Son Dönem Osmanlı`sında Bir Mühtedi: Abdülehad Davud

Abstract

Bu tez, on dokuzuncu yüzyılın sonunda Müslüman olan Abdülahad Davud'un, eserlerini incelemektedir. 1904'te Müslüman olan ve 1931'e kadar çeşitli gazete ve dergilerde yazan Abdülehad Davud'un eserleri dikkate alındığında, onun çok katmanlı bir kişi olduğu ve başta dini konular olmak üzere, pek çok konuda görüşlerini açıkladığı görülür. Teolojik anlamda Davud'un Hıristiyanlık karşıtı yazılarının büyük oranda kendisini önceleyen İslam reddiye geleneğinin bir devamı niteliğinde olduğu görülür. Davud, özellikle Kitâb-ı Mukaddes'in tahrifi ve tebşirat gibi konularda Ali b. Rabben et-Taberî, Kādî Abdülcebbâr, İbn Hazm ve İbrahim Müteferrika ile büyük ölçüde aynı örnekleri kullanmış ve aynı sonuçlara ulaşmıştır. Davud gazete yazıları ve reddiyelerinde, teolojik konuların yanı sıra, yaşadığı çağın toplumsal ve politik olayları hakkındaki düşüncelerini paylaşır. Davud'un ilk defa bu tezde derinlemesine incelenen gazete yazıları aracılığıyla çağının problemleri hakkındaki düşüncelerini paylaşmaktayım. Sonuç olarak, İslami reddiye eserlerinin on dokuzuncu yüzyıla gelinceye kadar giderek kalıplaşmış bir forma ulaştığını ve Davud'un bu nedenle kendisini önceleyen reddiye yazınını ciddi şekilde tekrarladığı görülmektedir. Öte yandan, reddiye eserlerinin sadece teolojik açıdan ele alınmak yerine, dönemin politik konjonktürünün anlaşılması açısından da incelenebileceği açıktır. Zira her reddiye eseri yazıldığı çağın zihniyetinin bir yansımasıdır.

This thesis examines the works of Abdu'l Ahad Dawud, who became a Muslim at the end of the nineteenth century. He wrote for various newspapers and magazines until 1931 and considering his works, it is apparent that he is multi-layered person whose ideas cover many fields; religious, social and political. In theological sense, it is evident that Dawud's anti-Christian works are mostly the continuation of the Islamic polemical literature, which stresses on rebuttals against Christianity. Dawud's approach on the issues such as falsification of the Bible and tebşirat is evidently following the conclusions in the works of his predecessors; Ali l-Taberî, Abd alJabbar, Ibn Hazm and Ibrahim Müteferrika. In his newspaper articles and refutations, Dawud shares his thoughts on the social and political events of his age, as well as theological issues. This paper will represent Dawud's thoughts on the problems of his era through newspaper articles that were thorougly examined and analyzed. When everything is considered, it seems that Islamic polemical literature gradually reached a stereotyped form by the nineteenth century, and Dawud's works give the impression that he repeats the refutation literature which preceded him. On the other hand, it is clear that the polemical writings can be examined in terms of understanding the political conjuncture of the period, rather than just theologically. Because every polemical literature is a reflection of the mentality of the era in which it was written.