern imar uygulamalarının tarihi kentsel doku üzerindeki olumsuz etkileri: Meclis-i Mebusan Caddesi aksı ve yakın çevresi örneği

Abstract

`Koruma, Rönesans'tan başlayan hümanist düşüncenin ürünüdür. Söz konusu olan, önceki nesillerin yapıtlarını, ürünlerini görerek insanlığın evrimini anlamak, zaman içinde nerede olduğumuzu kavramaktır.`(Yerasimos, 1991)İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra tarihi şehirleri koruma isteği daha büyük bir önem kazanmıştır. Koruma olgusu ve gerçeği günümüz dünyasının en temel meselesi haline gelmiştir. Modernleşmenin farklı boyutlarından olan büyüme-gelişme ve eskiyi yenileştirmenin tarihi şehirler üzerinde çok yıkıcı etkileri söz konusudur. Modernleşme kaynaklı mekânsal ve fikirsel eylemler, şehirleri bir şantiye alanına çevirmektedir. İnsanların küresel ve yerel aidiyet unsuru olan kültür mirası öğelerinin başında gelen insan yerleşmeleri ile bunları oluşturan fiziksel unsurlar, aşırı göç ve merkezlerdeki aşırı yığılmanın getirdiği talep fazlası nedeniyle yok olmakta veya yok olmakla karşı karşıya kalmaktadır. 1945 sonrası devlet ölçeğinde kurumsallaşan koruma olgusu, 1990 sonrası dar alanda ihtisaslaşan kurullar haline gelmiştir. Bu kurullar koruyarak kullanma ilkeleri ışığında tedbirler, yaklaşımlar ve standartlar ortaya koymuştur. Kültürel mirası koruma, kamu yararı ve milli servet bağlamında ele alarak koruyan, korumaya çalışan devletin yanı sıra sivil alanda da koruma bilincini geliştiren eylemler ve örgütlenmelerin gün geçtikçe arttığı söylenebilir. AB süreci çerçevesinde yapılan ve yapılmakta olan yasal ve kurumsal tedbirler koruma kültürünü daha da geliştirmektedir. Fakat tüm olumlu gelişmelerin yanı sıra korunması gerekli yapılar ve alanlar hala tehdit altında ve yoğun yıkım baskısı altındadır. Devletin ve şehirlilerin mutlak surette hem kanunen hem de vicdanen korumakla yükümlü olduğu bu yapıların ihmalkârlık sonucunda maruz kaldığı yıkım, bu çalışmada sayısal, görsel ve kavramsal anlamda birlikte ele alınarak, vaziyetin ne kadar ciddi olduğunun ortaya konulması amaçlanmıştır.Çalışma alanı olarak seçilen Meclis-i Mebusan Caddesi ve Karaköy uzantısı olan Kemeraltı Caddesi şehrin tarihi modern gelişme aksı kabulünden yola çıkılarak tez konusu iddianın gerçekliği ortaya konulmaya çalışılmıştır.

Preservation has been one of the products of the humanistic thought since Renaissance. Observing the previous generations? studies, helps us for understanding of the evolution of the humanity, and conceiving that where we are along the time interval.(Yerasimos, 1991)After the Second World War, demand of the preserving of the historical cities, have been gained more importance. Preservation phenomena and reality, have been become one of the most important matters of the contemporary world. As some of the different dimensions of the modernity, growth-development and the renovation of the old, have the destructive effects on the historical cities, Modernity based spatial and conceptual operations, are forming the cities into the construction sites. As one of the most important cultural heritage elements, which are the global and local belonging components of the humanity, are disappearing or facing with the danger of disappearing, as a result of the migration, and the excess demand, coming with the agglomeration of the population in the cities. Preservation phenomena, which institutionalized on governmental scale after 1945, have been turning into specialized commissions on small areas since 1990. This commissions, in the light of principles of ?preserving with using?, have been introduced some approaches and standards Civil fields together with the governmental institutions, have been improving their organizations and operations for preserving of the cultural heritage, for the public interest and national wealth context. Legal and institutional cautions regarding of the AB process, have been causing for the improvement of the preservation culture. However this all positive improvements on preservation phenomena, preservation required structures and areas are all in threat and under the heavy pressure of destructive effects. In this study, the structures, both government and citizens obligated to preserve, which are the subject of the destructive effects in case of the negligence, is undertaken and discussed with numerical, visual and conceptual meaning. This thesis is aimed to express, how serious the conditions of the preservations of them.Meclis-i Mebusan Street and the Kemeraltı Street as the Karaköy extension of this street, is chosen as the study area, because of one of the both historical and modern development axes of the city, This study area was chosen for intended to state of the reality of the thesis argument.