Kurtuluş`tan 12 Eylül`e CHP ve Kürtler

Abstract

Türkiye Cumhuriyeti'nin Osmanlı Devleti'nden devraldığı `dâhili` meselelerinin başında Kürt meselesi gelmekteydi. Birinci Meclis'te Müdafaa-i Hukukçu vekiller Osmanlı'nın 400 yıldır bu meseleyi çözemediğinden söz etmekteydiler. Cumhuriyetin kuruluş sürecine damga vuran olgu Kürt İsyanları karşısında yeni devletin, yeni politika oluşturamadan, yine eski devlet metotlarına başvurmasıydı. II. Abdülhamit, İttihat ve Terakki Cemiyeti ve yeni Cumhuriyet'in devlet yönetiminde bulunan kadro ve bu kesimin geniş çevresiyle oluşmuş bulunan Cumhuriyet Halk Partisi de değişik bir yol ve yöntemle hareket etmemişti. Çalışmada bu anlamda Cumhuriyet'in kurucu partisi CHP'nin program ve raporlarında Kürtlere yaklaşımın değerlendirmesi tarihsel bağlamından koparılmadan ele alınmıştır.

The Kurdish issue was at the head of the `domestic` affairs that the Republic took over from the Ottoman Empire. The Kurdish Uprisings marked the foundation of the Republic and the new state resorted to the old methods of the previous Ottoman era. In this sense, this study aims to address the evaluations of the Kurdish issue in the programs and reports of the Republic's founding party, the CHP, without breaking it down from its historical context.