Mesane kanseri tanı ve izleminde yeni bir tümör belirteci olan mesane kanseri fibronektin`in analitik ve klinik değerlendirilmesi

Abstract

1. ÖZET Mesane kanseri erkeklerde dördüncü, kadınlarda onuncu en sık görülen `malignite` olma özelliğine sahiptir. Mesane kanserinde sistoskopi, tanı ve monitorizasyon için en değerli araçtır, ancak invazif, pahalı ve sık tekrar gerektiren bir tekniktir. Bu zorluklardan dolayı, mesane kanserinin tarama ve tanısını kolaylaştıran, prognozu belirlemede yardımcı olabilen biyolojik belirteçlerin geliştirilmesine ihtiyaç duyulmuştur. `Mesane Tümör Fibronektini` (Bladder Tumor Fibronectin, BTF) yeni geliştirilmiş idrar belirteçlerinden birisidir. Bu çalışmanın amacı, idrarda BTF'nin, mesane kanseri tam ve takibinde olası rolü ve klinik değerini tespit etmektir. Bu çalışmaya 1996-2000 yılları arasında, mesane kanseri teşhisi konulmuş 58'i erkek, 17'si kadın 75 hasta alınmıştır. Ayrıca benign prostat hiperplazisi (BPH) tanısı almış 20 hasta, prostat kanseri tanısı almış 7 hasta ve yaş ve cinse göre eşleştirilmiş hiçbir sağlık sorunu olmayan 28 kişi de çalışmaya dahil edilmiştir. BTF(ng/mL), Diagnostic Products Corporation (Los Angeles, CA) tarafindan Immulite Otomatize İmmünoasay Sistemi için geliştirilen, solid faz kemilüminesan immünometre tekniği ile değerlendirilmiştir. Mesane kanseri olan 75 hastadan sistoskopi öncesi ve takipler sırasında toplam 103 idrar örneğinde BTF (ng/mL) konsantrasiyon verileri ve 50 idrar örneğinde idrar kreatinine göre düzeltilmiş BTF/CREA (ng/mg) verileri `Receiver-Operating Characteristics` (ROC) analizleri ile değerlendirilmiştir. BTF konsantrasyon verileri için optimal karar eşik değeri 57 ng/mL, düzeltilmiş karar eşik değeri 47 ng/mg olarak belirlenmiştir. Bu değere göre BTF'nin sensitivitesi %71.8 (%95 CI: %63.6-%79) ve spesifitesi %96.4 (%95 CI: %83.4-%99.8), BTF/CREA'nin sensitivitesi %72 (%95 CI: %59.6-%82.1) ve spesifitesi %100 (%95 CI: %85.4-%100) olarak saptanmıştır. İki ölçüm arasında istatistisel olarak anlamlı fark bulunmamıştır. Yüzeyel mesane kanserli hastalarda BTF testinin sensitivitesi volümetrik ölçümlerde %56.8 ve düzeltilmiş ölçümlerde %69.2 olarak saptanmıştır. Testin spesifitesi iki ölçümde sırasıyla %83.3 ve %66.7 olarak bulunmuştur. BTF testinin invazif mesane kanserini volümetrik ölçümlerde %91 sensitivite ve %100 spesifite ile tespit ettiği hesaplanmıştır. BTF testinin nüks tespit etme sensitivite ve spesifitesi yüzeyel mesane kanserli hastalarda sırasıyla %59.4 ve %53.3 olarak tespit edilmiştir. Aynı hasta grubunda progresyon tespit etme sensitivite ve spesifisite sırasıyla % 63.6 ve %53.6 olarak tespit edilmiştir. İnvazif mesane kanserli hastagrubunda BTF testinin % 100 sensitivite ve %25 spesifite ile nüks olan olguları tespit ettiği hesaplanmıştır. Sonuç olarak, BTF testinin analitik değerlendirilmesi neticesinde ve testin tekrarlanabirliği, duyarlılığı ve özgüllüğü sistoskopi ve diğer mesane kanseri belirteçleri ile karşılaştırıldığında, mesane kanserinin tanısında klinik uygulamada kullanılmasının uygun olabileceği kanısına varılmıştır. Ayrıca mesane kanserinin klinik değerlendirilmesinde en önemli parametrelerden biri olan evreleme ile BTF testinin istatistiksel olarak anlamlı bir korelasyon gösterdiği saptanmıştır. `Rekürrens` ve `Progresyon`ların saptanması açısından BTF testinin istatistiksel olarak yeterli olmadığı saptanmıştır. BTF testinin en önemli faydası hastalığın evrelendirilmesinde kendini göstermektedir.

2. SUMMARY Bladder cancer is the fourth most common malignant neoplasm in men and the tenth most common in women. Cystoscopy presents the highest valuable standard for detection and monitoring of the bladder cancer but this is an invasive and expensive procedure. Therefore, development of biomarkers for the purposes of screening, diagnosis and prediction of the prognosis in bladder cancer is required. `Bladder tumor fibronectin` (BTF) is one of such new urinary tumor markers. The aim of this study is to evaluate the diagnostic value of urinary BTF in detecting and monitoring the bladder cancer. A total of 75 patients with the diagnosis of bladder cancer between the years 1996-2000 were included in the study. The study also comprised 20 patients with histological diagnosis of Benign Prostatic Hyperplasia (BPH), 7 patients with Prostate cancer and 28 age matched healthy individuals. BTF(ng/ml) was determined by solid phase, two-site chemiluminescent immunometric commercial diagnostic assay in an IMMULTTE Automated Immunoassay System provided by Diagnostic Products Corporation (Los Angeles, CA). BTF concentration (ng/ml) and BTF normalized by urinary creatinine, BTF/CREA (ng/mg) data obtained from 103 and 50 urinary samples, respectively were evaluated by Receiver-Operating Characteristics (ROC) curve analysis. Optimal concentration and normalized cutoffs were established as 57ng/ml and 47ng/mg, respectively. These cutoffs rendered overall sensitivities of 71.8% (95% CI: 63.6%-79%) for BTF and 72% (95% CI: 59.6%-82.1%) for BTF/CREA. The specificities were 96.4% (95% CI: 83.4%-99.8%) for BTF and 100% (95% CI: 85.4%-100%) for BTF/CREA. No statistical difference was found between normalized and concentrational ROC curves. In superficial bladder cancer patient group the BTF test detected the cancer with 56.8% sensitivity and 83.3% specificity in BTF concentration samples, and 69.2% and 66.7%, respectively in normalized for creatinine samples. Invasive bladder cancers were detected by BTF measures with a sensitivity of 91% and specificity of 100%. The sensitivity and specificity of BTF in detecting recurrences were 59.4% and 53.3% respectively in superficial cancer group. In the same patient group the sensitivity and specificity of detecting the progression of the cancer was found to be 63.6% and 53.6%, respectively. In invasive cancer patients prediction of the recurrent cases was observed with a sensitivity of 100% and specificity of 25% with concentrational measurements.The analytical evaluation of the BTF test displayed promising results in terms of a noninvasive invivo test in diagnosis of bladder cancer. Although, it was not satisfactory in prediction of recurrence or progression of the disease, it correlated well with the stage, one of the most reliable prognostic factors. In conclusion, urinary BTF test warrants further clinical evaluation.