Radyasyon onkolojisi bölümünde çalışan hemşirelerin otonomi düzeyi ve etkileyen faktörlerin belirlenmesi

Abstract

Radyasyon Onkolojisi Bölümünde Çalışan Hemşirelerin Otonomi Düzeyi ve Etkileyen Faktörlerin BelirlenmesiAmaç: Çalışmanın amacı, radyasyon onkolojisi bölümünde çalışan hemşirelerin otonomi düzeyi ve otonomi düzeyini etkileyen faktörlerin belirlenmesidir. Gereç ve Yöntem: Bu çalışma tanımlayıcı bir çalışmadır. Temmuz 2015-Mayıs 2016 tarihleri arasında Türkiye'deki hastanelerde bulunan radyasyon onkolojisi poliklinikleri ve radyasyon onkolojisi bölümünde yatan hasta servisleri olmak üzere 34 hastanede görev yapan, araştırmaya katılmaya gönüllü 138 hemşire ile yapılmıştır. Veriler araştırmacı tarafından hazırlanan veri toplama formu ve Hemşirelik Aktivite Ölçeği ile toplanmıştır. Elde edilen veriler SPSS programında tanımlayıcı analizler, ANOVA, bağımsız gruplar t testi, Pearson korelasyon testi ile incelenmiştir. Hemşirelerin otonomi düzeyine etki eden faktörler ise çoklu doğrusal regresyon analizi ile değerlendirilmiştir. Bulgular: Araştırma kapsamına giren hemşirelerin otonomi düzeyinin 173.827.8 puan ortalaması ile orta düzeyde olduğu belirlenmiştir. İş doyumu puan ortalaması 6.32.5 olarak bulunmuştur. Sosyo-demografik, mesleki özellikler ve iş doyumu düzeyinden oluşan bağımsız değişkenlerin, bağımlı değişken olan otonomi düzeyini %14.4 düzeyinde açıkladığı, en etkili değişkenin %38 ile çalışılan pozisyon, %22 ile çalışılan kurum tipi, %21 ile iş doyumu olduğu belirlenmiştir. Hemşirelerin iş doyumu arttıkça otonomi düzeylerinin arttığı görülmüştür. Sonuç: Hemşirelerin otonomi düzeyini yükseltmek için yönetici pozisyonundaki kişiler tarafından görev tanımlarının belirlenmesi, iş doyumunun artırılması gereklidir. Özel bir alan olan radyasyon onkolojisi bölümünde çalışan hemşirelerin uzmanlaşmasına olanak tanıyan eğitim, sertifika programlarının geliştirilmesi ile alandaki uygulamalarda hemşirelerin daha otonom görev yapması sağlanacak ve hasta çıktılarında olumlu sonuçlar elde edilecektir. Anahtar Kelimeler: Radyasyon onkolojisi, hemşirelik, mesleki otonomi, bireysel otonomi, iş doyumu

Determination of Autonomy Levels and Affecting Factors of Nurses Working in Department of Radiation OncologyAim: To determine the autonomy levels and factors associated with the autonomy levels of nurses working in department of radiation oncology. Material and methods: This was a definitive study. The study was performed between July 2015 – May 2016 and was made up of a total of 138 volunteer nurses who were working in the radiation oncology outpatient departments or wards of 34 different hospitals in Turkey. Data were collected using a data collection form which was prepared by the investigator and a Nursing Activity Scale was also used. Statistical analyses were done using SPSS. Descriptive parameters, dependent and independent variables were compared using ANOVA, t test, Pearson correlation was used to test the relationship between job satisfaction level and professional experience. Multiple linear regression analysis was used to determine the factors associated with autonomy level of nurses. Results: Mean autonomy level of the whole group was 173.827.8 which corresponds to a `moderate level` of autonomy. Independent variables including socio-demographic level, professional features and job satisfaction was found to affect 14.4% of the autonomy level whereas degree of employment (38.0%), type of the institution (22%) and job satisfaction (21%) were the most common factors that were associated with the level of autonomy. Mean job satisfaction score was found 6.32.5. Autonomy level of the nurses increased with job satisfaction score.Conclusion: Identification of the nurses' task definition and increasing their job satisfaction are of crucial importance to increase autonomy level. Development of education and certification programs seems to improve the autonomous performance of the nurses working in specialized areas like radiation oncology. Such efforts are likely to improve patient outcomes.Keywords: Radiation oncology, nursing, professional autonomy, personal autonomy, job satisfaction