Yetişkin psikolojik sağlamlığı üzerine bir inceleme: Algılanan ebeveyn tutumu, kontrol odağı, algılanan sosyal destek ve stresle başa çıkma stilleri

Abstract

Psikolojik sağlamlık, bireylerin hızlı bir şekilde zorlukların üstesinden gelebilme gücüdür ve ruh sağlığı üzerinde önemli etkilere sahiptir. Bu çalışmanın amacı, yaşı 18-65 arasında değişen 365 bireyin psikolojik sağlamlık düzeylerinin algılanan ebeveyn tutumları, kontrol odağı, algılanan sosyal destek ve stresle başa çıkma stilleri açısından incelenmesidir. Bu amaçla katılımcılara, Ego Sağlamlığı Ölçeği, Kısaltılmış Algılanan Ebeveyn Tutumları-Çocuk Formu (KAET-Ç), Kontrol Odağı Ölçeği, Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği ve Stresle Başa Çıkma Tarzları Ölçeği uygulanmıştır. Katılımcıların %70.7'si (n=258) kadınlardan ve %29.3'ü (n=107) erkeklerden oluşmuştur. Yapılan analizler sonucunda, yaşı 1954-1975 arasında olan, gelir düzeyi yüksek, geçmişte psikolojik destek almamış ve güncel durumda psikolojik destek almayan bireylerin psikolojik sağlamlığının daha yüksek olduğu bulunmuştur. Korelasyon analizleri sonucunda, psikolojik sağlamlığın duygusal sıcaklık ebeveyn tutumu, iç kontrol odağı, aile, arkadaş, özel birinden algılanan sosyal destek ve toplam algılanan sosyal destek, kendine güvenli yaklaşım, iyimser yaklaşım ve sosyal destek arama ile pozitif yönde ilişkili olduğu; reddedici ebeveyn tutumu, çaresiz yaklaşım ve boyun eğici yaklaşımla negatif yönde ilişkili olduğu; aşırı koruyucu ebeveyn tutumu, dış kontrol odağı ve toplam kontrol odağı ile anlamlı bir ilişkisinin olmadığı bulunmuştur. Yapılan regresyon analizleri sonucunda, babaların duygusal olarak sıcak olmasının, iç kontrol odağının, aileden algılanan sosyal desteğin, kendine güvenli yaklaşımın ve iyimser yaklaşımın bireylerin psikolojik sağlamlığını yordadığı bulunmuştur. Çalışma bulguları, ilgili literatürdeki araştırma sonuçlarıyla büyük oranda tutarlılık göstermektedir. Psikolojik sağlamlığın üzerinde etkisi olan faktörlerin incelenmesinin, risk altındaki bireylerin tespit edilmesinde, psikolojik sağlamlığı koruyucu önlemlerin alınmasında ve müdahale programlarının geliştirilmesinde önemli olduğu görülmektedir.

Resilience is the power of individuals to overcome difficulties quickly and it has significant impacts on mental health. The aim of this study was to investigate the resilience of 365 individuals aged 18-65 years in terms of perceived parenting styles, locus of control, perceived social support and coping styles. To address this issue, Ego-Resilience Scale, Egna Minnen Beträffande Uppfostran; My memories of upbringing (s-EMBU-C), Locus of Control Scale, Multidimensional Scale of Perceived Social Support and Coping Style Scale were administered to the participants. The sample in the study included 258 (70.7% ) female and 107 (29.3%) male. As a result of the analyzes, it was found that the resilience of the individuals whose birthyears were between 1954 and 1975, had high level of income and who had not receive psychological support in the past and who did not receive psychological support in the current situation was found to be higher. As a result of the correlation analyzes, resilience were positively correlated with emotional warmth parenting style, internal locus of control, perceived social support from family, friend, a special person and total perceived social support, self-confident approach, optimistic approach and social support approach; negatively correlated with rejective parenting style, helpless approach and submissive approach. It was found that there was no significant relationship between resilience and overprotective parenting style, external locus of control, total locus of control. As a result of regression analyzes, it was found that fathers' emotional warmth, internal control focus, perceived social support from family, self-confident approach and optimistic approach predicted resilience. The findings of the study were consistent with the related literature. It is seen that examining the factors that have an impact on resilience is important in detecting individuals at risk, taking preventive precautions and developing intervention programs.