Nörotoksik kemoterapi alan onkoloji hastalarında terapötik egzersizlerin denge, yaşam kalitesi ve ağrı üzerine etkisi

Abstract

Amaç: Nörotoksik kemoterapi (KT) verilen kanser hastalarına uygulanan alt ekstremite güçlendirme ve denge egzersizlerinin denge, yaşam kalitesi, nöropatik ağrı ve sinir iletimi üzerine etkisini araştırmaktır.Gereç-Yöntem: Çalışmaya Medikal Onkoloji bölümü tarafından yönlendirilen nörotoksik KT ajanı kullanan ya da kullanması planlanan hastalar iki grup halinde dahil edildi. İlk grup henüz KT başlanmamış hastalar olup bu gruba alt ekstremite güçlendirme ve denge egzersizleri gösterildi, ev egzersiz programı verildi, 3. kür sonrası için kontrole çağırıldı. İkinci grup ise daha önceden görülmemiş, üç veya dört kür KT almış hastalardan oluşmaktaydı. Her iki grup 3./4. kür KT sonrası değerlendirildi. Nicel denge değerlendirmesi Neurocom Balance Master® cihazı ile 2 statik, 2 dinamik parametre kullanılarak, fonksiyonel denge değerlendirmesi Berg Denge Ölçeği (BDÖ) ile yapıldı. Yaşam kalitesi için Avrupa Kanser Araştırma ve Tedavi Birliği'nin geliştirdiği EORTC QLQ-C30 anketi, nöropatik ağrı için PainDETECT ağrı anketi (PD) kullanıldı; elektrofizyolojik açıdan değerlendirilme ise sinir iletim çalışmaları (SİÇ) ile yapıldı.Bulgular: Çalışmaya 24'ü egzersiz verilen hastalardan (14 kadın, 10 erkek), 36'sı ise egzersiz verilmeyen hastalardan (17 kadın, 19 erkek) oluşan 60 hasta katıldı. Egzersiz verilen hastaların yaş ortalamaları 52±10 olup diğer grubun 53,58±11,92 idi. Her iki grubun yaş, VKİ, cinsiyet dağılımları birbirine benzerdi (p>0,05). Tanı, hastalık evresi ve uygulanan tedaviler arasında fark yoktu (p>0,05). BDÖ puanı (p=0,005), EORTC QLQ-C30'da genel yaşam kalitesi, fiziksel işlev ve duygusal işlev (p<0,05) egzersiz grubunda daha yüksek, PD puanı daha düşük bulundu (p=0,014). Statik ve dinamik denge teslerinde egzersiz ile kontrol grubu arasında anlamlı fark mevcuttu (p<0,05). SİÇ'de mediyan sinir duyusal iletim hızı ve sural sinir amplitüdü egzersiz grubunda daha yüksekti (p=0,033, p=0,04). SİÇ'de denge parametreleri ile en yüksek korelasyon peroneal sinirde bulundu (r=-0,632; p=0,001).Sonuç: Çalışmamız erken dönem nörotoksik KT alan hastalarda egzersizin denge, yaşam kalitesi ve SİÇ üzerindeki olumlu etkisi olduğunu göstermiştir.Anahtar Sözcükler: Kemoterapi, Egzersiz, Denge, Periferik nöropati

Aim: To evaluate the effect of lower extremity strengthening and balance exercises on balance, quality of life (QoL), neuropathic pain and nerve conduction of the cancer patients receiving neurotoxic chemotherapy (CT).Material-Method: Patients receiving or planning to receive neurotoxic CT agents guided by the Medical Oncology department were included in the study with two groups. Home-based exercise program which includes lower extremity strengthening and balance exercise was trained the first group before CT. The first group patients were called for control visit after the 3rd treatment cycle. The second group of patients who had received 3rd/4th treatment cycle had no exercise program. Both group evaluated after 3rd/4th treatment cycle. Quantitative balance was evaluated with two static and two dynamic parameters via the Neurocom Balance Master® device and functional balance was evaluated with Berg Balance Scale (BBS). The QoL was assessed with European Organisation of Research and Treatment QoL Questionnaire (EORTC QLQ-C30), neuropathic pain was investigated with PainDETECT questionnaire (PD) and performed nerve conduction studies (NCS).Results: Sixty patients were included this study. Twenty-four of them were in exercise group (EG) (F=14, M=10) and 36 in control group (CG) (F=17, M=19). The mean ages of the EG and CG group were 52±10 and 53.58±11.92. Demographic and clinical data of the both groups were similar (p>0.05). BBS (p=0.005), EORTC QLQ-C30 global QoL, physical and emotional functioning (p<0.05) were higher and PD was lower (p=0.014) in the EG. Static and dynamic balance tests were different between the groups (p<0.05). Median nerve sensory conduction velocity and sural nerve amplitude were examined higher in the EG (p=0.033, p=0.04). The most significant correlation was found between balance parameters and peroneal NCS (r=- 0.632; p=0.001).Conclusion: Our study showed that the impact of exercises had significant positive effect on balance, QoL, and NCS in patients with receiving neurotoxic CT.Key Words: Chemotherapy, Exercise, Balance, Peripheral neuropathy