Yapı bilgi modellemenin erken evre mimari tasarım sürecindeki yeri: Vaka çalışmaları

Abstract

Tasarım, literatürde çözümler bulma aktivitesi olarak ifade edilmektedir. Bu çözümleri elde ederken tasarım çeşitli süreçlerden geçer. Bu süreçlerin ilki ve belki de en önemlisi erken evre tasarım sürecidir. Mimarlar bu süreçte tasarımlarını oluştururken bazı araçlara ihtiyaç duymaktadırlar. Geleneksel yöntemlerden günümüzde sayısal yöntemlere birçok farklı araç bulunmaktadır. Bu araçlar tasarım sürecine etki etmektedirler. Teknolojinin gelişmesiyle birlikte ortaya çıkan sayısal yöntemler mimarların tasarım elde etme yöntemlerini de çeşitlendirmişlerdir. Bilgisayar destekli tasarım araçlarıyla başlayan bu durum günümüzde yapı bilgi modelleme ile farklı bir ortama taşınmıştır. Bilgisayar destekli tasarım yazılımlarından geliştirilerek üretilen yapı bilgi modelleme yazılımları yenilikçi özellikleriyle inşaat endüstrisinde önemli bir yer edinmiştir. Her ne kadar inşaat sektöründe bilinirliğini fazlaca arttırsa da yapı bilgi modelleme'nin erken evre mimari tasarım süreçlerindeki konumu hala tartışılmaktadır. Yeni bir çalışma ortamı olan erken evre mimari tasarım süreci ve yapı bilgi modelleme arası ilişkiler bu yüzden önemlidir. Yapı bilgi modelleme, kütle modellemesi, enerji analizleriyle sürdürülebilir tasarımlar yapma, üretken tasarımla kısa sürede birçok tasarım elde edebilme, parametrik tasarım yaparak kodlamalarla tasarım oluşturma gibi özellikleriyle erken evre mimari tasarım sürecine katkı sağlamaktadır. Ayrıca sanal şantiye yaratılarak hata kontrol özelliği ile inşaat başlamadan önce tüm problemler tespit edilebilmektedir. Bu şekilde daha yapı inşa edilmeden önce maliyet artışının önüne geçilebilmektedir. Yapı bilgi modelleme bu özelliklerin dışında maliyet tahmini ile maliyet arttırıcı unsurları gözden geçirme, kolay metraj alarak erken tasarım sürecinde ihtiyaç duyulan alanları kolaylıkla hesaplama gibi birçok önemli olanak sunmaktadır. Bu özellikleriyle yeni bir ortam sunan yapı bilgi modellemenin erken evre mimari tasarım sürecindeki yerini anlamak için dört Türk firma ve bir uluslararası firma ile vaka çalışmaları yapılmıştır. Bu uluslararası firmanın dünyanın birçok noktasında ofisleri bulunması karşılaştırmalı değerlendirme açısından önemlidir. Vaka çalışmaları için veri elde etme yöntemi olarak yarı yapılandırılmış mülakatlar gerçekleştirilmiştir. Bu mülakatları değerlendirmek içinse içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. İçerik analizi yöntemi nitel veri analizinde sıklıkla kullanılan bir yöntemdir. Nvivo yazılımı kullanılarak içerik analizi yapılmış ve bu analize dair grafikler elde edilmiştir. Bu grafiklerle veri değerlendirmelerine bir kaynak oluşturulmuştur. Tüm bu değerlendirmeler ışığında sonuç bölümünde yorumlar yapılmıştır. Bu yorumlarda firmaların erken evre mimari tasarım sürecinde yöntemleri, farklılıkları, ortaklıkları ve bunun yapı bilgi modelleme ortamı için önemine değinilmiştir.

The design is expressed in the literature as an activity of finding solutions. While obtaining these solutions, the design goes through various processes. The first and perhaps most important of these processes is the early phase design process. Architects need some tools while creating their designs in this process. There are many different tools from traditional methods to digital methods today. These tools affect the design process. The digital methods that emerged with the development of technology have also diversified the methods of designing architects. This situation, which started with computer aided design tools, has been moved to a different environment with building information modeling today. Building information modeling software, developed from computer aided design software, has gained an important place in the inşaat industry with its innovative features. Although it has increased its awareness in the construction sector, the position of architects in the early architectural design processes is still under discussion. Building Information Modeling contributes to the early stage architectural design process with its features such as building information modeling, mass modeling, making sustainable designs with energy analyzes, obtaining many designs in a short time with generative design, creating designs with encoding by making parametric design. In addition, by creating a virtual construction site, all problems can be detected before the construction begins with the error control feature. In this way, the cost increase can be prevented before the building is built. Apart from these features, building information modeling offers many important opportunities such as cost estimation, reviewing cost increasing factors, and easily calculating the areas needed in the early design process by taking easy quantities. Case studies have been conducted with four Turkish companies and one international company to understand the place of building information modeling in the early architectural design process, which offers a new environment with these features. The fact that this international firm has offices in many parts of the world is important in terms of comparative evaluation. Semi-structured interviews were conducted as a method of obtaining data for case studies. Content analysis method was used to evaluate these interviews. Content analysis method is a method frequently used in qualitative data analysis. It was done using Nvivo software and graphics related to this analysis were obtained. With these graphics, a source was created for data evaluations. In the light of all these evaluations, comments were made in the conclusion section. In these comments, the methods, differences, partnerships and importance of the companies for the building information modeling environment are mentioned in the early stage architectural design process.