Türkiye`de feminizm hareketi ve İslam`ın kadına bakışı

Abstract

İnsanlık tarihi, her zaman iç veya dış etkenlerle değişime ve gelişime uğrayan yapılanmalara tanıklık etmiştir. Değişime maruz kalan bu yapılanmalar bir devlet, bir kurum veya bir örgüt olabildiği gibi, toplumda sosyal hayatı temsil eden bir aile, bazen de bir birey olarak karşımıza çıkabilmektedir. Bu değişim hareketleri kimi zaman olumlu izler bırakıp toplumsal yaşam şartlarınıiyileştirirken kimi zaman da insanların eski ile yeni arasında sıkışıp bir çatışma yaşamasına sebep olmaktadır. Toplumun çekirdeğini oluşturan ailenin en önemli paydaşlarından biri olan kadınlar da çok eski tarihlerden bu yana oldukça hareketli yaşam koşullarından geçmişlerdir. Toplumun hem çok değerli, hem de en çok ihmal edilen fertleri konumunda olan kadınlar, zamanla bu ihmal edilişkarşısında direnç göstermeye başlamışlar ve sosyal konumlarını iyileştirmek için mücadeleye girişmişlerdir. Bu hareket dünyada Feminizm olarak adlandırılmıştır.İlk olarak Avrupa'da kendini gösteren Feminizm, zamanla daha genişcoğrafyalara yayılmıştır. Feminizmin gelişim süreci üzerinde etkili olan birçokfaktör bulunmaktadır. Tarih süreci içinde yaşanan olaylar toplum düzeninietkileyecek sonuçlar doğurabilmektedir. Türk tarihinde, kadın kimliğindemeydana gelen değişim de, bu şekilde tarihte yaşanan olayların veya gelişmelerinsonucu olarak karşımıza çıkmaktadır. Osmanlı Devleti'nde, Tanzimat'la başlayıpileriki yıllarda Cumhuriyet'le taçlanan kadın hareketi günümüze kadar gelmiştirve hala etkisini sürdürmektedir. Toplum hayatını etkileyen ve kadınların yaşamı üzerinde etkili olan birdiğer önemli olgu da dindir. Dinler, hem taşıdıkları kutsal değer, hem de toplumüzerinde bir yaptırım ve otorite unsuru olma özelliği bakımından tüm sosyalyaşam dinamikleri üzerinde etkin bir öğedir. Sosyal hayatı, ekonomiyi, siyaseti,hukuku, aileyi ve kendi bünyesinde bir takım kurallarla sınırlandırıp yönlendirmegücüne sahip olduğundan haliyle bu kadınları da etkilemektedir. İslam dini, 'AileHukuku' çerçevesinde kadın haklarını düzenlemiş ve sanıldığının aksine kadınıyücelten ve onu koruyan birçok hak kazandırmıştır. Bu kazanımlar İslamiyet'inkadına verdiği değeri göstermektedir.Anahtar Kelimeler: Feminizm, Kadın Hakları, Eşitlik, İslami Feminizm

The history of humanity has witnessed non-stationary structures that haveundergone change and development with internal and external influences. Thesestructures, which are subject to change, can be a state, an institution or anorganization as well as a family representing social life and sometimes, it can be anindividual. Women, who are the most important members of the family which hasbeen the core of the society, have gone through very active living conditions sincethe ancient history.Women, both invaluable and the most neglected individuals ofthe society, started to resist this neglect in time and started to struggle to improvetheir social status. This movement is named as Feminism in the world. Feminism,which first manifested itself in Europe, has spread to wider geographies over time.There are many factors which have influenced this process. The women'smovement, which started with the Tanzimat in the late Ottoman Empire and wascrowned with the Republic in the following years, has survived to the present dayand still continues its influence.Another important phenomenon that affects the social life and women's lifeis religion. Religions are an active element in all dynamics of social life, both in terms of the sacred value they carry, and in the sense of being an element of oppression and authority on society. It has the power to restrict and direct social life, economy, politics, law, family and women with a set of rules which are contained within itself. The religion of Islam has regulated women's rights within the framework of 'Family Law' and, contrary to popular belief, has granted many rights to glorify and protect women. These achievements show the valuethat Islam has placed on women and also undermine the perception that Islam is a religion based on inequality between women and men.Keywords: Feminism, Women's Rights, Equality, Islam, Islamic Feminism