Bilgisayar oyunlarında dramatik yapı: Alternatif yaklaşımlar

Abstract

Bu çalışmada, ana akım olarak nitelendirilen popüler bilgisayar oyunlarında gerçek yaşamdaki hakim kültürel değerlerin yeniden üretildiği ve kullanıcıların bu değerlerin pasif alımlayıcıları rolüne sürüklendikleri öne sürülmektedir. Bu duruma alternatif olarak bilgisayar oyunlarının salt eğlence amaçlı olmaktan çıkarılarak eleştirel düşünce üretimini de kışkırtacak oyun modellerinin oluşturulabileceği iddia edilmektedir. Bu doğrultuda çalışma kapsamında öncelikle bilgisayar oyunlarının analizi için temel kavramlar incelenmektedir. Bilgisayar oyunlarının içerdiği oyun, anlatı, strateji unsurlarının incelendiği bu bölümde genel olarak bilgisayar oyunlarının sınıflandırılmasına da yer verilmektedir. Bu bölümde aynı zamanda bilgisayar oyunlarının analizi için alternatif bir yöntem önerilmektedir. Tiyatro oyunlarının oluşturulması ve analizi için kullanılan dramaturjik model ve değer analizi yönteminin bilgisayar oyunlarına adapte edilebileceği öne sürülmektedir. Bu analiz yöntemi kullanılarak anlatı yapısı ve oyun mekaniği açısından bibirinden farklı özellikler içeren ana akım iki bilgisayar oyunu analiz edilmektedir. Çalışmanın sonraki bölümünde ise Gonzalo Frasca'nın, eleştirel düşünceyi oyun oynama pratiğine dahil etme amacını taşıyan ve Augusto Boal'in tiyatro modelinden beslenen alternatif yaklaşımı ele alınmaktadır. Bu bölümde öncelikle Frasca'nın yaklaşımını oluştururken beslendiği arkaplan incelenmekte, sonrasında yaklaşımı tanıtılmakta, en sonunda da Frasca'nın oyun önerilerinin değerlendirmesi yapılmaktadır. Bu değerlendirme, Frasca'nın alternatif yönteminin geliştirilebileceği noktaları açığa çıkarma amacını taşımaktadır. Son bölümde ise, alternatif oyun üretimi için bir yöntem önerisi sunulmaktadır. Bu yöntem önerisi kullanılarak örnek bir oyun modeli oluşturulmuştur. Çalışma, katılımcı oyun üretimini hedefleyen ve kullanıcı özgürlüğünü eğlence ile eleştirel düşünce arasındaki ayırlığı ortadan kaldırarak arttırmayı amaçlayan oyun üreticilerine yol gösterici olmayı amaçlamaktadır.

In this work, it is claimed that the most popular computer games, which can be called main stream, reproduce the hegemonic cultural values and the users are accepting the passive recevier roles imposed by these games. In scope of this work it is also suggested that, alternative computer games which foster critical thinking besides entertainment can be produced. Accordingly, the essential concepts of computer games are examined first. In the first chapter, general concepts related with computer games such as game, narrative and strategy are examined, it also includes the genre classification of computer games. In this chapter an alternative method for the analysis of computer games is also included. It is suggested here that the model and value based dramaturgical analysis method used for drama can be applied to computer games. By using this method, two genre distinct main stream computer games which are different from each other by the narrative structure and the game mechanics are analysed. In the last chapter of the work an alternative perspective by Gonzalo Frasca, who uses Augusto Boal?s theatre model in order to associate critical thinking with the gameplay, is examined. First af all, the conceptual background of Frasca?s work is quoted, then his perspective is reviewed, and finally, Frasca?s suggestions are examined and critically analysed in this chapter. The purpose of this critical analysis is to expose the problematic points in Frasca?s alternative method which can be improved in the future. In the last chapter of this work, an alternative method for computer game production is suggested. By using this method, an example game model is created. This work aims to enlighten the way of computer game producers who set sight on participatory game production and who want to improve the freedom of the users by removing the distinction between entertainment and critical thinking.