İşletmelerin uluslararasılaşma derecesini etkileyen faktörler, uluslararasılaşma derecesi ve performans ilişkisi: bir alan çalışması

Abstract

Bu çalışmanın temel amacı, işletmelerin uluslararasılaşma derecesini etkileyen faktörleri belirlemek. Bu faktörlerin uluslararasılaşma derecesi ve işletme performanslarına olan etkilerini ortaya koymaktır. Bu amaçla öncelikle konuya ilişkin yerli ve yabancı literatür taranarak kavramsal çerçeve oluşturulmuştur. Daha sonra Fortune 500 Türkiye listesinde yer alan işletmeler üzerinde bir alan çalışması yapılmıştır. Elde edilen veriler SPSS programında analiz edilerek araştırmanın hipotezleri test edilmiştir. Çalışmanın sonucunda: işletme karakteristiklerinin, ana ülke faktörlerinin ve ev sahibi ülke faktörlerinin uluslararasılaşma derecesi (DOI) üzerinde pozitif ve kısmi bir etkiye sahip olduğu; işletme karakteristiklerinin, ana ülke faktörlerinin ve ev sahibi ülke faktörlerinin işletme performansı üzerinde pozitif ve kısmi bir etkiye sahip olduğu; uluslararasılaşma derecesinin işletme performansı üzerinde pozitif bir etkiye sahip olduğu belirlenmiştir. Sonuçlar ayrıca, işletmelerin uluslararasılaşma derecesinin işletme karakteristiklerine göre kısmen farklılık gösterdiği; işletme performanslarının uluslararasılaşma derecesine göre farklılık gösterdiği. Son olarak ta sonuçlar, ana ülke faktörleri ve işletme karakteristikleri ile işletme performansı ilişkisinde uluslararasılaşma derecesinin kısmi aracılık etkisinin olduğu; ancak ev sahibi ülke faktörleri ile işletme performansı ilişkisinde uluslararasılaşma derecesinin herhangi bir aracılık etkisinin olmadığı belirlenmiştir.Anahtar Kelimeler: Uluslararasılaşma Derecesi, Ana Ülke Faktörleri, EvSahibi Ülke Faktörleri, İşletme Karakteristikleri, İşletme Performansı

The main purpose of this study is, firstly, to determine the factors affecting the degree of internationalization of companies, and then to reveal the impact of these factors on the degree of internationalization and business performance. For that purpose, the conceptual framework was formed by reviewing the national and international literature on the subject. Next, a field study was carried out on the companies ranked in Fortune 500 Turkey list. Research hypotheses were tested by analyzing the obtained data with SPSS software. The results showed that company characteristics, home country factors and host country factors had a positive and partial effect on degree of internationalization (DOI); company characteristics, home country factors and host country factors had a positive and partial effect on business performance; degree of internationalization had a positive effect on business performance. Results also showed that there was a partial meaningful difference in terms of degree of internationalization based on company characteristics; there was a meaningful difference in terms of business performance based on degree of internationalization. Moreover, results indicated; a partial mediation effect of degree of internationalization in the relationship between the home country factors and business performance; a partial mediation effect of degree of internationalization in the relationship between the company characteristics and business performance; but no mediation effect of degree of internationalization in the relationship between the host country factors and business performance.Keywords: Degree of Internationalization, Home Country Factors,Host Country Factors, Company Characteristics, Business Performance