Melanj iplikte yeni nesil lif karışım oranlarının örme kumaş performansına etkileri

Abstract

Artan tüketici taleplerine bağlı olarak, farklı görünüm ve performans özelliklerine sahip kumaşlar tasarlanmakta ve üretilmektedir. Yeni efektli ve ekonomik özellikli kumaşlar elde etmek amacıyla lif karışımları yapılmaktadır. Farklı renkte liflerin belirli oranlarda karıştırılması ile elde edilen ipliklere 'melanj iplik' denir. Melanj kumaşlar, renk değişimli ve kırçıllı bir görünüme sahiptir. Bu tez çalışmasının öncelikli amacı ise pamuk ve polyester lifleri ile yeni nesil selülozik lifler olan lyocell, modal, viskon ve bambu liflerinin farklı karışım oranlarında kullanılmasıyla ekru ve melanj ipliklerin, farklı iplik eğirme sistemlerinde üretilebilirliliğinin araştırılmasıdır. Bunun yanı sıra, üretilen bu ipliklerden örme kumaş elde edilerek fiziksel, konfor ve mekanik özelliklerinin araştırılması amaçlanmıştır. Böylece, melanj oranı, lif tipi ve iplik eğirme sistemlerinin örme kumaş özelliklerine etkisi sistematik bir biçimde incelenmiştir. Test edilen ekru iplik ve kumaşların melanj iplik ve kumaşlara göre daha üstün özelliklere sahip olduğu görülmüştür. Bunun sebebi; elyafın boyanması esnasında meydana gelen lif hasarlarıdır. Ring eğirme sistemiyle üretilen iplik ve kumaşların mukavemet, uzama, düzgünsüzlük, patlatma mukavemeti, su buharı geçirgenliği özelliklerinin diğer sistemlere göre daha üstün sonuçlar verdiği görülmüştür. Tüylülük, hata indeksi ve boncuklanma değerlerinde vorteks sisteminin üstünlüğü söz konusu iken en yüksek hava geçirgenliğinin rotor sistemiyle üretilen kumaşlar gösterilmiştir.

Due to increased consumer demands, fabrics with different appearance and performance characteristics are being designed and produced. Fiber blends are made to obtain fabrics with new effects and economical properties. Yarns obtained by blending fibers in different colors at specified ratios are called 'mélange yarn'. Mélange fabrics have a discolored and wrinkled appearance. The primary aim of the thesis is to investigate the processability of ecru and mélange yarns in different yarn spinning systems by using cotton and polyester fibers with new generation cellulosic fibers as lyocell, modal, viscose and bamboo in different blending ratios. In addition to this, it is aimed to investigate the physical, comfort and mechanical properties of knitted fabrics by using these yarns. Thus, the effect of mélange ratio, fiber type and yarn spinning systems on knitted fabric properties are investigated systematically. It was found that the ecru yarns and fabrics tested were superior to mélange yarns and fabrics. The reason for this was seen as the fiber damages during fiber dyeing process. It was seen that the strength, elongation, unevenness, burst strength, water vapor permeability of the items produced by ring spinning system provide superior results compared to other spinning systems. In terms of hairiness, imperfection index and pilling values of the items produced by vortex system are superior to rotor system while the highest air permeability are shown by the fabrics which are produced in rotor spinning system.