Çocuk ve ergenlerde kas-iskelet sistemi muayene bulgularının obezite ile ilişkisi

Abstract

Çocuk ve Ergenlerde Kas-İskelet Sistemi Muayene Bulgularının Obezite ile İlişkisi Giriş ve Amaç: Prevalansı hızla artan çocukluk çağı obezitesi, hem bireylerde hem de toplumda meydana getirdiği zararlı sonuçları nedeniyle Aile Hekiminin yönetmek zorunda olduğu toplumsal boyutu da olan sağlık sorunlarından biridir. Çocukluk çağı obezitesi ve bazı kas-iskelet problemleri arasındaki ilişki henüz tam anlamıyla ortaya konulamamıştır. Bu araştırmanın amacı, 5-16 yaş arası fazla kilolu/obez okul çağı çocukları ile normal kilolu yaşıtlarının kas-iskelet sistemi muayene bulguları ve işlevsellik skorlarını karşılaştırarak, obezite ile kas-iskelet sisteminin gelişimi ve işlevselliği arasındaki ilişkiyi ortaya koymaktır. Yöntem: Gözleme dayalı, tanımlayıcı, kesitsel bir saha çalışmasıdır. Toplumu temsil eden katılımcıların (fazla kilolu/obez çocuklar ile normal kilolu kontrolleri) seçilmesi amacıyla, araştırma iki aşamalı olarak yürütüldü. Araştırmanın ilk aşamasında 2014 yılında İstanbul İli Pendik İlçesindeki 6-15 yaş arası okul çocuklarında obezite sıklığı araştırıldı. Prevalans çalışması için örneklem büyüklüğü %1 hata payı ve %95 güven düzeyinde 3347 olarak hesaplandı. Pendik İlçesinde yer alan devlet okullarından en kalabalık 4 ilkokul ve 4 ortaokul seçildi. Katılımın %50 olabileceği düşünülerek her okuldan en az 837 öğrenciye ulaşılması planlandı. Her sınıf düzeyinden 209 öğrenci olacak şekilde hedeflenen öğrenci sayısı tamamlanana kadar mevcut şubeler arasından kura ile şubeler seçildi. Velisi onam vermiş 4246 çocuk ve ergenin antropometrik ölçümleri okudukları okullarda yapıldı. Tüm veliler çocuklarının ölçüm sonuçları hakkında bilgilendirildi. Tüm katılımcılar Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Aile Hekimliği Polikliniklerine davet edildi. Daveti kabul ederek polikliniğimize gelen obez, fazla kilolu ve normal kilolu çocukların hepsine postür, yürüme, denge, kas gücü, eklem hareket açıklığı ve bedensel işlevsellik değerlendirmelerini içeren ayrıntılı kas-iskelet sistemi muayenesi araştırmanın ikinci aşamasında yapıldı. Yüz doksan üç fazla kilolu/obez çocuk ile 125 normal kilolu çocuğun kas-iskelet sistemi muayene bulguları ve Bedensel İşlevsellik Değerlendirme Aracı (BİDA) alt ölçek skorları karşılaştırıldı.Bulgular: Pendik İlçesindeki 6-15 yaş arası okul çocuklarında fazla kiloluluk sıklığı (≥ 1SS - <2SS) %23,4 (E=%23,1; K=%23,7) ; obezite (≥2SS) sıklığı ise %13,7 (E=%15,6; K=%11,7) olarak saptandı. Fizik muayenede en çok saptanan kas-iskelet sistemi sorunu %23,9 oranıyla pes planus'tu. Pes planus, fazla kilolu/obez çocuklarda normal kilolu kontrollerine göre daha fazla saptandı (p=0,000). Tek ayak üzerinde durma süresi fazla kilolu/obez çocuklarda normale göre kısa (p=0,002), zamanlı kalkıp yürüme testi(TUG) süresi ise uzundu (p=0,004). Alt ekstremitede daha belirgin olmak üzere pek çok eklemde Eklem Hareket Açıklığı(ROM) fazla kilolu/obez grupta normale göre daha azdı (p=0,000-0,021). Bedensel İşlevsellik Değerlendirme Aracı(BİDA)'nın `mutluluk` alt ölçeği skorları fazla kilolu/obez çocuklarda normale göre daha düşüktü (p=0,000). Vücut Kitle İndeksi(VKİ) hem ROM değerleri hem de BİDA `mutluluk` skorları ile ters bir korelasyon gösterdi. (p=0,000-0,021).Sonuç: Araştırmanın obezite prevalansı sonuçları çocukluk çağı obezitesinin önemle ve acilen ele alınması gereken bir boyuta ulaştığını göstermektedir. Fazla kilolu/obez çocuklarda kas-iskelet sistemi sorunları, normal ağırlıklı çocuklara göre daha sık görülmekte; VKİ arttıkça dengede bozulma, eklem hareket açıklıklarında azalma ve emosyonel işlevsellikte kayıplar olmaktadır. VKİ'yi azaltacak müdahaleler ile fazla kilolu/obez çocukları ciddi kas-iskelet sistemi hastalıklarına karşı korumak mümkün olabilir.Anahtar kelimeler: çocukluk çağı, obezite, kas-iskelet, işlevsellik, denge.

