Türkiye`de inşaat sektörü çalışanlarında iş kazaları ve işe bağlı sağlık sorunlarının sosyodemografik özelliklere göre incelenmesi

Abstract

İnşaat sektörü gerek ülkemizde gerek ise dünya genelinde istihdamın en büyük olduğu iş kollarından biridir. İş kazaları incelediğinde inşaat sektörü ölümcül iş kazaları sıralamasında en ön sırada, ölümcül olmayan iş kazaları sıralamasında ise üçüncü sırada yer almaktadır. İstihdamdaki yüksek payı, diğer sektörlere göre yüksek iş kazası ve mortalite oranları inşaat sektörünü daha da önemli kılmaktadır.Çalışmamız 2013'de TUİK tarafından uygulanan hanehalkı işgücü çalışmasının iş kazaları ve işe bağlı sağlık problemleri verileri ile gerçekleştirilmiştir. Veriler adrese dayalı örnekleme yoluyla ve yüzyüze görüşme yöntemi ile toplanmıştır. Meslek gruplarının sınıflanmasında NACE versiyon 2 ve ISCO-8 sınıflamaları kullanılmıştır.Tek değişkenli analizler sonucunda iş kazaları zor duruş pozisyonunda çalışanlarda, ağır yük taşıyanlarda, kimyasal madde, toz duman ve zararlı gazlara maruz kalanlarda, iş yerinde bir kaza riski altnda olduğunu bildirenlerde, fiziksel ya da psikolojik şiddete maruz kalanlarda ve zaman baskısına maruz kalanlarda daha yüksek bulunmuştur. Çok değişkenli analizlerde erkek cinsiyet, genç yaş, ağır yük taşıma, kaza riski altında bulunma, şiddete maruz kalma ve yarı zamanlı çalışma iş kazalarının bağımsız risk faktörleri bulunmuştur. İşe bağlı sağlık sorunlarını etkileyen faktörler iş kazaları ile oldukça benzer bulunmuştur.İş kazaları ve sağlık sorunları cinsiyet ve yaş kişisel özelliklere ek olarak iş yerindeki fiziksel ve psikolojik risk faktörinlerden de etkilenmektedir.nahtar Kelimeler: İş, kaza, risk, sağlık sorunu

The construction sector is one of the business sectors in our country and in the world where employment is the biggest. The construction sector has the highest fatal occupational accident rates and is the third most common sector which non-fatal occupational accidents occur. The high share of employment and the high rate of occupational accidents and mortality compared to other sectors make the construction sector even more important.Our study was carried out with 2013 data on occupational accidents and work-related health problems of the household labor force implemented by TurkStat. The data were collected through address-based sampling and face-to-face interview method. NACE version 2 and ISCO-8 classifications were used in the classification of occupational groups.As a result of univariate analyzes, occupational accidents were higher at participant who works in a difficult posture, under heavy loads, exposed to chemicals, dust fumes and harmful gases, exposed to physical or psychological risks, exposed to workload pressure and felt that they are under the risk of an accident. In multivariate analyzes, independent risk factors for occupational accidents were; male gender, young age, heavy load bearing, risk of accident exposure, exposure to violence and working part-time at jobs. Factors affecting work-related health problems are quite similar to those affecting work-related accidents.Work accidents and health problems are affected by physical and psychological risk factors at work as well as personal characteristics like gender and age.Key words: Accident, health problem, risk, occupation