İstanbul tarihi yarımada`da bulunan yeniden işlevlendirilmiş kapalı sarnıçların malzeme ve yapay aydınlatma yönünden incelenmesi

Abstract

İstanbul Tarihi Yarımada'da Bulunan Yeniden İşlevlendirilmiş Kapalı Sarnıçların Malzeme ve Yapay Aydınlatma Yönünden İncelenmesiYapıldığı çağa tanıklık ederek günümüze kadar varlığını sürdürebilmiş tarihi yapılar, geçmişin izlerini belleklerinde taşıyarak ulaştığı çağa aktaran birer kültür varlıklarıdır. Günümüzde, geçmişe ait birçok veriyi bünyesinde barındıran tarihi yapılar, gerek sürekli büyüyen ve gelişen metropollerin içinde artan arazi taleplerinin karşılanabilmesi adına yıkılmakta, gerekse de ilk işlevlerini kaybederek kullanım dışı kalmakta ve zaman içerisinde molozların, çöplerin atıldığı birer harabeye dönerek kendi kaderlerine terk edilmektedirler.Şüphesiz ki, tarihe tanıklık etmiş kültür mirası yapıların korunması, tümüyle toplumsal bilinç ve duyarlılığın oluşmasıyla mümkün olacaktır. Koruma, yapının tamamıyla tecrit edilmesi ile değil, içinde bulunduğu toplumun o yapıyla kuracağı sürekli temasla başarıya ulaşacaktır. Bu da ilk işlevini kaybederek atıl duruma düşmüş yapıya yeni bir işlev kazandırmayla mümkün olacaktır. Gerek koruma ve restorasyon için harcanacak mali bedellerin karşılanabilmesi, gerekse de bünyesinde taşıdığı izleri ulaştığı çağın insanına aktarabilmesi adına korumaya değer tarihi yapıların korunmasına yönelik yöntemlerden birisi olan yeniden işlevlendirme, ilk işlevini kaybetmiş tarihi yapıların, bulunduğu çağın gereksinimini karşılayacak yeni bir işlevle yaşatılmasıdır.Bu çalışama da, insanoğlunun başlıca ihtiyacı olan ve yerleşik hayata geçişin ve toplumsal yaşamın ilk izlerini oluşturan suyun, depolanması amacıyla kullanılan sarnıç yapıları incelenmiştir. Tarihte büyük medeniyetlere başkentlik yapmış İstanbul' da, tarihi yarımada da bulunan ve yeniden işlevlendirilerek koruma altına alınan sarnıç yapıları ise bu çalışmanın kapsamını belirlemiştir.Yapılan bu çalışmada, kültür varlıkları yönünden oldukça zengin olan İstanbul şehrinin, yer altı zenginliğinin bir parçasını oluşturan sarnıç yapılarına dikkat çekerek, yeniden işlev kazandırılmış olanların koruma sonrası özgün malzeme, malzeme bozulmaları ve yapay aydınlatma tasarımları yönünden son durumlarının tespit edilerek, ileriki çalışmalar için bir belge niteliğinde olması amaçlanmıştır.Anahtar Kelimeler: Malzeme, Yapay Aydınlatma, Koruma, Yeniden İşlevlendirme

Inspecting Refunctioned Closed Cisterns Being On the Istanbul Historical Peninsula In Terms Of Material and Artificial LightingHistorical constructions, being able to continue its existence by witnessing the age being constructed, are one of the cultural properties transmitting the traces of the past by carrying them in their memories. Today, the historical constructions, incorporating so many data belonging to past, are demolished in the name of meeting the increased land demands of the metropolises being continuously growing and developing, lost their functions and stayed out of their use and abandoned to its fate by going to rack and ruing being dropped rubbles and litters in time.Without no doubt, conservation of the cultural heritage constructions, has been witnessed the history, will be completely possible by the constitution of social awareness and sensivity. Conservation will reach success with not completely insulating the construction but with the contact in which the community has been constructed. This will be possible by refunctioning the construction, has been put in to idle situation. One of the methods devoted to the protection of the historical constructions, worth conservation, is refunctioning on the behalf of both meeting the financial expenses spent in conservation and restoration and transmitting the traces within the body of it to the age people and it is keeping alive the historical constructions which lost its function with a new function as to meet the needs of the age.On this study, it has been examined that the cistern constructions being used with the aim of storing water, being the main need of human and constituting the first traces of both sedentism and communal living. The cistern constructions being on the histroical peninsula in Istanbul, have been the capital to big civilizations and taken under the conservation by refunctioned, are determined the scope of this study.On this study, it has been aimed drawing attention to the cistern constructions, forming part of underground treasures of Istanbul, being very rich in terms of cultural property, determining the final status of the refunctioned ones after the conservation in terms of genuine material, material deformations and artificial lighting and having a documentary value for future studies.Key Words: Material, Artificial Lighting, Conservation, Refunctioned