456 Numaralı Elbistan Kadı Sicili (H.1302-1308/M.1884-1890) 196-300. sayfalarının transkripsiyon ve değerlendirilmesi

Abstract

Kadı sicilleri, en önemli ekonomik ve toplumsal tarih kaynaklarındandır. Devletin muhtelif devirlerdeki hukuki, iktisadi, dini, askeri ve idari müesseseleri hakkında önemli bilgilerin yer aldığı sicillerin kapsamı son derece geniştir. Zira herhangi bir beylerbeyine, eyalete, sancak yahut kazaya yetkili organlar tarafından gönderilen ve hüküm denilen emirlerin sadece bazı askeri kararlar dışında tamamı kadılara yazılırdı. Bundan başka ait olduğu bölgenin sosyal ve iktisadi hayatını yansıtan mahkeme kararlarını ihtiva eden bu defterler incelenmeden Osmanlı tarihinin tam olarak anlaşılabilmesi mümkün değildir. Araştırma konusu olan 456 numaralı Elbistan Şer'iyye Sicili toplam 300 sayfa olup, H. 1302-1308 / M. 1884-1891 yıllarına aittir. 196-300. Sayfalar arasında bulunan 337 adet belge incelenmiştir. Belgeler, tereke, alacak-borç, veraset, vekalet, vasi tayini, tevcihat, evlilik, boşanma, nafaka, mehir ve vakıf işlemleriyle ilgilidir. Söz konusu dönemde Halep Vilayeti'ne bağlı Maraş Sancağı'nın bir kazası olan Elbistan'da gayrımüslimlerin yanında, muhacirin denilen, değişik bölgelerden göç etmiş, çeşitli etnik kökenlere mensup toplulukların da yaşadığı görülmektedir. Tüm çeşitliliğe rağmen toplumsal bir barış ortamının hüküm sürdüğü de anlaşılmaktadır.Anahtar Kelimeler :Kadı, Mahkeme, Elbistan, Osmanlı, Tereke, Şer'iyye Sicili, Vekalet, Kaza.

The Registers of the Sheri?a are one of the most important economic and social resources. The extend of the registers which includes information about the legal, economic, religious, military and administrative institutions of the state in various time periods is extremely large. Yet all the orders that are called provisions except from some kinds of military decisions sent by the authorized bodies to any grand segnior, state or province were written to judges. It?s impossible to exactly figure out the Ottoman history without analyzing these registers which includes the court judgements reflecting the social and economic life of the region it belongs. The research subject Elbistan Sheri?a Register, which is numbered as 456, has 300 pages overall and belongs to the years H. 1302-1308 / M. 1884-1891. The 337 number of documents of the register pointing that issue has been surveyed. The documents are related to the proceeding issues of claim, loan, heredity, mandate , appointment of vast, dignity, marriage, divorce, maintenance, mehir , which is a special kind of marital commitment in Ottoman law, and charitable funds. In related period it?s observed that there are people called ? muhacirin? who migrated from different regions, having various ethnical origins and living alongside with non-muslims in Elbistan which was a subdivision of the shire Maraş. Also it?s realized that a peaceful environment was prevailing despite this multiplicity.Keywords :Judge, Court, Elbistan, Ottoman, Estate of a Deceased Person, Register of the Sheri?a, Mandate, Subdivision of the Province ?County