Güzel Sanatlar Fakültesi öğrencileri ve akademisyenlerinde performansa bağlı kas-iskelet sistemi rahatsızlıklarının prevalansı

Abstract

Giriş ve Amaç: `İşe bağlı kas-iskelet sistemi rahatsızlıkları (İKİR)` tekrarlayan mikro travmalar, ergonomik olmayan postürde çalışma, sabit vücut pozisyonları, vücudun küçük bölümlerini hedef alan ağırlıklar, yeterli molaların verilmemesi gibi işle ilgili risk faktörleri sonucunda ortaya çıkan tüm kas-iskelet sistemi rahatsızlıklarını içeren bir terimdir. Konuyla ilgili yapılan çalışmalar ve sonucundaki ergonomik düzenlemeler genellikle endüstri ve ofis çalışanları üzerinedir. Bunun yanında müzisyenlerle, özellikle orkestra çalışanlarıyla ilgili çalışmalar da yapılmıştır ve İKİR yerine `performansa bağlı kas-iskelet sistemi rahatsızlıkları (PKİR)` adını almıştır. Ancak vücutlarının çeşitli bölgelerinde ağrı şikayetiyle poliklinik başvurularında bulunan; resim, heykel, seramik, minyatür gibi sanatın diğer dallarıyla uğraşan sanatçılarla ilgili literatürde bu anlamda çalışmalar yetersiz sayıdadır. Bu çalışmada amaç, Marmara Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi'ndeki öğrencilerde ve akademik personelde PKİR prevalansını ve muhtemel risk faktörlerini tespit etmektir.Materyal ve yöntem: Çalışma Marmara Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Acıbadem Kampüsü bünyesindeki bölümlerde yürütülmüştür. Resim Bölümü, Heykel Bölümü, Geleneksel-Türk Sanatları Bölümü, İç-Mimarlık Bölümü, Seramik-Cam Bölümü ve Tekstil Bölümünde öğrenim görmekte olan öğrenciler ve bu bölümlerdeki öğretim üyeleri çalışmanın evrenini oluşturmuşlardır. Çalışmaya katılmayı kabul eden gönüllüler çalışma kapsamına alınmıştır. Katılımcıların demografik bilgileri, ek hastalık varlığı, ilaç kullanımı sorgulanmış; vücut yüzey alanı ve vücut kütle indeksi hesaplanmıştır. Katılımcıların postür değerlendirmesi için Tüm Vücut Hızlı Değerlendirme (Rapid Entire Body Assessment-REBA); ağrı değerlendirmesi için Modifiye İskandinav Anketi (the Modified Nordic Questionnaire) uygulanmıştır. REBA, katılımcıların çalıştıkları esnada araştırmacı tarafından gözlemlenmesi, Modifiye İskandinav Anketi araştırmacı aracılığıyla katılımcılar tarafından yanıtlanması suretiyle uygulanmıştır. Bulgular: Çalışmaya 197 kişi (140 kadın, 57 erkek) katılmıştır. Yaş ortancası 22'dir (çeyrekler: 20, 22, 25; min-maks: 18-66). Katılımcıların %35,5'inin ek hastalığı vardır; en sık ek hastalık grubu solunum yolu hastalıklarıdır (n=19). Katılımcıların %24,9'unun kullandığı en az bir ilaç vardır. En sık kas-iskelet sistemi ilaçları (n=17) kullanılmaktadır. Genel REBA skoru ortalaması 5,2'dir (SS: 1,5; çeyrekler: 4, 5, 6). En yüksek REBA skoru ortalaması değerine sahip bölüm `Heykel Bölümü`dür. REBA skoru ortalaması en yüksek olan sanatsal aktivite `mermer yontma`dır (REBA skoru ortalaması 11). Katılımcıların %88,8'i vücutlarının en az bir lokalizasyonunda ağrı çektiklerini ifade etmiştir ve 126'sının (%64,0) ağrı şiddeti 3 (aktiviteyi kısıtlayan şiddetli ağrı) ve/veya 4 (aktiviteyi bıraktıracak şiddette dayanılmaz ağrı)'tür; bu bulgulara göre PKİR prevalansı %64,0'dır. PKİR prevalansı kadınlarda erkeklere göre daha yüksektir (p=0,035). En sık belirtilen lokalizasyon `bel`dir (n=101) ve en sık `haftada 1-2 kez` ve `aktiviteyi kısıtlayan şiddetli ağrı` şeklinde görüldüğü ifade edilmiştir. REBA skoru ve ağrı ilişkisi incelenmiştir; REBA skoruyla her ağrı lokalizasyonunun ağrı sıklığı ve şiddeti arasında bir ilişki olup olmadığına yönelik analizler yapılmıştır, istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki saptanmamıştır ancak aralarında doğru bir orantı mevcuttur.Sonuç: Genel REBA skoru ortalama değerinin, `orta riskli olan bu hareketin araştırılması ve sonrasında değiştirilmesi` anlamına gelen 5,2 olması, popülasyonun %88,8'inin ağrı çektiğini ifade etmesi ve PKİR prevalansının %64,0 şeklinde bulunması, sanatçıların kendi iş ortamlarında karşı karşıya kaldıkları sağlık problemlerine dikkat çekmiştir.

