Megakentlerde yüksek kapasiteli otobüs taşımacılığına bütünsel bir yaklaşım: İstanbul BRT hattı incelemesi

Abstract

Nüfus, çarpık kentleşme, otomobile olan talep ile çevre, toplum ve bireyler üzerindeki olumsuz etkileri küresel olarak artarken, bu durumdan en fazla büyük kentler özellikle de 10 milyon+ bireyin yaşadığı megakentler etkilenmektedir. Bu kentsel sorunların çoğu otomobilizasyon kaynaklı ve güniçi ile pik saatlerdeki devasa kentiçi ulaşım talebine sürdürülebilir tek çözüm toplu taşıma olsa da, hala otomobillerin estetik, sosyal, konfor vb. niteliklerinden yoksun olduğundan düşük tüketici algısına sahiptir. Bu koşullarda, yeni nesil toplu taşıma pazarının, kitlelerin yaşam kalitesi ve sosyal/fiziksel mobilitesini arttıracak daha gelişmiş insan odaklı, sürdürülebilir ve kapsayıcı tasarım yaklaşımlarını gerektireceği iddia edilebilir. Bu çalışma, BRT hatlarında, rakibi otomobil ve ağır raylı ve sistemlere benzer hizmet kalitesi sunmanın mümkün olup olmadığını araştırarak, İstanbul Metrobüs (BRT) sistemi örneğinde tasarım, mühendislik, altyapı, araç ve sistem genelinde önemli sorunlar tespit etmiştir. Bu sebeple de, toplu taşıma toplam kalitesinin önemli oranda tüm birimlerinin kent çapındaki yerel koşul ve ihtiyaçlarda, tekil ve sistemle olan entegrasyonuna bağlı olduğunu iddia ederek, toplu taşıma araçlarında yeterli hizmet kalitesine ulaşmak için, endüstriyel tasarımcı, mimar, kent plancısı, mühendis vb. profesyonellerin dahil edildiği multidisipliner bir tasarım yaklaşımının zaruri olduğu sonucuna varmıştır.

While population, urban sprawl, demand for automobiles and their negative effects over environment, society and people globally increases, large cities especially the megacities where 10+ million people lives suffers the most. Though most of these urban issues are caused by automobilization and the only sustainable solution to the massive transport demand during day and peak hours are high capacity public transport systems, they still lack some of the esthetical, social, comfort related etc. qualities of cars which results a low consumer value. Under these conditions it can be claimed that, the next generation of public vehicle market, will repuire more advanced human centered, sustainable and inclusive design approaches that leads greater quality of life and social/physical mobility for the masses. The study examined whether it is possible to provide a similar quality that of the rival automobile and heavy rail transit systems on a BRT line, with Istanbul Metrobüs (BRT) line as the example case that is found to have major flaws in many aspects of design, engineering, infrastructure, vehicles and system as a whole. The study claimed that the total service quality of public transport greatly depends on the design and long-term performance of each product/system with their integration under local conditions and demands of the whole city and a multi-disciplinary design collaboration that includes industrial products design, architecture, city planning, engineering etc. professionals is essential for achieving the adequate service quality in public transport vehicles.