234 nolu şeriye sicili

Abstract

ÖZET Osmanlı Devleti idarî birim olarak ülke genelinde en fazla sancak ve kazalara, diğer bir ifade ile kadılıklara ayrılmaktadır. Sancak ve kazaların dinî, hukukî, içtimaî ve hatta idarî konularla alakalı meseleleri, kadıların sorumlulukları dahilindedir. Kadılar devletin sancak ve kazalardaki başlıca temsilcileridir. Tez konusu olan Maraş'ın 234 nolu şer'iye sicili 1903-1908 tarihlerini kapsamaktadır. Bu tarihte Maraş, Halep vilayetine bağlı bir sancaktır. Araştırmada 1-100 sayfalan arasında bulunan 120 adet belge incelenmiştir. Bu belgeler 1905- 1908 tarihlerine ışık tutmaktadır. 234 nolu defterde incelenen 120 adet belgenin 50 adeti vekalet işlemleri ile alakalı olup, 70 adeti ise, nikâh, tereke, veraset, vasi tayini, vazife tevcihi, borç hukuku, vakıf ve gün ilânı ile ilgili kadıya intikal etmiş dava ve işlemlerle ilgilidir. Araştırılan 120 belgenin dörtte biri gayr-ı müslim tebea ile alakalı iken, geriye kalan dörte üçü ise müslüman teba ile alakalıdır. Belgeler, gayrı müslim azınlığın müslümanlar ile bir arada adalet ve hoşgörü içinde yaşadıklarını göstermektedir. İncelenen 234 nolu defterde 1905-1908 tarihleri arasında Maraş şehir tarihinin sosyo-ekonomik, dinî, hukukî, idarî ve demografik yapısı hakkında ayrıntılı bilgi bulunmaktadır. Maraş'ta yaşayan gaynmüslimlerle müslümanlann birbirlerine karşılıklı vekâlet verdiği mahkemede gayr-ı müslimlerin haklı bulundukları davalar görülmüştür. Belgelere göre haklı bulunanlar zimmî de olsa, mahkemece adaletin gereği yerine getirilmiştir. Anahtar Kelimeler: Kadı, Mahkeme, Maraş, Osmanlı, Tereke, Şer'iye Sicili, Vekalet mkdmantasm* miukezİ A

ABSTRACT Ottoman state was divided into subdivision and districts in the other expression, it was divided into magistrate section. The regilion, justice social and even administration matters of subdivision and districts were under the responsibility of judge. Judges were the main representative of government in subdivision and districts. Our study is about judgement numbered 234 in Kahramanmaraş between the years 1905 and 1908. İn this period Maraş was a subdivision depend on Halep. İn this study 120 documants give between pages. 1-100 which belong to 1905-1908 were studied on. These dokumants give us some informations about the period 1905-1908. 50 documents are abaut proxy, and the others 70 documents are about inheritance heritage, guardian, appoinment, dept law, foundation and crescent. Documents wich we studied on are about non moslem people and others are about moslem people. These documants show that moslem and non moslem lived together in peace. Thus, we had a chance to have knowledge about the socio-economic, religion, juridical, administration and population of Maraş between 1905- 1908 because of 234 numbered register. And also in this study it was determined that non moslem had given the procuration to moslem and moslem had given to non moslem and also got their rights in the matters when they were right. Key Words: Judge, Court, Maraş, Ottoman, Judgement register Inheritance, Proxy II