19. yüzyıl ikinci yarısı Osmanlı mimarisi anıtsal kargir yapılarında görülen bozulmaların ve uygulanan müdahale yöntemlerinin Pertevniyal Valide Sultan Camisi örneğinde incelenmesi

Abstract

Bu araştırmada tarihi ve kültürel değerleriyle toplumsal hayatta önemli bir yer edinmiş olan anıtsal kargir yapıların yapım teknikleri irdelenerek, ülkemizde bu eserleri korumak amacıyla yürütülen restorasyon sürecindeki aşamalar incelenmiştir.İkinci bölümde 19. yüzyıl ikinci yarısında Osmanlı Mimarisi'ni etkileyen tarihi, sosyal ve ekonomik gelişmeler hakkında genel inceleme yapılmış; bu dönemdeki batılılaşma hareketleri araştırılmış ve 19. yüzyıl batılılaşma sürecinin Osmanlı Mimarisi'ne nasıl yansıdığı ortaya konmuştur. Dönemin anıtsal kargir yapılarından örnekler verilerek benzer üslup özelliğine sahip bu yapılardaki iç mekan özellikleri irdelenmiş ve bu dönem yapıları ile ilgili genel inceleme yapılmıştır.Üçüncü bölümde dönemin anıtsal kargir yapılarındaki; taşıyıcı sistem ve örtü elemanları saptanmış, yapım teknikleri, malzeme kullanımı ve süsleme özellikleri incelenmiştir.Dördüncü bölümde Pertevniyal Valide Sultan Camisi örneğinde anıtsal kargir yapılarda görülen bozulmalar saptanmış; karşı karşıya kalınan sorunlar incelenmiş; uygulama süreci öncesinde yapıyı tanımak amacıyla yapılan araştırmalar ortaya konmuş; son olarak tüm dünyada ortak bir dil oluşturma yolunda ilerleyen koruma uygulama çalışmalarında uygulanan müdahale yöntemleri, Pertevniyal Valide Sultan Camisi restorasyon çalışmaları kapsamında incelenmiştir.Beşinci bölümde yapılan çalışmaların değerlendirmesi yapılarak, dünyadaki koruma anlayışının neresinde olduğumuz yorumlanmıştır.Anahtar Kelimeler Anıtsal Kargir Yapılar, Yapım Teknikleri, Restorasyon Süreci, Kargir Yapılarda Görülen Bozulmalar, Müdahale Yöntemleri

In this research construction techniques of monumental masonary structures which hold an important place with their historical and cultural values are studied and phases in restoration process that is carried out to preserve these monuments in our country is investigated.In the second chapter general research is done on historical, social and economical developments affecting Ottoman architecture in the second half of nineteenth century and how nineteenth century westernization process reflects on Ottoman architecture is presented.In the third chapter, structural system and roofing components in this period's monumental masonary structures is stated, construction techniques and use of materials is studied.In the fourth chapter, by using the example of Pertevniyal Valide Sultan Mosque, disruptions observed in monumental masonary structures is detected, problems faced is investigated and studies conducted to learn the structure prior to restoration phase is set forth and finally conservation methods applied in restoration works which is making progress to form a common platform in the whole world is studied within the scope of the restoration works for Pertevniyal Valide Sultan Mosque.In the fifth chapter, evaluation for the research done is made and our position with respect to preservation efforts in the world is interpreted.