237 numaralı şer`iyye sicili Hicri (1323-1325/ Miladi 1905-1908)

Abstract

ÖZET YÜKSEK LİSANS TEZİ 237 NUMARALI ADIYAMAN ŞER'İYE SİCİLİ H.1323-1325 / M. 1905-1908 Nezir ÇAKMAK K.S.Ü SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ TARİH ANA BİLİM DALI BAŞKAN: Yrd.Doç.Dr. Faruk SÖYLEMEZ Yd 1999 Sayfa.111 Jüri: Yrd.Doç.Dr.Ahmet EYİCİL Yrd.Doç.Dr.Nasrullah ÖZSOY Türk tarihinin mühim belgelerinden olan şer' iye sicilleri, şehir tarihlerinin yazılmasında da önemli kaynak mesabesindedir. Bu çalışma, 1905 - 1908 yılları arasındaki Adıyaman tarihinin, sosyo-kültürel, ekonomik, hukuk, idarî ve iktisadî yönlerini, araştırmacıların istifadesine sunmak amacıyla yapıldı. Osmanlı zamanındaki Adıyaman tarihi araştırılırken, şer' iye sicillerine müracaat edilmeden yapılan çalışmalar noksan kalacaktır. Bu nedenle çalışmalarda orijinalliğe yaklaşmak için, şer'iye sicillerininin tanımı, tarihi, şer'iye mahkemeleri, mahkemelerde görevli memurlar, Adıyaman tarihi ve Adıyaman'ın Osmanlı idaresindeki konumu gibi konular, araştırmanın muhtevasına dahil edildi. Ayrıca konumuzla ilgili kaynaklara müracaat edilerek muhteva zenginleştirildi. 237 Numaralı Adıyaman şer'iye sicillerinde, 75 adet belgenin tasnif, transkript ve değerlendirmesi yapıldı. Bir Osmanlı kasabasında adlî teşkilatın ve şer'î hukukun işleyişi; müslim ve gayri müslim vatandaşlar arasındaki davalar, yapılan alışverişler gibi temalar tesbit edildi. Ayrıca kentin nüfusu, halkın örf ve adetleri, ekonomik yapısı hakkında malumat edinildi. Diğer taraftan şer'iye sicillerinin muhtevasını zenginleştiren ve biyografisi yazılabilecek, dönemin mühim zatları hakkında da önemli ölçüde bilgiler verildi. Böylece Adıyaman'ın 1905-1908 dönemindeki şehir tarihi yansıtıldı. Anahtar Kelimeler: Adıyaman,şer'iye siciIi,Hısnı Mansur, i'lam, şer'î mahkeme.

ABSTRACT MSc THESIS JUDGEMENT REGISTER OF ADIYAMAN NUMBER H.1323-1325 / M. 1905-1908 NEZİR ÇAKMAK DEPARTMENT OF HISTORY INSTITUTE OF SOCIAL AND APPLEED SCIENCES UNIVERSITY OF KAHRAMAN MARAŞ SÜTÇÜ İMAM Supervisor. Yrd.Doç.Dr.Faruk SÖYLEMEZ Year 17/06/1999. Pages 111 Jüri Yrd.Doç.Dr.Ahmet EYİCİL Yrd.Doç.Dr..Nasrullah ÖZSOY Judgement registeres which are important literatures of Turkish history are very important reference in writing city histories.This study was done for being reference source to reseachers about cultural and economic,position, administrative and law system of Adıyaman during 1905-1908. While Adıyaman history are investigated, the works Without applying Judgement registeres can not be okey. So that, in order to reach on originality of the works, into content of this work are added the following subjects;describtion and history of Judgement registeres, clerks of court, Adıyaman history, Adıyaman in Ottoman administration.Besides, concept of this work are enriched as referred to related sources. İn Adıyaman Judgement registeres of 237 Number, 75 of literatures were investigated in view of classification and transcription,This study includes investigation of case of lawsuit an business life between muslim and non muslim citiziens, function of courts of law in an Ottoman town. Population of the town, the custom of people, the economic and ethnic position were also clearifed. On the other hand, important persons that can be written their biography were mantioned.So history of town in period of 1905-1908 in Adıyaman was revealed. Key Words: Adiyaman,Judgement registeres, Hism Mansur,i'lam, clerk of court.