Introduction and Aim: `Work-related musculoskeletal disorders (WMSD)` is a definiton which covers all musculoskeletal disorders that appear as consequences of work related risk factors like repetetive micro traumas, nonergonomic posture, still body positions, loads targeting the small parts of the body, having not adequate periods of rest. The studies about this subject and the ergonomic regulations as consequences of these studies are generally upon industrial and office workers. Besides, studies upon musicians especially who play in orchestras were also performed and these diseases got to be called performance-related musculoskeletal disorders (PRMD), instead of WMSD. However the studies upon the artists who work on painting, sculpture, ceramics, miniature craft and refer to doctors complaining pain at different parts of their bodies are insufficient. The aim of this study is to determine the prevalence and probable risk factors of PRMD of the students and academic staff at Marmara University Faculty of Fine Arts. Material and Method: The study was held at Marmara University Faculty of Fine Arts Acıbadem Campus. The students and academic staff of Painting Department, Sculpture Department, Traditional Turkish Art Department, Interior Design Department, Ceramic and Glass Department and Textile Department constitute the population of the study. The volunteers who accepted to participate in the study were recruited. The demographic characteristics, morbidities, drug utilization of the participants were interrogated; body mass index and body surface area were computed. To evaluate the posture of the participants Rapid Entire Body Assessment (REBA), to evaluate pain of the participants the Modified Nordic Questionnaire were applied. REBA was applied by the researcher by observing the participants at the time they were working, the Modified Nordic Questionnaire were applied by means of answering the questions by the participants via the researcher. Results: Number of the individuals participated in the study was 197 (140 women, 57 men). The median age is 22 (quartiles: 20, 22, 25; min-max: 18-66). Of the participants, 35,5% has morbidities; the most frequent morbidity group is respiratory diseases (n=19). There is at least one drug that 24,9% of the participants used. The musculoskeletal system drugs are the most frequently used drugs (n=17). Overall mean of REBA score is 5,2 (SD: 1,5; quartiles: 4, 5, 6). The department with the hightest REBA score mean is `Sculpture Department`. The art activity with the hightest REBA score mean is `marble sculpturing` (REBA score mean 11). Of the participants, 88,8% declared that they felt pain at least one part of their bodies and the pain severity of 126 participants (64,0%) is 3 (severe pain with reduction in activity) and/or 4 (unbearable pain requiring time off work); according to these results the PRMD prevalence is 64,0%. The PRMD prevalence is higher among women than men (p=0,035). The most frequent localization is low back (n=101) and the most frequent way it appeares is `1-2 times/week` and `severe pain with reduction in activity`. The relation between REBA score and pain was evaluated; the analyses aimed to reveal the correlation between REBA score and pain frequency and severity of every pain localization; there was no statistically significant correlation but a tendency of positive relation between them was observed. Conclusion: Having the mean value of general REBA score as 5,2 which means `medium risk, further investigate, change soon`, the declaration of the 88,8% of the population that they felt pain and finding the PRMD prevalence as 64,0% point out the health problems the artists are facing at their own work environment.