Relationship of Musculoskeletal System Examination Results with Obesity in Children and Adolescents Background and Aim: With its rapidly growing prevalence and its harmful consequences on both the induvidual and the society, childhood obesity is one of the most important community health problems which Family Physician to manage. The relation between childhood obesity and musculoskeletal health problems is not yet fully demonstrated. The aim of this study was to demostrate the relationship between obesity and musculoskeletal developement and functionality on 5-16 years old shool children by comparing musculoskeletal examination findings and functionality scores between owerweight/obes children and their normal weight peers.Method: This is a descriptive, cross-sectional community-based study. In order to select a representative sample (owerweight/obes children and their normal weight peers), this study was carried out in two phases. The prevalence of obesity in the 6-15 age shool children in Pendik in Istanbul has been investigated in the first phase. Sample size was calculated 3347, at 1% confidence interval and 95% confidence level. Four primary and 4 secondary state shool in Pendik was selected. It was planned to reach at least 837 students from each school considering that the participation rate was 50%. Classes are selected by lottery until the calculated number of 209 student from each grade was included. Children and adolescents whose parent gave the consent was demonstrated anthropometric measurement in their own school. All parents were given information about measurement results of their child. All participants were invited to Marmara University Department of Family Medicine Policlinics. All of the normal weight, overweight and obese children were examinated by a detailed musculoskeletal examination which includes posture, gait, balace, muscle strength, range of motion and physical functioning evaluation and to be participated in the second phase of the study. Musculoskeletal examination findings and functionality scores of 193 owerweight/obese children and 125 normal weight peers (318 in total) were compared. Results: Among 6-15 year age school children in Pendik the prevalence of overweight (≥1 - <2 SS) was 23.4% (M=23.1%,F=23.7%) and obesity (≥2SS) was 13,7% (M=15.6%,F=11.7%) respectively. Pes planus was the most common musculoskeletal promblem was detected in the physical examination with a rate of 23.9%. Pes planus was more common in owerweight/obese children than normal weight peers (p=0.000). Standing time on one leg was shorter (p=0.002) and time to coplete timed up and go test was longer in owerweight/obese children than normal weight peers (p=0.004). Range of motion(ROM) was decreased in many joints especially on the lower extremity in owerweight/obese children (p=0.000-0.021). Overweight/obese children had lower scores in the `happiness` subscale of Turkish version of Pediatric Outcomes Data Collection Instrument `Bedensel İşlevsellik Aracı(BİDA)` (p=0.000). Body Mass Index (BMI) values showed inverse correlation with both ROM and `happiness` subscale scores (p = 0.000 to 0.021).Conclusion: Prevalence study shows that with its huge prevalence childhood obesity should be urgently addressed. Musculoskeletal problems are more common in owerweight/obese children than in normal weight children. Increase in BMI correlates with losing balance and emotional functionality but also decrease in ROM. Interventions to decrease BMI could protect overweight/obese children from severe musculoskeletal diseases.Keywords: childhood obesity, musculoskeletal, functionality, balace