Eski Yakındoğu`da nehirler

Abstract

Coğrafi faktörler, insan topluluklarını ve bu toplulukların sosyal, siyasal, ekonomik, dini ve kültürel yaşantılarını etkilemiştir. İnsanoğlu, tarihin en erken devirlerinden itibaren, yerleşim yerlerini belirlerken, yerleştikleri mekanın, nehirlere ve su kaynaklarına yakın olmasına dikkat etmiştir.Eski Yakındoğu coğrafyasında vücut bulan medeniyetlerin birçoğu da yerleşim yeri olarak, büyük nehirlerin kenarlarını veya su kaynaklarının çevresini, tercih etmişlerdir. Örneğin Mezopotamya'da Fırat ve Dicle nehirlerinin bulunduğu bölge, Batı Anadolu'da Büyük ve Küçük Menderes nehirleri ile Gediz nehri havzaları, Orta Anadolu'da Sakarya, Kızılırmak ve Yeşilırmak, Mısır'da ise Nil nehri ve onun suladığı verimli topraklar yerleşime sahne olmuştur.Bu nehirler, antik kaynaklarda, çivi yazılı metinlerde ve kutsal kitaplarda farklı isimlerle anılmışlardır. Medeniyetlerin ortaya çıkmasında ve gelişmesinde büyük öneme sahip olan bu nehirler, sınırları oluşturmuş, askeri güzergâhlarda ve ulaşım güzergâhlarında kullanılmış, zaman zaman taşkınlara neden olmuş, bilimin gelişmesine katkılarda bulunmuş ve bu nehirlerle ilgili kanunlar çıkarılmıştır.Anahtar Kelimeler: Eski Yakındoğu, Nehir, Fırat, Dicle, Nil.

Geographic factors have affected human communities and their socail,political, economical, religious and cultural experiences. Humankind has alwayspaid attention whether their settlements were close to rivers and water resourceswhen they were noticing their settlement since Ancient times.Most of civilizations which were founded in Ancient Near East regionpreferred around water resources and great riversides to settle. For example, theregion where Euphrates and Tigris rivers located in Mesopotamia, Little and Greater maeader, Gediz river basin in west Anatolia, Sakarya Kızılırmak and Yeşilırmak in central anatolia and Nil river in Egypt and it's soil watered by Nilriver has been witness to human settleets.These rivers, were called with different names in ancient sources cuneiformscripts and sacred books. These rivers, which has an important part in emergenceand development of civilizations, has created borders, used in military routes andtransport routes, sometimes led to floodings, contributed to develpment of scienceand issued laws on this river.Keywords: Ancient Near East, River, Euphrates, Tigris, Nile.